به گزارش «دنیای بورس» به نقل از دنیای اقتصاد، آخرین باری که شاخص کل بورس تهران طی بیش از ۲ روز متوالی در مدار صعودی قرار داشت، ۴ جلسه معاملاتی منتهی به ۱۳ مهر، یعنی روز رکوردشکنی تاریخی نماگرهای بازار بود. بعد از این تاریخ شاهد اصلاح ۹/ ۷درصدی دماسنج اصلی بازار تا بیست و هشتمین روز مهر بودیم. اما پس از دوره اصلاح، شاخص کل بورس تهران رفتاری زیگزاگی در پیش گرفت و تا قبل از معاملات روز گذشته هیچ‌گاه تعداد جلسات معاملاتی پیاپی منفی یا مثبت از عدد ۲ گذر نکرد.
اما طی روز گذشته دماسنج اصلی بازار سهام باز هم در مدار صعودی قرار گرفت تا شاهد سومین جلسه معاملاتی مثبت در بورس تهران باشیم. البته طی این ۳ روز کاری رشد بورس تهران تنها ۴/ ۱ درصد بود.
به عبارت دیگر به نظر می‌رسد سطوح قیمتی فعلی سهام برای بورس‌بازان تا حدی جذاب شده است اما تجربه تاریخی آنها دلیلی شده تا ریسک‌گریزی بیشتری داشته باشند و اندکی عقب بنشینند تا سرنوشت بورس تهران پیش‌بینی‌پذیرتر شود. همچنین طی روز گذشته بار دیگر نماگر هموزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) رشد بیشتری را رقم زد تا همچنان شاهد جذابیت بالاتر سهم‌های کوچک‌تر بازار برای سهامداران باشیم.
دیگر نشان‌گر ریسک‌گریزی و احتیاط معامله‌گران افت ارزش معاملات خرد (بدون احتساب معاملات بلوک و اوراق) است. طی روز گذشته کمی بیشتر از یک‌هزار میلیارد تومان سهام بین بورس‌بازان رد و بدل شد. این در حالی است که در روزهای اوج بازار سهام، ارزش معاملات خرد به ۳ هزار میلیارد تومان هم رسیده بود. به نظر می‌رسد پس از شروع اصلاح بورس معامله‌گران به دو دسته تقسیم شده‌اند.
برخی بورس‌بازان عجول که در خیال کسب سودهایی مانند روزهای اوج بازار مدام از سهمی به سهم دیگری جابه‌جا شده و موجب فزایندگی فشار فروش در بازار می‌شوند. دسته دیگر، معامله‌گران صبوری هستند که منتظرند تا قیمت سهام بر اثر داد و ستدهای بالای گروه اول کمتر شود و آن گاه وارد بازار شوند.
- رشد تند نماگر هموزن
در روز گذشته دماسنج اصلی بورس تهران حدود ۱/ ۰ درصد رشد کرد. این در حالی بود که نماگر هموزن با اثرپذیری یکسان از تمام نمادها به رشد ۸/ ۰ درصدی رسید. به نظر می‌رسد پیشی گرفتن شتاب رشد نماگر هموزن تحت تاثیر سه عامل باشد. اولین دلیلی که برای سرعت رشد بالای این شاخص به نظر می‌رسد درگیر بودن برخی نمادهای کوچک‌تر بازار با افزایش سرمایه است.
طی چند وقت اخیر یکی از اهرم‌های مهم رشد سهام در بورس تهران، موضوع افزایش سرمایه بوده است. این افزایش سرمایه‌ها که عموما هم از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها هستند، بیشتر پیرامون شرکت‌های کوچک‌تر بازار است. به‌طوری که در بین نمادهای بزرگ کالا محور تعداد سهم‌هایی که قصد افزایش سرمایه دارند، کمتر از انگشتان یک دست است. با این حال رشد تمام گروه‌ها و نمادهای کوچک بازار را نمی‌توان به تورم دارایی‌ها ارتباط داد. دومین علتی که برای رشد پرشتاب نماگر هموزن ذکر می‌شود، عدم محرک جذاب برای اقبال معامله‌گران به سهم‌های بزرگ کالایی است.
۴ گروه فلزات اساسی، کانه‌های فلزی، شیمیایی و فرآورده‌های نفتی طی سال گذشته رشدهای بالایی را به ثبت رساندند. قیمت این دسته از سهم‌ها عموما تحت تاثیر دو عامل است. اولین متغیر مهم برای شرکت‌های کالامحور قیمت فلزات در بازار جهانی است. دومین عامل هم نرخ ارز در بازار داخلی است. از آن جایی که طی سال جاری شاهد شدت گرفتن جنگ تجاری چین و آمریکا بودیم بازارهای جهانی رکودی نسبی را تجربه کرده و قیمت اغلب کالاها طی این مدت مسیر نزولی را پیموده است.
در بازار داخلی هم از ابتدای امسال نرخ دلار نزولی بوده و از کانال ۱۳ هزار تومانی تا محدوده ۱۱ هزار تومانی در مقطع فعلی، عقبنشینی کرده است. البته عامل مهم‌تری که به نظر می‌رسد باعث اقبال کمتر به این دسته از سهم‌ها شده ذهنیت فعلی معامله‌گران برای کسب سود است. طی روزهایی که بورس تهران با سرعت بالایی رشد می‌کرد، بورس‌بازان در زمان کوتاهی بازدهی‌های بالایی از سهم‌های کوچک‌تر بازار کسب کردند. همین ذهنیت کسب سود در کوتاه مدت علتی شده تا در شرایطی که پول کمی در بازار جریان دارد و نقدینگی کافی برای رشد ابرسهم‌ها وجود ندارد، کمتر به سمت این دسته از سهام بروند.
دیگر دلیلی که برای شتاب بالای رشد شاخص هموزن مطرح است، اصلاح سنگین‌تر این نماگر طی مدت اخیر است. روز ۱۳ مهر دو شاخص مهم‌تر بازار سهام به اوج تاریخی خود رسیدند. دماسنج اصلی بورس تهران از این روز تا ۲۸ مهر ماه به افت ۹/ ۷ درصدی تن داد. این در حالی است که نماگر هموزن تا بیست و نهمین روز ماه مهر بیش از ۴/ ۱۷ درصد عقبنشینی کرد.
افت‌های سنگین قیمت سهم‌های کوچک‌تر بازار طی این مدت باعث شد تا قیمت آنها برای برخی از بورس‌بازان جذاب شود و بار دیگر به سهامی از این قبیل روی آورند. از آن جایی که سهم‌هایی که ارزش بازار کمتری دارند، حجم مبنای پایین‌تری هم دارند، با پول کمتری رشدهای بیشتری را به ثبت می‌رسانند. به همین علت هم کاهش ارزش معاملات خرد چندان اثرگذار بر این دسته از سهم‌ها نبوده و مجددا شاهد رشد پرشتاب قیمت آنها هستیم.
- ادامه رکود در بازار جهانی
طی روزهای اخیر بارها سیگنال‌هایی مثبت از پایین گرفتن جنگ تجاری موجب رشد قیمت‌ها در بازار جهانی شده است. البته عموم این رشدها چندان پایدار نبوده و قیمت کالاها در بازار جهانی دوباره عقبنشینی کرده است. طی روز سه‌شنبه ترامپ در یک سخنرانی درباره جنگ تجاری حرف‌های دو پهلویی زد. او که پیش از آن طی توییتی پیش‌بینی رکوردشکنی بازارهای سهام را کرده بود، موجب امیدواری تحلیلگران برای صحبت‌های امیدبخش شده بود.
اما سخنرانی اصلی به آن صورت نبود و بعد از آن کالاها در بازار جهانی وارد محدوده قرمز رنگ خفیفی شدند. او طی سخنرانی روز سه‌شنبه گفت: ما به توافق بسیار نزدیک شده‌ایم و پیشرفت خوبى در مذاکرات رخ داده است که می‌تواند منجر به ورود مذاکرات به فاز ٢ و ٣ بیشتر شود. همچنین او تاکید کرد: توافق تجارى با چین کاملا در دسترس است و به شرط تامین منافع ما می‌توان به‌زودى از آن رونمایى کرد. البته ترامپ در ادامه سخنرانی بی‌هیچ اشاره‌ای به برنامه‌ای برای تعلیق تعرفه‌ها افزود: تعرفه هاى پانزده‌درصدى علیه چین طبق برنامه در راه است و به زودى اجرایی خواهد شد.