در نامه وزیر صنعت به رییس کل گمرک دلیل این تصمیم، جمعآوری فلزات از سطح بازار و صادرات آن توسط بعضی از تجار و در نتیجه بیبهره ماندن واحدهای تولیدی از دسترسی به مواد اولیه داخلی عنوان شده و اعلام شده که منبعد فقط تولیدکنندگان به شرح جدول پیوست (حاوی کد HS کالاها و شناسه ملی شرکتها ) و یا نمایندگان معرفی شده از طرف آنان ( به صورت رسمی) مجاز به صادرات انواع فلزات مندرج در لیست پیوست خواهند بود.
وزیر صنعت همچنین تصریح کرده است از آنجاییکه تولیدکنندگان اینگونه فلزات در وهله اول موظف به تامین داخل و سپس صادرات هستند؛ لذا هر کدام از شرکتهای مندرج در لیست به شرط ارایه گواهی از سوی بورس کالای ایران مبنی بر انجام تعهدات خود در بورس کالا مجاز به صادرات کالای خود هستند.
وزیر صنعت همچنین تجدیدنظر در لیست مذکور و افزوده شدن شرکتهای مندرج در آن را امکان پذیر دانسته است.
در لیست پیوست نامه مذکور برای تولیدکنندگان عمده شمش فولادی کشور ۲۷۵ هزار تن عرضه ماهانه در بورس کالا با سهمیههای زیر در نظر گرفته شده است:
1. فولاد خوزستان ۱۰۰ هزارتن
2. ذوب آهن اصفهان ۲۵ هزار تن
3. فولاد خراسان ۲۵ هزار تن
4. فولاد ارفع ۳۰ هزار تن
5. فولاد کاوه جنوب کیش ۲۵ هزارتن
6. ذوب آهن پاسارگاد ۲۵ هزار تن
7. ذوب آهن خزر ۲۵ هزار تن
8. فولاد کاویان ۲۰ هزار تن
در این لیست همچنین ۱۲۵ هزارتن هم سهمیه عرضه ماهانه اسلب به صورت زیر برنامه ریزی شده است:
1. فولاد مبارکه ۲۵ هزار تن
2. فولاد هرمزگان ۵۰ هزار تن
3. فولاد خوزستان ۵۰ هزار تن
همچنین به نظر میرسد برای ورق گرم فولادی (شامل انواع ورق های نازک و ضخیم) ۳۰۰ هزار تن و برای سایر ورقهای سرد ۱۰۰ هزار تن سهمیه عرضه برای فولاد مبارکه درنظر گرفته شده است.
بیراهه سیاستگذاری در تشخیص جهش قیمت کالاها
محصولات عرضهشده در بورس کالا طی هفتههای اخیر و با تلاطم ارزی در اقتصاد کشور با صف خرید متقاضیان همراه شده است. در حالیکه علت اصلی رشد قیمتی این محصولات چشمانداز تورمی، سیاست دستوری ارز و به دنبال آن ایجاد رانت کالایی محسوب میشود، متولیان مسیر اشتباه را در پیش گرفتهاند و سعی دارند تا با تشدید عرضهها در بورس کالا قیمتها را کنترل کنند. افزایش عرضهها ریشه در فضای حاکم بر اقتصاد کلان دارد و تشدید بیش از پیش عرضهها نیز احتمالا با توجه به تقاضای موجود با رشد قیمتی همراه خواهد شد. افزایش تقاضا نیز به سبب رونق تولید صنایع پاییندستی نیست. زمانیکه تولید صنایع پاییندستی تغییری ندارد باید گفت عده بسیاری به دنبال پر کردن انبارهای خود در چشمانداز موجود از آینده هستند. البته رانت ایجاد شده نیز بسیار جذاب است.
بر این اساس هر تن ورق گرم مبارکه در عرضههای بورس با فرض فروش صادراتی سود حدود 70 درصدی را برای خریدار به همراه دارد و تنها باید راههایی برای صادرات کالا با ارز غیرقانونی پیدا کند. در این خصوص مطالعه گزارش پیرزن نفتفروش میتواند فضا را در سطح متغیرهای کلان مشخص کند. بخش زیادی از مازاد تقاضای موجود در شرایط کنونی نسبت به سال گذشته ناشی از سیاستهای دستوری در اقتصاد کشور است و میتوان به سادگی گفت تنها با این سیاست عدهای با رانتهای موجود بدون هیچگونه کار خاصی بر ثروتشان افزوده میشود.بطوریکه به گفته وزیر صنعت طی هفتههای گذشته افرادی اقدام به خرید فلزات از بورس کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی کرده و این فلزات را تبدیل به ضایعات کرده و به صورت غیرقانونی قاچاق میکنند. در این شرایط حتی تشدید عرضهها افزایش نرخ فروش شرکتهای فلزی را نسبت به فروش صادراتی به دنبال دارد.
در این خصوص در گزارشهای پیشین به بررسی نرخ فروش صادراتی محصولات فولاد مبارکه در بازار صادراتی پرداخته شد. با توجه به الزام واردات ارز ناشی از صادرات کالا از طریق سامانه نیما (سطح حدود 4250 تومانی) و از سوی دیگر تورم کالایی ناشی از انتظارات موجود در بازار کالاهای پایه، بالطبع فروش در بازار داخلی و با نرخهای بالاتر برای تولیدکننده نیز جذابتر خواهد بود. بر این اساس سهامداران این شرکتها نیز نفع بیشتری را در فروش صادراتی نسبت به فروش داخلی خواهند برد.
برخی از اخبار و سایتها به کمبود عرضه از سوی مبارکه اشاره میکنند این در حالی است که عرضه بورس کالای مبارکه در بخش ورق به بیش از 430 هزار تن میرسد. بر این اساس افزایش عرضهها چارهای برای کاهش قیمتها نبوده است. فولاد مبارکه اصفهان 430 هزار تن از محصولات خود (ورق گرم و سایر ورقها) را با تاریخ تحویل در مرداد ماه در بورس کالا عرضه کرده است. در این میان انواع ورق گرم با سهم 76 درصدی از کل حجم عرضه شده به 326 هزار تن رسیده است که در مقایسه با حجم معامله شده با تاریخ تحویل تیرماه رشد 23 درصدی را تجربه کرده است. همچنین نزدیک به 48 درصد (155 هزار تن) از کل حجم ورق گرم معاملهشده در این مدت به صورت مچینگ انجام شده است. برخی از شایعات از جداسازی بخش مچینگ و عرضه خرد خبر میدهد. این شایعات تنها به منظور استفاده هر چه بیشتر از رانت موجود در بازار پراکنده میشود.
بررسی رویه عرضههای فولاد مبارکه در بورس کالا حاکی از تداوم رشد قیمتی محصولات به دلیل مازاد تقاضای موجود در زمان عرضه است. بطوریکه قیمت ورق گرم B فولاد مبارکه با تحویل مرداد در آخرین تاریخ معامله در مقایسه با قیمت این محصول با تاریخ تحویل تیر رشد 6 درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که عرضهها نسبت به گذشته با قدرت بیشتری دنبال میشود.
الزام شرکتهای فلزی به تحویل ارز حاصل از صادرات با نرخ 4200 تومان، فروش محصولات این شرکت را در بازار داخل به صرفهتر کرده است.