دنیای بورس-نگین دوستدار: فدرال رزرو آمریکا در هفته‌ای که گذشت نرخ بهره خود را به طور اضطراری 0.5 واحد درصد کاهش داد. در واقع «فد» می‌بایست در نشست 27 و 28 اسفند سیاست پولی خود را تعیین می‌کرد، اما وضعیت متشنج بازارهای جهانی به خصوص بازار سهام آمریکا و از سوی دیگر افت شدید بازدهی اوراق قرضه این کشور نشان از وضعیت ویژه‌ای داشت که فدرال رزرو را مجبور به اقدام پیش از موعد کرد.
در همین راستا بسیاری از بانک‌های مرکزی مهم جهان هم نرخ‌های بهره خود را کاهش دادند. بازار جهانی اگر چه در ابتدا واکنش مثبتی به این اتفاق داشت، اما این واکنش پایدار نبود و در روزهای اخیر مجددا نوسانات شدیدی را در بازارهای سرمایه و همچنین در قیمت کامودیتی‌ها مشاهده کردیم.
بازار سهام ایالات متحده با اعلام خبر کاهش نرخ بهره تنها حدود 15 دقیقه بر مدار صعود پیش رفتند، اما بلافاصله با فشار فروش مواجه شدند. شرکت مالی Cantor Fitzgerald هم اخیرا به سرمایه‌گذاران پیشنهاد کرده که از فرصت هر گونه رالی صعودی که به دلیل اقدامات بانک مرکزی ایجاد می‌شود، برای فروش سهام استفاده کنند.
همچنین قیمت هر بشکه نفت برنت از زمان اعلام خبر کاهش نرخ بهره فدرال رزرو تا کنون بیش از 12 درصد کاهش یافته است. البته بخش مهمی از افت طلای سیاه هم به عوامل دیگری همچون برآورده نشدن انتظارات از تصمیم اوپک‌پلاس مربوط می‌شود. با این حال مشخص است که اقدام بانک‌های مرکزی تاثیر مثبت نسبتا کمی بر بازار جهانی داشته است.
دویچه بانک در گزارش اخیر خود ادعا کرده بانک‌های مرکزی دیگر توانی برای مقابله با بحران ندارند و سیاست آن‌ها با شکست مواجه شده است.
در همین حال احتمال کاهش دوباره 0.5 واحد درصدی نرخ بهره دلار طبق آخرین آمار «فدواچ» CME، به 80 درصد و احتمال نزول 0.25 واحد درصدی این نرخ 20 درصد است. به عبارت دیگر احتمال اینکه در نشست آینده فدرال رزرو (مصادف با 27 و 28 اسفند) نرخ بهره تغییری نکند بسیار ناچیز است.
برخی موسسات مالی اروپایی-آمریکایی هم می‌گویند «فد» علاوه بر کاهش 0.5 واحد درصدی نرخ بهره، از برنامه جامع خرید اوراق قرضه رونمایی خواهد کرد.
مجموعه Citibank معتقد است فدرال رزرو آمریکا در اجلاس دو هفته بعد کاهش نیم واحد درصدی را تصویب کرده و سپس در ماه ژوئن 0.25 واحد درصد دیگر نرخ بهره را نازل خواهد کرد.
بلومبرگ هم کاهش 0.5 واحد درصدی نرخ بهره دلار را برآورد کرده است. آن‌ها همچنین عقیده دارند بانک مرکزی اروپا هفته آینده نرخ بهره سپرده خود را 0.1 واحد درصد کاهش خواهد داد و در ادامه بانک انگلستان نیز دست به کاهش 0.25 واحد درصدی نرخ بهره خواهد زد.
در این میان جیمز بولارد، از اعضای کمیته بازار باز فدرال رزرو، امروز از مردم خواست تا در خصوص اجلاس آتی «فد» بزرگنمایی نکنند. او گفت فدرال رزرو ثابت کرده هر زمان که لازم باشد می‌تواند وارد عمل شود.
بسیاری از کارشناسان می‌گویند بانک‌های مرکزی دیگر ابزار چندانی برای نجات دادن اقتصاد دنیا ندارند؛ چنان که نرخ‌های بهره بانک‌های مرکزی اروپا و ژاپن وارد محدوده منفی شده‌اند. مایک ریدل، مدیر سبدگردانی Allianz Global Investors می‌گوید اگر داده‌ها و آمارهای اقتصادی دنیا در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو ضعیف باشند، سرمایه‌گذاران خواهند فهمید که بانک‌های مرکزی توان مقابله با ویروس کرونا را ندارند.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد بانک‌های مرکزی با فشار آوردن به دولت‌ها تمایل دارند فرمان مقابله با «کرونا» را به دست آن‌ها بسپارند. در همین راستا تحلیلگران می‌گویند دولت آمریکا چندان از خود انعطاف نشان نداده است. اگرچه امروز ترامپ بودجه اضطراری 7.8 میلیارد دلاری برای مقابله با کرونا را امضا کرد، اما کارشناسان می‌گویند ترامپ از اتخاذ یک سیاست مالی مناسب و اساسی طفره رفته و گفته می‌شود او برنامه‌ای برای کاهش دادن مالیات بر درآمد ندارد.
به این ترتیب باید منتظر بود تا دید فدرال رزرو چه سیاستی را در نشست دو هفته دیگر اتخاذ کرده و آیا بازارهای دنیا نسبت به اقدامات این بانک عکس‌العمل مثبتی نشان می‌دهند یا خیر. البته باید به این مسئله دقت کرد که به طور معمول سیاست‌های پولی مدتی زمان برای اثرگذاری نیاز دارند. از سوی دیگر اقدامات آتی دولت‌ها و همکاری یا عدم همکاری آن‌ها با بانک‌های مرکزی دیگر مسئله مهمی است که زیر نظر فعالان بازار جهانی قرار دارد.
قابل ذکر است امروز آمارهای اشتغال آمریکا بهتر از انتظار ظاهر شدند و اندکی از نگرانی فعالان بازار جهانی کاستند. با وجود این، نگرانی‌ها از اثرات مخرب ویروس کرونا بر اقتصاد دنیا آنچنان شدید است که در هفته‌های اخیر کمتر شاهد تاثیرگذاری آمارهای اقتصادی بر نوسانات قیمتی بازار جهانی بودیم.