دنیای بورس: نشست سازمان ملل دیشب در حالی با سخنرانی سران دنبال شد که رئیس جمهور ایران در سخنرانی سازمان ملل ضمن انتقاد شدید از سیاستهای آمریکا، ترامپ را به میز مذاکره دعوت و اعلام کرد: گفتگو به عکس دونفره نیاز ندارد، از همن جا شروع می کنم.
پیش‌تر دونالد ترامپ در عصر دیروز قبل از سخنرانی حسن روحانی ضمن اعلام مواضع ضد ایرانی در مجمع سازمان ملل گفت: خواهان رابطه عالی با ایران هستم، اما نه الان.
مشروح سخنان حسن روحانی در پی می‌آید:
- حسن روحانی؛ رییس جمهوری ایران
امروز در شرایطی گرد هم آمده‌ایم که جهان، از خودسری و بی‌توجهی برخی از دولت‌ها به ارزش‌ها و نهادهای بین‌المللی در رنج است.
پیام حضور ما در اینجا، آن است که ایجاد منافع و امنیتِ جهان با کمترین هزینه، در سایۀ هماهنگی و همکاری کشورها امکان‌پذیر است. اما متأسفانه در جهان امروز شاهد حاکمانی هستیم که فکر می‌کنند با تقویت ناسیونالیزمِ افراطی، نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی که یادآور تفکر نازی‌هاست و با زیر پا گذاشتن مقررات جهانی و تضعیف سازمان‌های بین‌المللی بهتر می‌توانند به منافع خود دست یابند و یا حداقل برای کوتاه‌مدت، می‌توانند بر احساسات عمومی و جذب آرای مردم، تأثیر بگذارند و برای این منظور، به نمایش‌های مضحکی حتی در قالب تشکیل جلسه غیرمعمول شورای امنیت، دست می‌زنند.
باید برای همیشه، این خیال‌پردازی را کنار بگذاریم که می‌توان با سلب امنیت و صلح از دیگران، صلح و امنیت بیشتری را برای خود، دست و پا کرد. باید مجال رشد به این تفکر را ندهیم که می‌توان با ایجاد ناامنیِ ساختگی، از دیگران باج‌خواهی کرد. در این مسیر، مقابله با چندجانبه‌گرایی، نه نشانه قدرت بازو، که علامت ضعفِ اندیشه است و حکایت از عدم شناخت از جهانی درهم‌تنیده و پیچیده، دارد.
در این شرایط، بی‌تفاوتی و بی‌اثری نهادهای بین‌المللی می‌تواند خطری برای صلح جهانی باشد. دولت‌های اقتدارگرا دشمنان صلح و پدران جنگ هستند.
با این آمریکا چگونه می شود گفت و گو کرد؟
دولت آمریکا دست‌کم در صورت هیأت حاکمه کنونی ، عزم آن دارد که کلیه نهادهای بین‌المللی را بی‌خاصیت سازد. این دولت درحالی‌که برخلاف قواعد و حقوق بین‌الملل، از یک توافق چندجانبۀ مصوّب شورای امنیت خارج شده، جمهوری اسلامی ایران را به گفت‌و‌گوی دوجانبه می‌خواند. دولتی که هنوز به دولت بودن خود آگاه نیست و عهد و پیمان سَلَف خود را نقض می‌کند و اصل حقوقیِ مسئولیت دائمیِ دولت‌ها را نمی‌شناسد، دولتی که به مشورت نخبگان بها نمی‌دهد از ایران می‌خواهد گفتوگو کند!
با چه‌معیاری می‌توانیم با چنین دولتِ بدعهدی، عهدِ جدیدی ببندیم! هرگونه گفت‌وگویی باید در تداوم برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت باشد، نه با اِعراض از آن و بازگشت به گذشته، که این ارتجاعی بزرگ است. ارتجاعِ بزرگ‌تر آنکه دولت آمریکا پنهان نمی‌کند که در پی براندازی همان دولتی است که خواستار گفتوگو با آن است!
رویکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی همواره مبتنی بر چندجانبه‌گرایی و پایبندی به اصول شناخته‌شده حقوق بین‌الملل بوده است. احترام ما به معاهده عدمِ اشاعه، و مذاکرات سخت و طولانی ما با گروه 1+5 که منجر به توافق برجام شد، نمونه بارزی از این رویکرد است.
تلاش برجام برای رفع بحران ساختگی
خرسندیم که جامعه بین‌المللی، خروج یک‌جانبه و غیرقانونیِ دولت آمریکا از برجام را برنتافت و در برابر آن موضعی قاطع اتخاذ کرد. برجام حاصل بیش از یک دهه تلاش دیپلماتیک و یک دوره مذاکرات فشرده برای رفع یک بحرانِ ساختگی بود. این سند توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت به‌اتفاق آراء تأیید و به تعهدی بین‌المللی تبدیل شد. بر اساس این قطعنامه، همه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای موظف‌اند از هر اقدامی در مغایرت با آن خودداری کرده و از اجرای برجام حمایت کنند.
بر پایه 12 گزارش متوالیِ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران تا به امروز به کلیه تعهدات خود پایبند بوده ولی آمریکا از همان ابتدا به اجرای تعهدات وفادار نماند. متعاقباً دولت فعلی آمریکا به‌بهانه‌های واهی با نقض تعهدات خود، از این توافق خارج شد. سازمان ملل متحد نباید اجازه دهد که مصوباتش، گروگانِ بازی‌های انتخاباتی و تبلیغاتی برخی از اعضا گردد و به هیچ عضوی نباید اجازه داد که به‌دلیل مسائل داخلی، از اجرای تعهدات بین‌المللی، شانه خالی کند.
علاوه بر این آمریکا از سایر کشورها نیز می‌خواهد برجام را نقض کنند. خطرناک‌تر اینکه، آمریکا همه کشورها و سازمان‌های بین‌المللی را تهدید می‌کند که اگر به قطعنامه 2231 شورای امنیت عمل کنند، مجازات خواهند شد.
اولین رویداد در تاریخ سازمان ملل
این دو یعنی دعوت عام برای سرپیچی از قانون و تهدید قانون‌مداران به مجازات برای اولین بار است که در تاریخ این سازمان، اتفاق می‌افتد. این روش منحصر به برجام نیست، و در برخورد آمریکا حتی با دیوان کیفری بین‌المللی نیز حاکم است.
از حمایت جامعه جهانی و تلاش‌های اتحادیه اروپا، روسیه و چین در حمایت از اجرای برجام، قدردانی کرده و تحقق کامل تعهداتِ مصرح در آن را، شرط بقای این دست‌آوردِ مهم دیپلماسی می‌دانیم.
تحریم‌های یک‌جانبه یعنی تروریسم اقتصادی
تحریم‌های یک‌جانبه و نامشروع، خود نوعی تروریسمِ اقتصادی و ناقض حقِ توسعه است. جنگ اقتصادی که آمریکا تحت عنوان تحریم‌های تازه، آغاز کرده نه‌تنها مردم ایران را هدف قرار داده، بلکه آثار زیان‌باری برای مردم کشورهای دیگر داشته و در روند تجارت جهانی، اِخلال کرده است.
ملت ایران در خلال 40 سال گذشته نشان داده علی‌رغم سختی‌ها و تنگناهای ناشی از تحریم‌ها، همچنان مقاوم است و می‌تواند از این مرحله دشوار نیز به‌خوبی عبور کند. تاریخ هزاران‌ساله کشور ما نشان می‌دهد که ایران و ایرانی، در مقابل طوفان حوادث هرگز نشکسته و حتی سر خم نکرده است.
سیاست آمریکا در برابر ایران از ابتدا غلط بود
به‌صراحت اعلام می‌کنم سیاست آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران از ابتدا غلط بوده و رویکرد لجاجت در مقابل خواستِ مردم ایران، که در انتخابات‌های متعدد بروز و ظهور یافته، یقیناً محکوم به شکست است. ایران با قدمت تاریخی و تمدنی و فرهنگیِ غنی و با جایگاه مهم ژئوپولیتیک خود، واقعیتی غیرقابل انکار است. بدون شک، سیاست مشارکت با ایران، آثار مبارکی برای ملت‌ها در بر داشته، که یک نمونه آن همکاری ایران با کشورهای دوست در مبارزه با تروریسم است.
درک آمریکا از روابط بین‌الملل، اقتدارگرایانه است. آمریکا فکر می‌کند چون زور دارد حق هم دارد. درک آن‌ها از قدرت، نه اقتدارِ مشروع و قانونی، که زورگویی است. هیچ دولت و ملتی را نمی‌توان به‌زور به‌پایِ میز مذاکره آورد و اگر چنین شود آنچه انباشت می‌شود، خوشه‌های خشم ملت‌هاست که نصیب زورگویان خواهد شد.
راه بهتری جز گفتوگو نیست اما...
ما هم معتقدیم در نهایت، راه بهتری جز گفتوگو وجود ندارد اما گفتوگو، دوسویه است و براساس برابری، عدالت و منزلت انسان‌ها و بر مبنای قواعد و حقوق بین‌الملل.
دعوت از ترامپ به میز مذاکره
قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، ورق‌پاره نیست. از شما دعوت می‌کنیم به قطعنامه 2231 بازگردید. دعوت می‌کنیم به میز مذاکره‌ای که آن را برهم زدید، بازگردید. اگر از برجام می‌ترسید و آن را کارنامه رقیبان سیاسی خود در آمریکا می‌دانید، ما از شما دعوت می‌کنیم به مصوبه شورای امنیت بازگردید. ما از شما دعوت می‌کنیم که در نهادهای بین‌المللی بمانید. تحریم نکنید که تحریم و تکفیر دو روی یک سکه است. در تکفیر، اندیشه انسان‌ها انکار می‌شود و در تحریم، زندگی و رفاه مردم نفی می‌گردد.
گفتوگو به عکس دونفره نیاز ندارد ، از همن جا شروع می کنم
برای گفتوگو نیازی به گرفتن عکس‌های دونفره نیست، می‌توان در همین جا و در این مجمع عمومی، سخنِ یکدیگر را شنید. من گفتوگو را از همین جا آغاز می‌کنم و به‌صراحت اعلام می‌کنم: موضوع امنیت بین‌الملل، بازیچه سیاستِ داخلی آمریکا نیست. سازمان ملل، یکی از ادارات آمریکا نیست. هر گفت‌وگویی می‌تواند از همان جایی و از همان کسی که گفتوگو را قطع کرده و پیمان را زیر پا گذاشته، شروع شود. شروع آن، پایان دادن به تهدید و تحریم ظالمانه‌ای است که ناقضِ اصولِ اخلاقی و حقوق بین‌الملل است.
سخن ما روشن است: تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید، و گام در برابر گام، به‌جای حرف در برابر حرف.
سیاست روشن ایران
سیاست ایران روشن است: نه جنگ، نه تحریم؛ نه تهدید، نه زورگویی؛ فقط وفای به عهد و عمل به قانون. ما از صلح و دموکراسی در همه خاورمیانه، حمایت می‌کنیم. دانش هسته‌ای را واجب و سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم.
ما به‌عنوان قربانیان دیروز و امروز تروریسم همواره در صف مقدم مبارزه واقعی با تروریسم بوده‌ایم و خواهیم بود. مردم ما امروز عزادار شهادت ده‌ها انسان بی‌گناه‌اند که روز شنبه توسط تروریست‌هایی به‌خاک و خون کشیده شدند که با کمال وقاحت از برخی پایتخت‌های غربی و در مصاحبه با رسانه‌هایی که در غرب با دلارهای نفتی اداره می‌شوند مسئولیت این وحشیگری را پذیرفتند.
انتقاد از عدم محکومیت حمله تروریستی اهواز
در ایران تمامی اقدامات تروریستی را بدون ملاحظه محکوم کرده و می‌کنیم. از بیانیه محکم شورای امنیت ملل متحد در این زمینه استقبال می‌کنیم. ولی چرا رؤسای سازمان‌های تروریستی از جمله سازمانی که مسئولیت رسمی عملیات شنبه را به‌عهده گرفت در کشورهای غربی فعالیت می‌کنند و برنامه رسمی برای جمع‌آوری پول می‌گذارند؟
آیا این اقدامات مغایر مقررات بین‌المللی نیست؟چرا هیچ‌یک از کشورهای تأمین‌کننده مالی گروه‌های تروریستی ضدمردم ایران که سابقه تأمین مالی و تسلیحاتی داعش و النصره و القاعده را نیز دارند نه‌تنها مورد مؤاخذه قرار نمی‌گیرند بلکه تشویق و تسلیح هم می‌شوند؟ برای اینکه دنیا ادعای مبارزه با تروریزم را جدی بگیرد، نیازمند یک اقدام مشترک جهانی برای برخورد جدی با این پدیده شوم بدون توجه به عاملین و قربانیان آن هستیم.
حل بحران سوریه از طریق گفتوگو
بر همین اساس، از همان ابتدای بحران سوریه نسبت به هرگونه مداخله در امور داخلی این کشور و استفاده از راهکارهای غیرقانونی از جمله حمایت از گروه‌های افراطی و تروریستی برای اعمال فشار بر دولت سوریه، هشدار داده و تأکید کردیم این بحران صرفاً از طریق گفتوگو میان طرف‌های سوری، قابل حل است.
در همین راستا، حضور مشاورین نظامی ما در سوریه، به‌درخواست دولت سوریه انجام شده و منطبق بر حقوق بین‌الملل، و برای مبارزه با تروریزم است. ایران، روسیه و ترکیه در همکاری با دولت سوریه و طرف‌های سوری موفق شده‌اند در قالب فرایند آستانه، که اوایل ماه جاری میلادی، سومین اجلاس سرانِ آن، در تهران برگزار شد، نقش مؤثری در کاهش تنش در سوریه ایفا کرده و در آخرین اقدام مشترک، از درگیری و خونریزی در منطقه ادلَب جلوگیری کنند.
طی بیش از سه سال گذشته، شاهد وضعیت وخیم انسانی در یمن هستیم که منجر به تخریبِ زیرساخت‌ها، کشتار و مجروح شدن صدها هزار نفر از مردم بیگناه و آوارگی میلیون‌ها نفر و وقوع قحطی و بیماری‌های مزمن شده است. این اقدامات غیرانسانی، مصداق بارز جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی است. بحران یمن صرفاً از طریق گفت‌وگوی‌های یمنی ــ یمنی و بدون مداخله خارجی، قابل حل است، و در این راستا، آماده هر نوع کمک هستیم.
فلسطین اصلی‌ترین بحران خاورمیانه
اصلی‌ترین بحران خاورمیانه، بی‌تردید مسأله فلسطین است. گذشت زمان نباید و نمی‌تواند موجب توجیه اشغالگری باشد. جنایات بی‌شمار رژیم اسرائیل علیه فلسطینی‌ها بدون کمک‌های مادی و تسلیحاتی و سیاسی ایالات متحده، امکان‌پذیر نبوده است. اسراییل با داشتن زرادخانه هسته‌ای و تهدید صریح دیگران به نابودی با سلاح هسته‌ای، بزرگترین خطر برای صلح و ثبات منطقه و جهان است.
اقدام زشت دولت آمریکا در انتقال سفارت این کشور به بیت المقدس و تصویب قانون نژادپرستانه «دولت یهود» در اسرائیل، ناقض موازین بین‌المللی بوده و مصداق بارز آپارتاید است.
اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران
گسترش روابط با همسایگان و ایجاد منطقه امن‌تر و توسعه‌یافته‌تر، از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران است. چند هفته پیش، جمهوری اسلامی ایران، به‌همراه چهار کشور ساحلیِ دیگرِ دریای خزر، کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر را به امضا رساندند. اطمینان دارم این اقدام تاریخی موجب تقویت حُسن همجواری و پیشرفت برای همه کشورهای ساحلی خواهد بود.
ما با همسایگان جنوبی خود در سواحل خلیج فارس نیز همین روابط را می‌خواهیم. ما معتقد به تشکیل سازوکاری مشترک برای منطقه خلیج فارس با حضور و مشارکت همه کشورهای منطقه می‌باشیم. امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز، همیشه برای ما مهم بوده و همان‌طور که در طول جنگ تحمیلیِ عراق علیه ایران، از آن حفاظت کردیم، در آینده نیز با هرگونه تلاش برای اِخلال در این آب‌راهِ حیاتی، مقابله خواهیم کرد.
ایران نگاهی صلح‌طلبانه به مسائل سیاسی و بین‌المللی داشته و بنای جنگ با هیچ کشوری را نداشته و ندارد. ایران نیازی به امپراتوری ندارد. ایران نه بر اساس سیاست که در فرهنگ و تمدن خود یک امپراتوری است.
ایران حلقه وصل شرق به غرب بوده و خواهد بود. دیدبانی هوشیار برای جهانی عاری از خشونت. جمهوری اسلامی ایران همان دولتی است که قبل از همه جهان، ماهیت فاشیستیِ رژیمِ بعثی را شناخت و در برابر تجاوز آن مردانه جنگید. ما با حزب بعث می‌جنگیدیم قبل از آن که کویت اشغال شود. ایران همان دولتی است که در خط مقدم مبارزه با طالبان بود و در نبرد با تروریسم طالبان، شهید داد. ما با القاعده و طالبان می‌جنگیدیم قبل از آنکه به نیویورک حمله شود.
همان دولتی است که با داعش جنگید و آن را تصویری مجعول از اسلام‌گرایی نشان داد. ما با داعش می‌جنگیدیم قبل از آن که در پاریس و لندن و بروکسل، عملیات کنند.
واقعیات تاریخی درباره ایران را بپذیرید. از تحریم دست بردارید و به تکفیر پایان دهید. جهان، دوستی بهتر از ایران نخواهد داشت، اگر صلح، آرمان شماست.
بخشی از سخنان مربوط به ایران دونالد ترامپ در پی می‌آید:
- دونالد ترامپ؛ رییس جمهور ایالات متحده آمریکا
طبق اعلام قبلی دونالد ترامپ عصر دیروز به وقت تهران در مجمع سالانه سازمان ملل سخنرانی کرد و ضمن اعلام نکاتی درباره دستاورهای اقتصادی دولت، دیدار با رهبر کره شمالی، وضعیت ونزوئلا ، ایجاد مرکز جدید برای مبارزه با تروریسم در عربستان و قول میلیاردها دلار کمک امارات، عربستان و قطر قول داده‌اند به مردم سوریه و یمن ، داعش و سوریه ، مواضع ضد ایرانی را تشریح کرد.
وی مدعی شد: رهبران ایران به دنبال خونریزی و خشونت بوده و میلیاردها دلار را غارت کرده‌اند تا جیب‌های خود را پر کرده و در منطقه جنگ و آشوب به راه اندازند. مردم ایران بهای سنگینی به خاطر سیاستهای خصمانه پرداخته‌اند. به همین دلیل بسیاری از کشورهای منطقه از تصمیمم برای خروج توافق بسیار بد 2015 حمایت کردند.
کارزار آمریکا برای فشار بر اقتصاد ایران
وی ادامه داد: برجام موهبت باد آورده‌ای برای رهبران ایران بود. بودجه نظامی ایران 40 درصد افزایش یافت و از آن برای تأمین مالی متحدان به منظور راه‌انداختن جنگ در منطقه استفاده کردند. آمریکا کارزاری را برای فشار اقتصادی بر ایران تدارک دیده تا مانع از رسیدن منابع برای ادامه سیاستهای خونبار شود.
ترامپ گفت: تحریم‌ها از 5 نوامبر اجرا می‌شود و پس از آن تحریم‌های دیگری خواهد بود. می‌خواهیم صادرات نفت ایران را به صفر برسانیم. اجازه نمی‌دهیم کشورهایی که مرگ بر آمریکا می‌گویند و اسرائیل را تهدید می‌کنند بتوانند به کلاهک هسته‌ای دست یابند. از همه کشورها می‌خواهیم تا رهبران ایران را منزوی کنند و از مردم ایران حمایت کنند.
خواهان رابطه عالی با ایران هستم، اما نه الان
ترامپ همچنین قبل از سخنرانی در سازمان ملل به خبرنگاران گفت: ایران باید پیش از دیدار ، لحن خود را تغییر دهد. آن‌ها می‌خواهند ملاقات کنند و این رخ خواهد داد. باور دارم گزینه دیگری ندارند. به دنبال رابطه عالی با ایران هستم اما هم‌اکنون رخ نخواهد داد. وی مدعی شد ایران بسیار بد عمل کرده و آمریکا اقدامهای زیادی از جمله تحریم‌ها را انجام می‌دهد.
همچنین بخوانید:
نطق روحانی سوی ترامپ/ حمیدرضا آصفی (روزنامه ایران)
سنگرسازی در برابر ترامپ/ نصراله تاجیک (روزنامه اعتماد)