دنیای بورس: همانطور که در دیدهبان امروز «دنیای بورس» عنوان شد شاخص سهام پس از اصلاح یکروزه به مسیر صعودی بازگشت. غالبا وقفه در حرکت صعودی شاخص را نتیجه فشار عرضههای ناشی از فروش از محل تسویه معاملات اعتباری و شناسایی سود دانستند. با کمرنگشدن نقش این عوامل در معاملات امروز، دماسنج بازار جهشهای بیش از 3 هزار واحدی خود را از سر گرفت. آزادسازی قیمت تمام کالاهای پایه از قید قیمتگذاری دستوری نقش ویژهای در حضور تقاضای موثر در گروههای اصلی و بزرگ بازار دارد. در عین حال، چالش تعیین نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی و همچنین نحوه محاسبه قیمت انرژی تحویلی به تولیدکنندگان، معاملات گروههای مرتبط اعم از پتروشیمی و پالایشی و فلزی-معدنی را با احتیاط بیشتری توام ساخته و در نتیجه از اشتیاق شدید برای خرید سهام کالایی کاسته است.
البته پس از تجربه حذف سقف رقابت برای فروشندگان مصنوعات اساسی در بورس کالا، ثبت نرخهای جدید فروش برای این بنگاهها نقش موثری در تحریک تقاضا ایفا خواهد کرد. از آنجا که تنها دو روز کاری دیگر تا شروع انتشار گزارشهای شهریور زمان باقی است انتظار میرود بورسبازان محتاطانهتر رفتار کنند. با این حال، تفاوت نرخهای فروش قبلی با نرخهای آزاد فعلی از جذابیت کافی برای تحریک حضور سرمایهگذاران در سمت خرید برخوردار است.
پتروشیمیها در جدال تصمیمگیری
از میانه معاملات عرضه در گروه پتروشیمی افزایش یافت. به نظر میرسد یکی از عوامل موثر بر این روند، افزایش 95 درصدی نرخ تسعیر ارز پتروشیمی مبین بهعنوان یکی از شرکتهای تامینکننده گاز خوراک واحدهای پتروشیمی بود. پتروشیمی مبین در گزارش شفافسازی خود از مجوز افزایش نرخ تسعیر ارز از 4200 به 8164 تومان رونمایی کرد. این خبر سهام واحدهای مصرفکننده یوتیلتی را تحت فشار قرار داد. از طرفی ابهامات موجود در خصوص تاثیر تحریمها بر فروش صادراتی شرکتهای پتروشیمی که در ماه گذشته منجر به ترس سهامداران شد، بر معاملات این صنعت سایه انداخته است.
اما وجه مثبت صنعت پتروشیمی باز شدن سقف رقابت برای فروش محصولات در بورس کالاست. این موضوع میتوانست سهام شیمیاییها را با اقبال عمومی همراه کند اما هنوز سرمایهگذاران به دیده تردید به این فرآیند مینگرند و از طرفی اختلاف عقیده در خصوص قیمتهای تعادلی مورد نظر در بورس کالا برای تحلیلگران وجود دارد که براساس آن انتظارات سودآوری را متغیر خواهد کرد. در نهایت دستبهعصا بودن سرمایهگذاران موضوعیست که بهوضوح در معاملات این صنعت مشخص است. شرکتهای صنعت شیمیایی که از ریسکهای موجود تاثیر کمتری میگیرند با رشدهای خیرهکنندهای همراه هستند.
توجه بازار به صنایع برجامی
بر خلاف نوسان قیمت در گروههای کالایی، سهام گروه بانکی حرکت خود در مسیر رشد را ادامه دادند. قدرت نقدینگی در کنار تضعیف ارزش ریال و انتظار بازار برای تسعیر داراییهای ارزی بانکها با نرخ بازار دوم به تداوم صفهای طولانی خرید در نمادهای این گروه، بهویژه بانکهای تجارت منجر شده است.
گفتنی است که شاخص گروه خودرو با رشد دستهجمعی نمادها روند صعودی خود را برای چهارمین روز کاری متوالی تداوم بخشید. با آزادسازی قیمت کالاهای پایه حالا نوبت به تعیین تکلیف سیاستگذار برای صنعت خودرو رسیده است و روزبهروز بر حدس و گمانهها در مورد افزایش قیمت خودرو افزوده میشود. معاملات این گروه بورسی طی هفتههای اخیر در دورنمای رشد قیمت انجام شده است و با توجه به تعدیلهای تورمی در سایر صنایع چنین تصوری از سوی سهامداران چندان خالی از واقعیت نیست.
بهطور کلی، اهالی بازار سهام این روزها تمرکز خوبی روی صنایع بانکی و خودرویی دارند. حجم و ارزش معاملات در این صنایع و بالاخص نسبت نقدینگی در گردش به ارزش بازار آنها این دو صنعت را در صدر صنایع بورسی قرار داده است. هرچند عواملی چون ذخیره ارزی بانکها، موج همزمان افزایش ارزش داراییها و کاهش شکاف دارایی و بدهی برای بانکها در کنار آزادسازی قیمت خودرو به عنوان عواملی برای رشد سهمهای مهجور این صنایع درنظر گرفته میشوند اما روی دور قرار گرفتن این صنایع و هجوم منابع مالی به این سمت را شاید بتوان ناشی از نوعی برداشت غیربورسی و در سطح کلان دانست. تمام سرمایهگذاران از مشکلات و مصائب صنعت بانکداری کشور آگاه هستند هرچند این مشکلات با تاثیر عوامل خارجی اندکی التیام یافته است اما تا دست به کار نشدن برای اصلاح نظام بانکی نمیتوان حساب ویژهای بر بهبود وضعیت بانکها باز کرد. خودروسازان نیز از سوی دیگر با تکیه بر دریافت ارز 4200 تومانی برای واردات قطعه در گذشته و انتظار آزادی قیمت فروش محصولات با نرخهای کنونی جذابیت خوبی برای سرمایهگذاری نشان میدهند. اما محدود شدن (با راهاندازی سامانه نیما به نوعی پایان تخصیص ارز به صنایع غیرضروری) تخصیص منابع ارزی برای واردات قطعات به پایان خواهد رسید. افزایش نرخ مواد اولیه داخلی نیز مزید بر علت خواهد بود تا انتظارات از سودآوری این صنعت به کلی تعدیل شود. بنابراین همانطور که گفته شد تداوم تقاضای پرحجم و رشد همزمان قیمتها در خودروییها و بانکیها میتواند ناشی از یک چشمانداز غیربورسی برای سرمایهگذاران باشد. علاوه بر این رشد همزمان دو صنعت بانک و خودرو تداعیگر روزهای قبل از برجام است. آیا خوشبینی به بهبود روابط بینالمللی طمع ورود به سهام این صنایع را بالا برده است یا صرفا میل به جبران عقبماندگی با تحریک نقدینگی منجر به شکلگیری روند صعودی شده است؟
بازدهی خوب کوچکترها
با وجود عقبگرد شاخص کل از میانه معاملات امروز، شاخصهای هموزن با شتاب بیشتری رشد کرد. در حالی که شاخصهای هموزن بازده بالای 2.5 درصدی را نشان میدهد دماسنج اصلی بازار به رشد 1.5 درصدی بسنده کرده است. مقایسه این دو نماگر نشان میدهد که نماد شرکتهای کوچکتر بازار همچنان شتاب رشد بیشتری دارند. مروری بر فهرست شاخص صنایع در معاملات امروز نیز این موضوع را تایید میکند. بهجز گروه تکسهمی محصولات چوبی، شاخص تمام صنایع بورسی در معاملات امروز مثبت است و در این میان، چندین گروه نظیر وسایل ارتباطی، ذغالسنگ، لاستیک، محصولات فلزی، یوتیلیتیسازها، گروه خودرویی، انبوهسازی، سایر معادن و سایر مالی بازده بالای 4 درصد را به ثبت رساندهاند. در دیگر گروههای کوچک نیز شاهد رشد بالای 3 درصد هستیم. رشدهای متوالی در قیمت سهام صنعت دارویی نیز موضوعیست که نباید از چشم سرمایهگذاران به دور باشد. افزایش حجم و ارزش معاملات این صنعت با رشد قیمتها نیز در این جریان صعودی قابل توجه است.
سکانس اول حذف سقف معاملات پتروشیمی
آخرین دسته از کالاهایی که از بند قیمتگذاری دستوری در معاملات بورس کالا آزاد شد شامل محصولات پتروشیمی میشود. دادوستد تمام این محصولات در جلسه امروز از روند یکسانی تبعیت نکرده است؛ در حالی که برخی از این کالاها در قیمت پایه معامله شده است در برخی از محصولات رشد قیمتی چشمگیر است. به نظر میرسد سازوکار جدید وزارت صمت در رابطه با برخی محصولات خاص با محدود کردن مشتریان توام است و این مساله سبب قیمت خوردن این دسته بر روی قیمتهای پایه شده است. این در حالی است که در برخی از معاملات امروز رشدهای بیش از 150 درصدی نسبت به قیمت پایه نیز مشهود است. در جلسه امروز 7 پتروشیمی بزرگ، برخی از محصولات خود را عرضه کردهاند. به این ترتیب بورس کالا امروز میزبان معاملات پلی پروپیلنهای پتروشیمی جم، پلیاتیلنهای پتروشیمی شازند، پلیاستایرنهای پتروشیمی تبریز و ... بود. از جمله معاملات مهم و اثرگذار این این جلسه، میتوان به قیمت خوردن پلیاتیلن سبک خطی پتروشیمی شازند در سطوح بالاتر از 10 هزار تومان و پلیاتیلن سنگین این پالایشگاه در سطوح فراتر از 11 هزار تومان اشاره کرد که به ترتیب رشدهای 115 و 68 درصدی را نسبت به قیمتهای پایه نشان میدهد.