دنیای بورس: معاملات دیروز بورس تهران با افت نمادهای بزرگ همراه شد. شاید نگرانی اصلی که ریزش قیمتی سهام را رقم زد به فضای حاکم بر وضعیت سیاست بین‌المللی کشور بازمی‌گردد. در حالی‌که اروپایی‌ها و سایرین پس از خروج آمریکا از برجام بر تامین منافع ایران تاکید داشتند اما پس‌لرزه‌ها از اثر تحریم‌های آمریکا در حال خودنمایی است. ریسک بازگشت تحریم‌ها بر کل اقتصاد کشور سنگینی می‌کند و صحبت‌های داخلی و خارجی نیز بر شدت هراس افزوده است. همچنان امید به آینده سیاسی و جلوگیری از حصر اقتصادی کشور در بازار بین‌المللی وجود دارد. اما به نظر می‌رسد ترامپ با پشتوانه قدرت اقتصادی آمریکا از تمام تلاش را برای ضربه به اقتصاد ایران استفاده کند.
می‌توان گفت با وجود ریزش قیمت جهانی فلزات در پی جنگ تجاری اما همچنان عوامل بنیادی حامی مناسبی از سهام محسوب می‌شوند و در این میان اگر به هر وسیله‌ای ریسک سیستماتیک از بورس حذف شود، می‌توان به رونق بیش از پیش بازار سهام امیدوار بود. البته این موضوع به معنای عدم جذابیت کنونی سهام نیست اما به هر حال نگرانی از ریسک سیستماتیک را نمی‌توان نادیده گرفت.
قدرت‌نمایی نقدینگی در بورس تهران
گرچه معاملات روز گذشته چندان دلچسب معامله‌گران نبود اما قدرت‌نمایی نقدینگی در صف خرید «پارس» برای تداوم امید به آینده کافی به نظر می‌رسد. در لحظات نخست ثبت سفارش (08:30) و در مدت زمان اندکی صف بیش از یک میلیارد و 600 میلیونی سهام با ارزش تقریبی 4200 میلیارد تومان برای سهام پتروشیمی پارس تشکیل شد. این موضوع چندین نشانه مثبت دارد. نخست این‌که مقام ناظر بازار هر چه زودتر باید به دنبال عرضه سهام شرکت‌های جدید باشد. این موضوع علاوه بر جذب نقدینگی سرگردان در اقتصاد کشور به توسعه بازار و نگه داشتن نقدینگی در بورس کمک می‌کند.
دومین نکته این‌که صف تشکیل‌شده نشان از قدرت بالای نقدینگی دارد. بر این اساس مشکل عدم رشد متناسب قیمتی سهام با عوامل حمایتی به ضعف نقدینگی مربوط نیست بلکه اطمینان لازم از آینده وجود ندارد. ریسک سیستماتیک نیز برای تشدید هراس میان سرمایه‌گذار کافی است. ایجاد فضای اطمینان می‌تواند راه را برای رونق بورس و به دنبال آن رونق اقتصادی کشور باز کند.
هشدار به بورس‌بازان در آستانه گزارش‌های سه‌ماهه
یکی از نکات جالب توجه معاملات روز گذشته بورس تهران کوچ نقدینگی به سمت نمادهای مانند خودرویی‌ها بود. در این خصوص باید گفت عملکرد چندان جذابی در بخش عملیاتی بسیاری از شرکت‌هایی که جولان نقدینگی را در سهام آن‌ها شاهد هستیم، مورد انتظار نیست. این موضوع اگر در گزارش‌های سه‌ماهه خودنمایی کند عامل فشار قدرتمندی بر سهام محسوب می‌شود. در این خصوص می‌توان به عملکرد ضعیف «غبشهر» اشاره کرد که معاملات روزهای اخیر این نماد را با صف فروش همراه کرده است.
صنعتی بهشهر گرچه با جهش نرخ فروش در خرداد مواجه شده بود اما بهبود سودآوری این شرکت اما و اگرهای بسیاری دارد. «دنیای بورس» تحلیلی جامعه از این شرکت در گزارش‌های آتی ارائه خواهد کرد. با توجه به وزن‌دهی بازار به عملکرد بهار شرکت‌ها شاید باید تامل بیشتری در خصوص سرمایه‌گذاری در سهام برخی از شرکت‌ها به خصوص همزمان با تهدید قراردادهای همکاری خارجی داشت.
عقب‌نشینی نرم از سیاست ارزی
دولت از فروردین سال جاری به دنبال کنترل بازار ارز با مکانیزم‌های دستوری برآمد. اعلام نرخ 4200 تومانی برای دلار از همان روز نخست مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفت. در ماه‌های بعد علت ناکارآمدی این سیاست کاملا مشخص شد و ارمغان این سیاست جز ایجاد فضای رانت در اقتصاد کشور و منافع بیش از حد برای عده‌ای خاص نبود. در هفته‌های اخیر عقب‌نشینی تدریجی دولت از سیاست‌های اشتباه ارزی را شاهد بودیم. «دنیای اقتصاد» در آخرین گزارش خود به تعلیق واردات با دلار دولتی (که از 4200 تومان در شرایط کنونی به بیش از 4300 تومان رسید) اشاره کرده است.
ناکارآمدی سیستم ارزی کنونی بر کسی پوشیده نیست و شاید به تدریج شاهد حذف مکانیزم کنونی تخصیص ارز و بازگشت به ریل منطقی بازار برای تعیین نرخ باشیم. هدر دادن منابع ارزی در ماه‌های گذشته احتمالا سیاست‌گذار را هر چه بیشتر برای اتخاذ تصمیم درست تحت فشار قرار دهد.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: در تازه‌ترین رویدادها که با ادامه فشار ایالات متحده بر ایران همراه شده، مایک پمپئو؛ وزیر خارجه آمریکا و استیون منوچین؛ وزیر خزانه‌داری این کشور در نامه‌یی درخواست رهبران اروپایی برای معافیت‌های گسترده از تحریم‌های آمریکا را رد کردند. خبرهای رسیده همچنین حاکی از آن است پمپئو روز ۲۲ جولای (۳۱ تیر) در کتابخانه ریگان «لس آنجلس» قرار است برای گروهی از ایرانی-آمریکایی‌ها با محور ایران سخنرانی کند.
البته به دنبال تداوم اعلام لغو فعالیت شرکت‌ها در ایران به واسطه افزایش فشارها شرکت بیمه لویدز لندن از قطع خدمات به ایران پس از اعمال تحریم‌های آمریکا خبر داد. در همین حال گروه بانکی هلابا Helaba، بانک ایالتی منطقه هسن و تورینگن آلمان نیز اعلام کرد: از پایان جولای، از بیم تحریم‌های آمریکا خدمات خود به ایران را قطع می‌کند. به گفته منابع رسمی تحت فشارهای آمریکا احتمالا هند نیز پیمان تجارت ریال-روپیه با ایران را که ۳ سال پیش منعقد کرده است حذف می‌کند، اما تلاش می‌کند آمریکا را برای معافیت تحریمی پروژه مهم چابهار متقاعد کند.
همسو با ادامه فشارها، عادل الجبیری؛ وزیر امور خارجه عربستان که در چند روز گذشته مواضع تند خود را علیه ایران تکرار کرده بود، روز گذشته مدعی شد از ایران خواسته برای کاهش تنش بین دو کشور سیاست‌های خود را تغییر دهد. حال باید در انتظار نشست که فشارهای ایالات متحده تا کجا به پیش‌رفت و دو طرف ایران و اروپا در مقابل سیاست‌های یکه‌تازانه و خودخواهانه چه واکنشی از خود نشان می‌دهد زیرا که هر گونه استراتژی در هر سوی میدان می‌تواند بازی را به نفع دیگری تغییر دهد. ایران همواره بر نقش سازنده خود در منطقه و مبارزه با تروریسم تاکید کرده و ادعاهای طرف غربی را محکوم کرده است.
در بازار نفت نیز تحلیل‌ها نمایانگر این است که عربستان سعودی و روسیه شیر نفت خود را باز کردند. عربستان سعودی و روسیه در اواخر ماه ژوئن (اوایل تیرماه) موفق شدند اوپک و متحدانش را قانع کنند تولید خود را افزایش دهند. التزام عربستان به توافق کاهش تولید اوپک، افت کرد و در ماه گذشته به ۲۶ درصد سقوط کرد. پایبندی روسیه هم به توافق کاهش تولید اوپک افت کرد و به ۵۵ درصد رسید. بر مبنای اعلام رسمی عربستان، سهمیه تولید اعضای اوپک دیگر ملاک نیست. وزیر انرژی عربستان سعودی گفته کمیته نظارت مشترک وزیران اوپک و غیراوپک دیگر پایبندی کشورها به سهمیه تولید را رصد نمی‌کند و این توافق اکنون بنا را روی سقف تولید جمعی می‌گذارد. در همین حال خبرهای رسیده حاکی از آن است آمریکا از ماه آگوست فروش اعتباری نفت و گاز را آغاز می‌کند. براساس گزارش اویل پرایس این سومین فروش اعتباری برون مرزی است که تحت برنامه لیزینگ نفت و گاز انجام می‌شود.
در داخل نیز همزمان با صحبت‌های رییس سازمان برنامه و بودجه در خصوص 12بسته اجرایی برنامه جامع پیشنهادی به منظور مقابله با آثار تحریم‌ها موضوع واگذاری دارایی‌های مازاد دولت به مردم در قالب سهام و املاک مازاد مطرح شده است. مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در این باره از فروش سهام و املاک مازاد دولت در بازار سرمایه خبر داد. سازمان بورس اعلام کرده برای واگذاری این اموال با هدف مقابله با آثار تحریم‌ها، برنامه‌هایی را در دست بررسی دارد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین از برنامه‌های جدید بورس درباره عرضه اولیه شرکت‌ها و ورود پول تازه به بازار خبر داده است.
دیروز نخستین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا (مجلس، قوه قضائیه و ریاست جمهوری) در سال۹۷ برگزار شد. این نشست تاکنون ۵ بار برگزار شده است. در این جلسه رییس جمهور از برنامه تامین ارز تولیدکنندگان خبر داد. همچنین سامانه جامع تجارت با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: بنا به تصمیم وزارت صنعت، معدن و تجارت، 8 دفتر به عنوان مجوز دهنده در رابطه با تخصیص ارز دولتی مشخص شده‌اند. همزمان با سیاست‌های جدید دولت در خصوص تامین ارز مورد نیاز و ساماندهی به وضعیت کنونی ارزهای پرداختی با ابلاغ معاون اول رییس جمهور واردات با کارت‌های بازرگانی محدود شد.
قرار است از 26 تیرماه سکه‌های پیش فروش شده سه ماهه به خریداران تحویل داده شود. بر این اساس از روز سه‌شنبه هفته جاری، تحویل 670 هزار سکه آغاز شود. البته دیروز بازار ارز ظهر به بعد همسو با خبر مربوط به رد کلیات لایحه FATF در شورای نگهبان روند افزایشی به خود گرفت و حتی در بازار آتی با صف خرید دنبال شد. در همین حال در بازار آتی خبر رسیده مطابق با نحوه درج قراردادهای اختیار معامله در مشخصات قرارداد، نماد معاملاتی جدید سررسید دی‌ماه به نمادهای معاملاتی روز سه‌شنبه ۲۶ تیرماه اضافه می‌شود.
دیروز همچنین طرح مقابله با سوداگری در بازار مسکن توسط مجلس تهیه و تدوین شد. از دید فعالان ملکی سوداگری توسط نهادهای دولتی و افزایش قیمت در بازارهای موازی یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن است.
در رویدادهای یکشنبه 24 تیر نیز امروز فولاد سیرجان ایرانیان قرار است آهن اسفنجی خود را در حجم 5000 تن و قیمت پایه کیلویی یک هزار و 195 تومان در بورس کالا عرضه کند. تاریخ تحویل این محصول 27 تیرماه اعلام شد.
ب) صنایع: در بخش صنایع حمید پورمحمدی؛ معاون سازمان برنامه و بودجه گفته است در حال حاضر بدهی و مطالبات دولت و بخش خصوصی در یک چرخه به صورت متقابل تهاتر می‌شود. این در حالی است که چهارشنبه هفته گذشته هیات وزیران یکی از آیین‌نامه اجرایی بودجه در خصوص تسویه مطالبات و بدهی‌های دولت از طریق صدور اسناد تسویه خزانه پرداخت را بررسی و تصویب کرده بودند. دیروز بر مبنای آمار رسمی بانک مرکزی نقدینگی؛ 22 درصد و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی؛ 110 درصد در سال 96 افزایش یافت.
از بخش دارویی‌ها هم خبر رسید قیمت دارو در ایران مربوط به بیماران دیالیزی افزایش 100 تا 200 درصدی را تجربه کرد. آنچه از دید فعالان دارویی عنوان می‌شود این است که بخشی از داروها که تحت پوشش بیمه‌ها نیستند، گران شده‌اند.
ج) شرکت‌ها: در بخش شرکت‌ها «فارس» دیروز از عرضه 3 درصد دیگر از سهام پتروشیمی پارس در بازار دوم خبر داد. «پارس» البته زمان‌بندی پرداخت سود سال 96 خود را از 15 مردادماه تا 20 اسفندماه امسال (براساس تقسم‌بندی سهامداران حقیقی و حقوقی) نیز اعلام کرد. همچنین برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است صورت‌های مالی «های‌وب» تا ۲۵ تیر منتشر می‌شود. به گفته منابع مطلع تعلل حسابرس به‌دلیل اعمال نظر سازمان و جامعه بوده است. پیش‌تر هم گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر زمان ارسال صورت‌های مالی های وب عنوان شده بود که مورد تایید قرار نگرفت.
51 درصد سهام «غگل» نیز برای چندمین بار توسط زیرمجموعه بنیاد مستضعفان آگهی شد، این بار 43درصد بالاتر از قیمت تابلو اعلام شد. همچنین براساس اطلاعیه کدال وام‌های ارزی «سشرق» با پرداخت 8 قسط معوق تسهیلات دریافتی از محل صندوق ذخیره ارزی ریالی شد. «سفارس» هم اهم اولویت‌های این هلدینگ را در حفظ و ارتقای تولید و کیفیت محصول، افزایش فروش و کاهش هزینه تمام شده اعلام کرد.
«کگل» دیروز در حالی از امضای قرارداد خرید ۱۰ دستگاه لکوموتیو با یک شرکت چینی رونمایی کرد که همزمان با این خبر «فاراک» از تفاهم هفته گذشته خود با «شاراک» پرده برداشت.
همچنین «ونوین» در حالی از خروج از 5 زیرمجموعه خبر داده که بانک سپه رسما آگهی واگذاری «وامید» را منتشر کرد. در این زمان البته 3 بانک «وتجارت»، «وبملت» و «وبصادر» نیز از واگذاری جدید املاک خود خبر دادند. برخی شنیده‌های غیررسمی نیز حکایت از تغییرات مدیریتی زیاد در گروه مالی ملت دارد. البته در بین گروه بانکی «وپاسار» هم دیروز از راه‌اندازی احتمالی شعبه بانک در هند خبر داد.
در بخش عرضه اولیه اگر چه «زقیام» آماده عرضه اولیه شده اما شرکت ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس با نماد «زپارس» قرار است در راستای حضور در بورس اوراق بهادار برنامه‌های جاری، آتی و وضعیت مالی را روز دوشنبه 25 تیرماه در جلسه معارفه خود تشریح کند.
در بخش مجامع «افرا» از پیش بینی درآمد ۱۰۰ میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۰ از حوزه دیتاسنتر و «خزامیا» هم از زیان 90میلیارد تومانی در سال گذشته خبر داد. «ورنا» نیز از تصویب افزایش سرمایه 32 درصدی از محل مطالبات و آورده نقدی (10 درصد) و از محل سود انباشته (22 درصد) در مجمع فوق العاده خود خبر داد؛ براین اساس سرمایه شرکت از 600 میلیارد تومان به 796 میلیارد تومان افزایش می‌یابد. «وپست» هم سهامداران خود را در تاریخ 31 تیرماه به مجمع فراخواند.
همچنین در دیگر مجامع «غسالم»؛ 20 تومان سود به ازای هر سهم، «کساوه»؛ 8.5 تومان سود به ازای هر سهم، «حسینا»؛ 123 تومان سود به ازای هر سهم، «جم»؛ 160 تومان سود به ازای هر سهم تقسیم کردند.
امروز همچنین: الف) «شتران»: آیزوریسایکل به حجم 1500 تن و قیمت هر کیلوگرم 2725 تومان و حلال402 نیز به حجم1,500,000 لیتر و قیمت هر لیتر 2284 تومان و ب) «شراز»: حلال 404 به حجم 1,000,000 لیتر و قیمت هر لیتر 2212 تومان و بلندینگ نفتا حلال 410 در حجم 1,500,000 لیتر به قیمت هر لیتر 2479 تومان عرضه‌های خود را در بورس انرژی انجام می‌دهند. در بخش مازاد نیز متانول «زاگرس» در رینگ داخلی به طور مازاد عرضه می‌شود.