هادی صالحی اصفهانی/ اقتصاددان

اقتصاد ایران نیاز مبرمی به یکسری سرمایه‌گذاری بزرگ دارد تا بتواند در سال‌های پیش‌رو به اندازه کافی اشتغال با کیفیت ایجاد کرده و موقعیت کشور را هم از نظر رفاه و ثبات در داخل و هم از زاویه اقتدار در صحنه بین‌المللی تقویت کند. برآوردن این نیاز کار آسانی نیست، به‌ویژه در برهه کنونی که تحریم‌ها و فشارهای دولت آمریکا دسترسی ایران به بازارها و سرمایه و فناوری جهانی را مشکل‌تر کرده است.

دنیای بورس: در سال مالی 97 و با تداوم بهره‌برداری از کوره فلش، سیاست شرکت ملی صنایع مس ایران بر تولید بیشتر کاتد و فروش کمتر کنسانتره متمرکز گردید. طی سال مالی گذشته «فملی» بیش از 546 هزار تن کنسانتره مس به فروش رساند؛ فروش این محصول در 9 ماهه ابتدایی سال جاری کمتر از 86 هزار تن بوده است؛ در مقابل میزان تولید کاتد که در 9 ماهه ابتدایی سال گذشته در حدود 105 هزار تن بوده، در 9 ماهه ابتدایی امسال با رشد 70 درصدی به نزدیکی 179 هزار تن رسیده است.

بر طبق این گزارش با توجه به داده‌های تاکنرهای حمل  نفت و همچنین اطلاعات حاصل شده از سوی فعالان صنعت، میزان صادرات نفت ایران در ماه جاری میلادی همانند دو ماه پیشین در سطوح پایین تر از یک میلیون بشکه در روز قرار دارد. بر این اساس میزان صادرات نفت ایران در ماه دسامبر به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رسیده و به نظر نمی رسد که سطح صادرات درماه ژانویه با وجود رشد ماهانه از مرز یک میلیون بشکه فراتر رود.

دنیای بورس: پس از رشد 2143 واحدی نماگر کل بورس در معاملات روز یکشنبه، این نماگر در جلسه پیش 790 واحد دیگر نیز صعود کرد تا خوشبینی‌ها به روند آتی بازار سهام کمی تقویت شود؛ با این وجود معاملات بازارهای جهانی در آخرین روزهای سال میلادی مجددا نگرانی‌های حاکم بر بازار سهام را تشدید کرده است.

آخرین تغییرات از بازارهای جهانی

دنیای بورس: طی ماه‌های اخیر قیمت بسیاری از محصولات فلزی و پتروشیمی در بازارهای جهانی ریزش قابل‌ملاحظه را تجربه کرد و در این جریان متانول جزو پیشتازان افت قیمت بود. تا آن‌جا که قیمت این محصول از سطوح بالاتر از 420 دلار تا 265 دلار افت کرد (ریزش 37 درصدی).

همزمان با این مساله و با انتظار برای کاهش درآمد متانول‌سازان داخلی، قیمت سهام این شرکت‌ها در بورس تهران نیز افت محسوسی را تجربه کرد: تا آن‌جا که قیمت هر سهم «زاگرس» از سطح 7400 تومانی به ازای هر سهم در ابتدای آبان ماه تا 4100 تومان در ابتدای هفته جاری عقب نشست (افت 45 درصدی).

دنیای اقتصاد: با خروج آمریکا از برجام و بازگشتن تحریم‌های ضدایرانی، در ماه‌های اخیر ارزش ریال نیز در واکنش به ملتهب شدن بازار به‌طور چشمگیری کاهش یافت که البته این روند از حدود دو هفته پیش تغییر کرد به‌طوری‌که در روزهای اخیر ارزش ریال تا ۹ هزار تومان افزایش را نیز ثبت کرد. رویترز با مد‌نظر قرار دادن این تحول در بازار ارز پیش‌بینی کرده است درصورتی که دولت بتواند نرخ ارز را از نوسان دور نگه دارد ممکن است قادر باشد ضمن کاهش پیامد‌های تحریم، تورم و خروج سرمایه‌ از ایران را نیز محدود کند.

دنیای اقتصاد: نشریه نیوزویک در مطلبی با تاکید بر پیامد‌های تحریم‌های ضدایرانی برای غرب نوشت: به‌نظر می‌رسید که با کشف میدان گازی پارس‌جنوبی در خلیج‌فارس، تجار نفتی به تمامی رویا‌های خود دست یافته‌اند. پارس‌جنوبی که بزرگ‌ترین میدان گازی در جهان به‌شمار می‌آید در مرز آبی ایران و قطر قرار گرفته است. با این حال تحریم‌های اقتصادی آمریکاعلیه ایران موجب شده است شرکت‌های غربی برای سال‌‌ها نتوانند سرمایه‌گذاری در این زمینه انجام دهند.

دنیای اقتصاد: در هفته‌های اخیر که دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران آغاز شده، اعطای معافیت از سوی آمریکا به خریداران بزرگ نفت ایران سبب شده فعلا تاثیر این تحریم‌ها بزرگ نباشد. درباره تاثیرات تحریم‌های آمریکا بر بخش‌های مختلف اقتصاد ایران دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و عده‌ای معتقدند در نهایت این تحریم‌ها نمی‌تواند به اهداف خود از جمله وادار کردن ایران به تغییر رفتار داخلی و منطقه‌ای دست پیدا کند. اما برخی کارشناسان می‌گویند در بلندمدت شرایط برای اقتصاد ایران دشوار خواهد شد.

شمیم طاهری/ تحلیلگر اقتصادی

پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام، بانک‌های اروپایی تلاش کرده‌اند با در پیش گرفتن اقدام‌هایی، از تحریم‌های اولیه و ثانویه آمریکا مصون بمانند و همزمان، تعدادی از شرکت‌های اروپایی به همین دلیل ایران را ترک کرده‌اند. البته شرکت‌هایی که موفق شده‌اند شرکایی در بخش خصوصی ایران پیدا کنند که در لیست تحریمی SDN قرار ندارند، به دلیل ناتوانی در تضمین ایمنی خدمات بانکی ناچار به ترک ایران شده‌اند.

دنیای اقتصاد: تصمیم جنجالی دولت ترامپ برای خروج از معاهده برجام را باید یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی در سال جاری میلادی قلمداد کرد. تحریم‌هایی که براساس زمان‌بندی اعلام شده، در دو مرحله بازگردانده شدند و مشخصا در مرحله دوم، تحریم‌هایی پیرامون صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، کشتیرانی، بانک و بیمه و موسسه‌های مالی و تعدادی از اشخاص حقیقی را شامل می‌شد.