علی مرتضوی؛ تحلیلگر شرکت بین المللی الپری
نفت برنت در بازار آتی لندن با 63 دلار و 72 سنت که 12 سنت از جلسه معاملاتی دیروز پایین‌تر است کار خود را آغاز کرد و در طول معاملات سه‌شنبه به کمتر از 63 دلار کاهش یافت. روند مشابهی هم برای نفت وست تگزاس وجود دارد. بازار آتی نیویورک نیز شاهد بود که WTI کمتر از روز قبل معاملات خود را آغاز کرد و به افت خود تا 57 دلار و 55 سنت ادامه داد.
صادرات کانادا و نشست اوپک
دو دلیل اصلی برای کاهش قیمت نفت می‌توان برشمرد، نخست آنکه شرکت کانادایی صادر کننده نفت به امریکا اعلام کرده که مشکل انتقال نفت به این کشور را حل و فصل کرده و به زودی کار خطوط لوله کیستون از سر گرفته خواهد شد و دوم اینکه در آستانه نشست اوپک گمانه‌زنی‌ها از نظر روسیه در خصوص ادامه برنامه فریز نفتی همچنان ادامه دارد و کمی هم با نگرانی از عدم توافق یا تعویق تصمیم گیری در اجلاس 30 نوامبر در هم آمیخته است.
این دو عامل موجب شده است تا بازار نفت کار خود را از روز دوشنبه با احتیاط و کمی عقب نشینی آغاز کند. بسیاری از معامله‌گران منتظر یافتن نشانه‌های روشن‌تری از تصمیم اوپک هستند و به همین دلیل بیشتر بازار را رصد می‌کنند. در حالی که در کنار این دو مسئله گزارش سازمان نفت آمریکا در خصوص ذخایر اعلام خواهد شد و در صورتی که همچون هفته گذشته کاهش ذخایر بیشتر از انتظار باشد، می‌توان امیدوار بود که شجاعت سرمایه‌گذاران برای نشستن در موقعیت خرید افزایش یابد.
از سرگیری فعالیت خطوط نفتی کیستون
کاهش قیمت در حالی است که روز جمعه با توقف فعالیت خط لوله کیستون کانادا در پی نشت 5000 بشکه نفت، بهای نفت WTI از 59 دلار عبور کرد و به بالاترین رکورد خود در سه سال اخیر رسید. این خط لوله نفتی یکی خطوط اصلی صادرات نفت کانادا به ایالات متحده محسوب می‌شود. توقف فعالیت این خط لوله روزانه 590 هزار بشکه از عرضه نفت در امریکا کاسته بود به همین دلیل بهای نفت رو به فزونی گذاشت. اما شرکت ترانس کانادا این هفته اعلام کرد که با کاهش فشار مقامات امریکایی و گرفتن موافقت‌های قانونی، این خط لوله بار دیگر فعالیت خود را از سر خواهد گرفت، در نتیجه آن 590 هزار بشکه به مدار عرضه باز خواهد گشت.
اما و اگرهای نشست اوپک
نشست اوپک روز پنجشنبه ی همین هفته، سی ام نوامبر، در وین اتریش برگزار می‌شود. با وجود اینکه هفته گذشته اعلام شد که روسیه با ادامه کاهش تولید نفت موافق است ولی بسیاری از فعالان بازار نسبت به موضع نهایی روسها تردید دارند. چراکه براساس اظهارنظر آقای نواک، وزیر نفت روسیه، جزئیات این موضوع همچنان منوط به بحث و مذاکره بیشتری است و از طرفی افزایش تولید امریکا و گسترش صادرات این کشور موجب کاهش سهم بازار کشورهای شرکت‌کننده در توافق کاهش تولید اوپک دارد و این امر به نوبه خود هزینه شرکت در این توافق را بالاتر می‌برد که می‌تواند توافق دوباره را قدری با چالش روبرو کند. تا همین جای کار نیز داده‌ها و گزارش‌های اقتصادی منتشر شده از اقتصاد روسیه نشان می‌دهد که کاهش 300 هزار بشکه‌ای تولید نفت توسط این کشور، در ماه اکتبر اثر منفی محسوسی بر اقتصاد داشته است. واقعه دیگری که بر این داستان دامن زد گزارش سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس بود که با اشاره به نشست روز پنجشنبه اذعان کرده بود که "نتایج این جلسه با توجه به وضعیت اعضا و روسیه ممکن است بیش از آنچه که انتظار می‌رود، دور از تصور باشد."
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر توافق در مارس 2018 پایان یابد و پس از آن تمدید نشود؛ 2 میلیون و 400 هزار بشکه نفت به عرضه روزانه اضافه می‌شود و این اتفاق می‌تواند به شدت قیمت را کاهش دهد.
بررسی احتیاط معامله‌گران
چند مسئله اصلی معامله‌گران را تا روز پنجشنبه به احتیاط واداشته است:
اول: دشوار بودن حصول یک توافق جامع است و امکان چانه زنی میان اعضا برای نسبت تعهدشان در شرایطی که سهم بازار کشورهای کاهش دهنده تولید در خطر از دست رفتن توسط ایالات متحده قرار دارد.
دوم: مسئله احتیاط برانگیز دیگر مربوط به جزئیات نامشخص ادامه توافق است. مثل اینکه اگر قرار بر تمدید باشد سقف مورد انتظار، کاهش 1 میلیون و 800 هزار بشکه است یا تغییر می‌کند و همچنین این نکته که توافق پس از پایان یافتن در مارس 2018 در صورت تمدید تا چه مدت زمان دیگری تمدید خواهد شد.
سوم: مورد مهم دیگر احتمال عدم توافق قطعی در نشست در صورت پیچیده شدن مذاکرات پیش رو است. در این حالت ممکن است رسیدن به یک توافق حدید زمان‌بر باشد. ولی با توجه به اینکه توافق فعلی تا مارس 2018 ادامه دارد، بعید به نظر می‌رسد که اوپک تا آن زمان نتیجه نهایی را نگیرد. با این حال شرایط بازار در مقطع کنونی به شکلی است که اگر اوپک به نتیجه قطعی نرسد با توجه به از سرگیری صادرات کانادا به امریکا و داده‌های روز چهارشنبه از موجودی ذخایر و میزان عرضه نفت ایالات متحده امکان فشار بر قیمت وجود دارد. برای همین سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در این شرایط بیشتر نظاره‌گر باشند.
در همین رابطه گزارش «دنیای اقتصاد» را بخوانید: چهار سناریوی نشست اوپک