در مراحل تصمیمگیری در خصوص انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهامدار عمده ضامن خرید حق تقدمهای استفادهنشده تا مرحله ثبت افزایش سرمایه میشود. مهلت دو ماه برای استفاده از حق تقدم از زمان بازگشایی نماد آن در بورس وجود دارد. در این میان تبدیل شدن حق تقدم به سهم نیز معمولا زمانبر است. در این میان در صورتیکه شرکت مطالباتی از سهامداران نداشته باشد و در انتظار آورده نقدی آنها برای ثبت افزایش سرمایه باشد معمولا این زمان طولانیتر نیز خواهد شد. پس از پایان مهلت دو ماه استفاده از حق تقدم سهام، نماد آن در بازار متوقف میشود. در ادامه با در نظر گرفتن شرایط ضامن خرید حقتقدمهای استفاده نشده (سهامدار عمده) و مهیا بودن شرایط برای انجام افزایش سرمایه در یک مرحله دیگر نماد حق تقدم بازگشایی میشود. در این مرحله خریداران مکلف هستند از حق تقدم خریداری شده به منظور شرکت در افزایش سرمایه استفاده و مبلغ اسمی 100 تومان به ازای هر حق تقدم را به حساب اصلی شرکت واریز کنند. در این میان آنهایی که در بازی حق تقدم شرکت کردهاند، منتظر روند قیمت سهام اصلی میمانند. در مرحله نهایی معاملات حق تقدمهای استفاده نشده معمولا قیمت حق تقدم اختلاف بیش از قیمت اسمی 100 تومانی را با سهام اصلی دارد.
حال در صورتیکه قیمت نماد اصلی در مدت زمان انتشار تا معاملات نهایی حق تقدم استفادهنشده روند صعودی در پیش بگیرد و به بیش از قیمت خرید نهایی حق تقدم در مهلت دو ماه معاملات برسد (مجموع قیمت حق تقدم سهام به علاوه قیمت اسمی)، سرمایهگذاران سود خواهند کرد.
تجربه شیرین اما هیجانی «خودرو»
مثال بارز این موضوع جهشهای متوالی حق تقدم سهام ایران خودرو از اواخر دی تا اوایل اسفند سال گذشته بود. 29 دی قیمت هر سهم ایران خودرو 202 و قیمت حق تقدم سهام ایران خودرو 94 تومان بود. رشدهای هیجانی خودرو باعث شد که حق تقدم سهام نیز روند صعودی پرشتابی را در پیش بگیرد. در تاریخ 5 اسفند و همزمان با آخرین مهلت فروش حق تقدم استفاده نشده قیمت هر سهم ایران خودرو معادل 341 تومان بود در حالیکه قیمت حق تقدم سهام این شرکت به 220 تومان رسید. سهام اصلی شرکت بازدهی 69 درصدی را تجربه کرده بود در حالیکه بازدهی حق تقدم سهام به 115 درصد رسید. شاید مهمترین بهانهای که در روزهای گذشته موجب شروع بازی حقتقدم در سهام پارس خودرو شد تجربه سودهای یکشبه و شیرین آن زمان ایران خودرو باشد. با این حال نقطه غفلت فضای کنونی معاملات با سه ماه پایانی سال گذشته هیجان معاملاتی است. عاملی که در شرایط کنونی مانع اصلی از ادامه رالی سهام پارس خودرو حق تقدم سهام این شرکت شده است (امروز شاهد صفهای طویل در نمادهای «خپارس» و «خپارسح» هستیم).