- زهره صفری | کارشناس بازار سرمایه
صورتهای مالی، قلب اقتصادی و نبض سلامت شرکتها هستند. با تجزیه و تحلیل صورتهای مالی میتوان بسیاری از ریسکها و مخاطراتی را که شرکت با آن مواجه است، شناسایی و بررسی کرد.
یکی از روشهای تحلیل صورتهای مالی، استفاده از تحلیل افقی است. در این تحلیل تنها دوره زمانی مورد بررسی متغیر است.
این تحلیل با هدفهای متفاوتی انجام میشود اما هدف اصلی این تحلیل مقایسه روند فعالیت شرکت نسبت به یک دوره زمانی مبنا است. مثلا میتوان تحلیل افقی را در دورههای سه ماهه انجام داد.
این تحلیل به ما این امکان را میدهد تا بتوانیم روند تغییرات را در بازههای زمانی متفاوت نسبت به دوره مورد نظر خود بسنجیم و برای دورههای آتی، تصمیمگیری کنیم.
در تحلیل افقی، هر آیتم از آیتمهای صورتهای مالی با خود آن آیتم مقایسه میشود. مثلا میخواهیم فروش فصلی سال ۱۳۹۸ را با فصل زمستان ۱۳۹۷ مقایسه کنیم و روند موجود را بسنجیم.
فرض کنید فروش زمستان ۱۳۹۷ شرکت X، ۳۰ هزار میلیارد، بهار ۹۸، ۳۵ هزار میلیارد، تابستان ۹۸، ۴۳ هزار میلیارد، پاییز ۹۸، ۴۳ هزار میلیارد و زمستان ۹۸، ۴۵ هزار میلیارد تومان است. بنابراین اگر نسبت فروش هر فصل را نسبت به زمستان ۹۷ بسنجیم، رشد فروش در بهار ۹۸، ۱۷ درصد، در تابستان ۹۸، ۴۰ درصد، در پاییز ۹۸، ۴۳ درصد و در زمستان ۹۸، ۵۰ درصد است.
در مدل دیگر میتوانیم هر فصل را نسبت به فصل قبل از خود مقایسه کنیم. در این صورت با در نظر گرفتن مبالغ فروش ذکر شده در بالا، رشد فروش بهار ۹۸ نسبت به زمستان ۹۷، ۱۷ درصد، تابستان نسبت به بهار ۹۸، ۲۰ درصد، پاییز نسبت به تابستان ۹۸، ۲ درصد و زمستان نسبت به پاییز ۹۸، ۵ درصد است.
برای مثال، از این تحلیل میتوان دریافت که متغیری که موجب رشد فروش در فصول بهار و تابستان ۱۳۹۸ بوده است، در پاییز و زمستان ۱۳۹۸ به ثبات نسبی رسیده و اثر آن کمرنگ شده است.