به گزارش «دنیای بورس»، دنیای‌اقتصاد نوشت: روز گذشته دو خبر درخصوص خرید واکسن در ایران منتشر شد، خبر نخست این بود که سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد که حدود ۲۱ میلیون دز واکسن از چهار کشور تولید‌کننده پیش‌خرید شده است که می‌توان برای ۵/ ۱۰ میلیون ایرانی کافی باشد. از سوی دیگر روز گذشته کواکس نیز اعلام کرد که مشکلی درخصوص خرید ایران وجود ندارد و این کشور می‌تواند واکسن کرونا را تهیه کند.
پیش‌خرید حدود ۲۱ میلیون دز
روز گذشته سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: علاوه بر پیش‌خرید واکسن از مجموعه کواکس سازمان بهداشت جهانی که توافق‌نامه آن امضا شده، مذاکرات مختلف برای پیش‌خرید حدود ۲۱ میلیون دز واکسن کرونا از چهار کشور تولید‌کننده واکسن درحال انجام است. باید تاکید کرد که هر نفر باید دو دز واکسن دریافت کند و در نتیجه این مقدار برای ۵/ ۱۰ میلیون نفر کفایت می‌کند.
کیانوش جهانپور روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با «ایرنا» افزود: مذاکرات مختلفی برای پیش‌خرید واکسن کرونا با چهار کشور و شرکت‌های تولید‌کننده آنها که مراحل تولید واکسن کرونا را جلو برده‌اند، درحال انجام است اما مشکل اساسی، سایه تحریم‌های بانکی و مالی است که علیه مردم ایران وضع شده و مشکلاتی در روند خرید واکسن ایجاد می‌کند. توافق‌نامه پیش‌خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دز واکسن از مجموعه کواکس با سازمان بهداشت جهانی امضا و پیش‌خرید شده است اما سایه تحریم‌ها بر همه خریدهای واکسن و مبادلات بانکی وجود دارد.
سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: علاوه بر آن مذاکرات مختلفی با چهار کشور برای پیش‌خرید ۲۰ تا ۲۱ میلیون دز واکسن کرونا درحال انجام است که در صورت نهایی شدن با تایید سازمان غذا و داروی ایران، در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند البته تایید سازمان‌ها و مجامع معتبر بین‌المللی نیز در تایید سازمان غذا و داروی ایران موثر است.
جهانپور تاکید کرد همان‌طور که رئیس بانک‌مرکزی اعلام کرده است، مهم‌ترین مشکل در روند خرید واکسن کرونا، تحریم‌های بانکی و تحریم‌ها و رفتارهای غیربشردوستانه آمریکا و هم‌پیمانان این کشور است که بر مبادلات مالی با کشورها سایه افکنده اما دولت همه تلاش خود را برای تامین واکسن کرونا انجام می‌دهد و همه تلاش دولت و وزارت بهداشت این است که اولین محموله واکسن کرونا از مجموع ۴۲ میلیون واکسنی که قرار است از خارج خریداری شود، اوایل سال میلادی آینده وارد کشور شود.
در مجموع حدود ۴۲ میلیون واکسن کرونا برای ۲۱ میلیون نفر بیماران خاص، گروه‌های پرخطر، بیماران زمینه‌ای و کارکنان نظام سلامت خریداری می‌شود که ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دز آن از مجموعه کواکس و حدود ۲۱ میلیون دز آن از کشورهای تولید‌کننده واکسن به‌طور مستقیم است و بقیه آن قرار است از طریق قراردادهای تولید مشترک با برخی کشورها تامین شود و بقیه نیاز کشور برای تامین واکسن عموم مردم قرار است از طریق تولید داخل در سال آینده تامین شود.
مذاکرات مختلفی با کشورها و شرکت‌های تولید‌کننده واکسن کرونا درحال انجام است. واکسن‌هایی که مراحل مختلف کارآزمایی بالینی را طی می‌کنند و پس از تایید نهایی در کشور برای واکسینه کردن مردم علیه بیماری کووید-۱۹ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مشکلی برای خرید از کواکس وجود ندارد
همزمان مسوولان کواکس اعلام کردند که مشکلی درخصوص خرید واکسن ایرانی وجود ندارد. البته مسوولان ایرانی عنوان کرده بودند، مشکل تامین منابع مالی است که با مجوز اوفک صادر خواهد شد. به گزارش بی‌بی‌سی، روزنامه آمریکایی واشنگتن پست روز دوشنبه در گزارشی که به همین موضوع اختصاص داشت نوشت که یک سخنگوی کواکس روز جمعه گذشته (۴ دسامبر) به این روزنامه گفته: «هیچ مانع قانونی بر سر راه ایران برای تهیه واکسن وجود ندارد.»
واشنگتن پست نوشته: «یک سخنگوی کواکس گفته ایران توانسته مجوز لازم از دفتر ویژه نظارت وزارت دارایی آمریکا بر اموال خارجی (اوفک) را با هدف استثنا قائل شدن برای پرداخت هزینه‌های خرید واکسن را دریافت کند و به همین علت هیچ منع قانونی بر سر خرید واکسن از سوی ایران به واسطه کواکس وجود ندارد.» با این حال، واشنگتن‌پست ارزیابی کرده که: «ناظران معتقدند با وجود مجوز اوفک، تحریم‌های بانکی آمریکا علیه ایران- که همچنان هم درحال تحکیم یافتن است- خط قرمزهای متعددی را بر سر دسترسی به اقلام پزشکی و انسان‌دوستانه قرار داده‌اند.»
روز دوشنبه عبدالناصر همتی رئیس بانک‌مرکزی گفته بود: «از آنجا که خرید واکسن کرونا (covax) باید ازمسیر رسمی سازمان جهانی بهداشت انجام گیرد، تاکنون هر طریقی برای پرداخت و انتقال ارز موردنیاز، به خاطر تحریم غیرانسانی دولت آمریکا وضرورت اخذ مجوز اوفک، با مانع مواجه شده است.»
کواکس طرحی است که در آن ۷۶ کشور ثروتمند جهان متعهد شده‌اند به یک برنامه جهانی واکسن کرونا با هدایت سازمان جهانی بهداشت ملحق شوند. هدف از این برنامه کمک به خرید و توزیع عادلانه واکسن کرونا است. ایران هم عضو این کنسرسیوم است.
شرایط واکسن در کشورها
واکسن کرونا در کشورهای مختلف به روش‌های مختلفی درحال تولید است، برخی از این واکسن‌ها ویروس ضعیف شده کرونا و برخی دیگر با استفاده از تکنولوژی پیشرفته MRNA و کددار کردن پروتئین ویروسی تولید می‌شود. واکسن‌های تولید شده به روش‌های مختلف عمدتا برای ایجاد ایمنی در بدن افراد به دو نوبت تزریق با فاصله نیاز دارند. میزان مصونیت برخی از واکسن‌های تولید شده براساس اعلام شرکت‌های تولید‌کننده بالای ۹۰ درصد است.
بیماری کووید-۱۹ براساس آمار رسمی کشورها تاکنون بیش از ۶۷ میلیون نفر را در دنیا مبتلا کرده و بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر نیز بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. در ایران نیز بر اساس اعلام وزارت بهداشت تاکنون بیش از یک میلیون نفر به‌طور قطعی به این بیماری مبتلا و شناسایی شده‌اند و از این تعداد حدود ۵۱ هزار نفر تاکنون جان خود را از دست داده‌اند.