دنیای بورس: دیروز شاخص سهام رشد 535 واحدی را تجربه کرد تا یک گام دیگر به کانال 109 هزار واحدی نزدیک شود. این در شرایطی بود که تعداد زیادی از نمادها متوقف بودند. این امر در شرایطی اتفاق افتاد که در مجموع تیر ماه نوسان نماگر بورس تهران حدود صفر درصد بود. حال آنکه سکه و دلار به ترتیب بازدهی بیش از 100 و 80 درصدی را تجربه کرده‌اند. این مساله منجر شده تا بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی، بورس را جامانده رالی بازارها می‌دانند و معتقدند این بار نوبت سهام است برای جولان. اما مشاهده می‌شود برخی موانع در برابر این رشد به چشم می‌خورد.
سهام در مواجهه دو ریسک: نگاهی عمومی به گزارش‌های سه‌ماهه شرکت‌های بورسی و همچنین سود تقسیمی در مجامع پتانسیلی جذاب برای بسیاری از سهام ایجاد می‌کند. به عبارت دقیق‌تر، ریسک غیرسیستماتیک مربوط به صنایع مختلف بورسی نوعی محرک برای بهبود وضعیت محسوب می‌شود. اما در فضای کلان و توجه به ریسک‌های سیستماتیک که به نوعی کل بازار را متاثر می‌کند نوعی نااطمینانی وجود دارد. در کنار نگرانی‌های سیاسی، بحث مربوط به سیاست‌گذاری‌های اقتصادی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد که منجر شده ریسک‌های سیستماتیک مانعی در برابر رونق پایدار بورس محسوب شوند.
نبض سیاسی اقتصاد ایران: بازارهای ارز و سکه طی هفته‌های اخیر به عنوان نبض سیاسی اقتصاد ایران محسوب می‌شوند و نوسان آنها بیانگر سطح تنش در فضای غیراقتصادی است. روز گذشته و پس از سخنان رئیس جمهوری و هشدارهای روحانی به دولت ترامپ، بازار ارز و سکه با تلاطمی جدی مواجه شدند به طوری که سکه فراتر از سه میلیون و 200 هزار تومان قرار گرفت و دلار در بازار غیررسمی تا نزدیک 9000 تومان نیز حرکت کرد. شب گذشته، پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مجددا به تهدیدهای خود علیه ایران ادامه داد و مدعی شد فروش نفت ایران را به صفر برساند. در این زمینه اگر خبر مثبتی از مذاکرات با اروپا یا مذاکرات با کشورهای منطقه به گوش نرسد به نظر همچنان التهابات بازارها ادامه پیدا کند.
رالی بازارها به کجا می‌رسد؟ بر اساس تمام مواردی که اشاره شد، اکنون زمان بسیار سختی برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است. از یک سو انتظارات تورمی، نگهداری سرمایه‌ها به صورت نقد را منطقی نشان نمی‌دهد، اما در سوی دیگر رالی بازارها با تقابل ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی مواجه است. حال اگر ریسک‌های غیراقتصادی وزن کمتری پیدا کنند و با توجه به نقطه شروع بازارها (بازدهی که آنها از ابتدای سال داشته‌اند)، بورس تهران پرسودترین گزینه برای سرمایه‌گذاران خواهد بود. این مساله وابستگی زیادی به سیاست‌گذار داخلی دارد که تا چه حد اجازه آزاد شدن قیمت‌ها و نرخ‌ها را بدهد و اشتباهات گذشته را تکرار نکند. در این رابطه، «اتاق فکر» این هفته «دنیای بورس» درباره روند جابه‌جایی پول‌ها در اقتصاد و همچنین گزارش بازی خطرناک با سود بانکی را بخوانید. اما اگر عوامل غیراقتصادی بخواهند غلبه کنند و سیاست‌گذار نیز دائما در بازارها مداخله کند، احتمال اینکه بورس همچنان روندی عقب‌تر از بازارهای سفته‌بازی داشته باشد وجود دارد. هرچند احتمال حالت نخست بر اساس شواهد موجود بیشتر است.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: رویترز دیروز در حالی با اشاره به راه‌انداختن کمپین تبلیغاتی دونالد ترامپ برای اعمال فشار به ایران خبر داد که از دید ناظران غربی، آمریکا در تلاش است با سناریوی جدیدی اروپا را برای تحریم‌های تاریخی علیه ایران هماهنگ کند. ترامپ در حالی متهم برای دامن زدن به ناآرامی‌ها در ایران است که ایران همواره با پیشنهاد صلح با منطقه و مبارزه با تروریسم نسبت به عواقب ماجراجویی‌ها هشدار داد. دیروز حسن روحانی؛ رییس جمهور در سخنانی با تهدید مجدد نسبت به بحث بستن تنگه هرمز بر لزوم صلح در منطقه و اصلاح روابط با سه کشور عربی همسایه عربستان، امارات و بحرین تاکید کرد.
درهمین حال مایک پمپئو؛ وزیر خارجه آمریکا دیروز در کتابخانه رونالد ریگان در لس‌آنجلس دوباره بر تعهد فشار حداکثری روی جابه‌جایی‌های پول در ایران و قطع صادرات نفت تاکید کرد. همسو با فشارهای ایالات متحده مذاکرات ایران و اروپایی بر سر حفظ برجام ادامه دارد اما وزیر امورخارجه از فاصله قابل توجه انتظارات ایران نسبت به بسته پیشنهادی پرده برداشت. در همین حال البته زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال مذاکرات ایران و آمریکا به نقل از مطلعان غربی به گوش می‌رسد.
فشارها روی قطع صادرات نفت ایران اگر چه همچنان در مقام مولفه برتر روی بازار نفت سنگینی می‌کند که دیروز وزیر دارایی کره جنوبی در دیدار با وزیر خزانه داری آمریکا خواستار معافیت سئول از تحریم‌ها در واردات نفت ایران شد. در همین حال خبر رسیده اتحادیه چای سریلانکا به بانک مرکزی این کشور پیشنهاد داده بدهی ۲۵۰ میلیون دلاری نفت به ایران را با صادرات چای تسویه کند. به نظر می‌رسد دلیل طرح این پیشنهاد علاوه بر بحث پرداخت بدهی‌ها همسونگری با سناریوی ایالات متحده در منطقه عنوان شده است. در داخل اما با وجود بحث راه‌اندازی بورس نفت برای مقابله با تحریم‌های آمریکا منابع رسمی از موانع و دست‌اندازی‌ها در زمینه عرصه نفت به بورس خبر می‌دهند.
بازار ارز و سکه متاثر از مولفه‌های درونی همچون ابهام در سیاست‌های ارزی و نقدینگی خارج از رصد مالیاتی و مولفه‌های بیرونی همچون افزایش فشارهای ایالات متحده برای اجرای تحریم‌ها همچنان با التهاب قیمتی روبه‌رو است و قیمت سکه و دلار کانال جدید قیمتی را از سرگذراندند. بازار آتی سکه نیز با وجود ممنوعیت فزاینده خرید و فروش شاهد سقف دامنه قیمتی 5 درصدی بود. در اوایل عصر دیروز البته بورس کالای ایران با کاهش سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز خرید قراردادهای آتی سکه پیام جدیدی به معامله‌گران آتی سکه ارسال کرد.
ب) صنایع: در بخش بانک‌ها سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس دیروز در حالی از تصویب تحقیق و تفحص از عملکرد بانک مرکزی در پنج سال گذشته در این کمیسیون خبر داد که شایعه‌هایی مبنی بر انتخاب علی دیواندری؛ رییس فعلی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی و یا محمد طیب‌نیا؛ وزیر قبلی اقتصاد به جای ولی‌اله سیف در این بانک به گوش می‌رسد.
در پتروشیمی‌ها نیز احمد مهدوی؛ دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی از قاچاق گسترده محصول‌های پتروشیمی توسط دلالان از بورس خبر داد؛ در سه ماهه نخست امسال یک میلیارد و 760 میلیون دلار ارز حاصل از صادرات پتروشیمی در بازار داخلی عرضه شد. این در حالی است که بر مبنای آمار سه ماهه رسمی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، در حال حاضر 29 طرح صنعت پتروشیمی غیرفعال است. دیروز همزمان با انتشار آمار سه‌ماهه قيمت هفتگی پايه محصول‌های پتروشيمي با دلار 4 هزار و 350 تومانی اعلام شد.
مصوبه ممنوعیت واردات تایرهای رادیال سواری از سوی وزارت صنعت اگرچه از دید فعالان منجر به افزایش سودآوری شرکت‌های تولیدکننده لاستیک می‌شود ولی ناکافی بودن خط تولید لاستیک کامیون و اتوبوس نگرانی‌های را ایجاد کرده است.
همچنین با نگرانی صنعت دارو نسبت به کمبود دارو در آینده نزدیک در صورت ادامه روند فعلی وزیر بهداشت در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری؛ معاون اول رییس جمهور درخواست تامین ارز سامانه نیما برای دارو و تجهیزات پزشکی کرد. فعالان دارویی نسبت به نابه‌سامانی ارزی در عرصه دارو به دولت گلایه و تاکید دارند دراین زمینه باید اقدام عاجل صورت گیرد.
در همین حال شنیده‌های مبنی بر اعتصاب دوباره راننده‌های کامیون و تریلی و شایعه‌هایی در خصوص اختلال روند معاملات بورس کالا در بازار به گوش می‌رسد.
ج) شرکت‌ها: در حالی متخصصان پتروشیمی خراسان موفق به ساخت یک قطعه انحصاری مورد استفاده در واحد ملامین این پتروشیمی شدند که خبرها حکایت از آن دارد ساخت دومین پروژه پتروشیمی در استان خراسان شمالی با ترکیب سهامداران جدید با هزینه 670 میلیون دلار در کنار مجتمع پتروشیمی خراسان در دستور کار است. در سوی دیگر اما هلدینگ خلیج فارس نیز در خصوص طرح پتروشیمی دهدشت اعلام کرد: ظرف ۲ ماه آینده با رفع موانع موجود ، منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح تامین می‌شود.
محصول‌های فولاد خوزستان و شرکت ملی مس ایران دیرو در بورس کالا پرتقاضا بود و رشد 10 درصدی نرخ را به دنبال داشت اما با توجه به تصمیم کمیته بازار بورس کالای ایران معاملات شمش بلوم «فخوز» تایید نشد. به نظر می‌رسد شکل‌گیری تقاضای کاذب با توجه به تفاوت نرخ ارز محاسباتی و نرخ ارز غیررسمی یکی از دلایل این ابطال باشد.
مجامع بورسی در حالی با ترافیک بسیار زیادی برگزار شد که هر دو خودوساز به نقل از مدیران عامل خود در جلسه مجمع از افزایش قیمت‌ها حمایت و نسبت به زیان فعلی هشدار دادند. براساس نتایج مجامع دیروز «خودرو» کم‌تر از یک تومان (6 ریال) سود به ازای هر سهم، «لابسا» از انباشته سال‌های قبل 3 تومان سود بابت هر سهم، «پارس» با حاشیه‌هایی که در مجمع داشت 475 تومان سود به ازای هر سهم، «وانصار» 17 تومان سود به ازای هر سهم، «شبریز» 30 تومان سود بابت هر سهم، «وصندوق» 24 تومان سود به ازای هر سهم، «حفاری» 5.3 تومان سود بابت هر سهم، «وپخش» 140 تومان سود بابت هر سهم، «شاوان» 95 تومان سود بابت هر سهم، «غبهنوش» 15 تومان سود به ازای هر سهم و «پاکشو» هم از انباشته قبل 150 تومان سود بابت هر سهم تقسیم کرد. همچنین «قنقش»، «وسین» و «چفیبر» سودی ندادند و «کترام» هم سودی میان سهامداران تقسیم نکرد.
در بخش مجامع بانک‌ها، اگر چه «وانصار» از تقسیم سود 17 تومانی بابت هر سهم خبر داد که مجمع «وپاسار» با وجود اعتراض سهامداران به حد نصاب نرسید و لغو شد. مسئولان بانک پاسارگاد از وعده تشکیل مجمع در مردادماه خبر دادند. مجمع «ونوین» و «وکار» هم که قرار بود دیروز برگزار شود تشکیل نشد و به تنفش خورد. در همین حال خبرها حاکی از آن است بانک مرکزی مجوز برگزاری مجمع عادی سالیانه «وپارس» را صادر کرد.
یکی از بدترین عملکردهای قیمتی در بازارهای کالاهاایی هفته گذشته به نام زغال کک شو ثبت شد. افت ملموس تقاضا از سوی چینی ها به افت قیمت 5 درصدی این محصول منجر شد.
ذخایر روی بازار آتی شانگهای در پایان هفته به کف 10 سال اخیر رسید. از دلایل وقوع این رویداد می توان به افزایش خرید از سوی مصرف کنندگان چینی در قیمت های جذاب کنونی و همچنینافت تولید در این کشور اشاره کرد.
مهلت قانونی مذاکرات حقوق و مزایا میان کارگران معدن اسکوندیدا و شرکت BHP در تاریخ 24 جولای یعنی سه‌شنبه این هفته به پایان می رسد و هنوز توافقی میان طرفین صورت نگرفته است. به تبع این امر احتمال برگزار اعتصاب کارگری در بزرگترین معدن مس جهان افزایش یافته است و همین امر نیز بازار مس را در آستانه آغاز روند افزایش قیمت قرار داده است.
مطابق با پیش‌بینی هفته گذشته، قیمت طلا باز هم سیری رو به افول را تجربه کرد. در هفته پیش‌رو رویدادهای اقتصادی بسیار مهمی همچون نشست بانک مرکزی اروپا و انتشار گزارش تولید ناخالص داخلی آمریکا در تقویم اقتصادی خودنمایی می‌کنند. نتایج این رویدادها می تواند بازار طلا دستخوش تغییرات ملموسی کند. از منظر تکنیکال کماکان چشم‌انداز روشنی پیش‌روی طلا قرار ندارد.