نیک باتلر / استاد موسسه کینگز پالیسی لندن
توافق انجام‌شده توسط اعضای اوپک، نخستین جرقه برای حذف تدریجی قدرتمندترین سازمان هماهنگ‌کننده قیمت‌ها در یک بازار است که در گذشته نقش یک کارتل در بازار نفت را ایفا می‌کردند. فارغ اثر هیجانی که این توافق بر قیمت نفت و ورود آن به کانال 50 داشت، باید دید که سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان چگونه از این اقدام متاثر می‌شوند؟
نخستین مساله توجه به واکنش ملایم قیمت‌ها به توافق اوپک است که تایید می‌کند قیمت‌ها نمی‌تواند به 60 یا 70 دلار بر بشکه که مد نظر اوپک است برسد. دلیل این امر عدم اجرایی شدن این توافق با توجه به ابهامات فعلی است. آیا ایران بعد از رفع تحریم‌ها و نیاز به رشد تولیدات، حاضر است فروش نفت خود را محدود کند؟ یا آیا روسیه 300 هزار بشکه در روز کاهش تولید می‌دهد؟ آخرین باری که روسیه به سقف تولید تعیین‌شده توسط اوپک متعهد مانده چه زمانی بوده است؟ جواب قطعا هیچگاه است.
دومین مساله، بحث موجودی فعلی نفت‌های ذخیره‌شده است که حداقل یک سال برای اتمام آنها زمان نیاز است. بنابراین، اگر اوپک در یک فضای ایزوله تولیدات خود را کاهش می‌داد مازاد عرضه به راحتی حذف می‌شد و قیمت‌ها افزایش می‌یافتند. اما با توجه به سطح بالای موجودی‌ها و خیز احتمالی تولیدات در 12 ماه آینده با توجه به قابل استخراج شدن میادین نفتی در کشورهای خارج از اوپک نظیر برزیل، کانادا و قزاقستان، احتمال کاهش مازاد عرضه نفت پایین است.
سومین دلیل، بازگشت تولیدکنندگان شیل آمریکا با افزایش قیمت‌ها است. تولیدکنندگانی به صورت چشم‌گیری هزینه‌های خود را در این مدت کاهش داده‌اند. دلیل پایانی نیز نگاه سعودی‌ها به حفظ سهم بازار است که در ادامه، اجرای توافق اوپک را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد.
با توجه به موارد یادشده توافق اوپک به نتیجه نخواهد رسید و قیمت‌ها در بازار نفت مجددا کاهشی می‌شوند. سازمان‌های هماهنگ‌کننده قیمت‌ها همواره به یک تولیدکننده آونگی (swing producer) دارند تا بتواند هر زمان نیاز شد با تغییر تولیدات (افزایش یا کاهش) قیمت‌ها را به ارقام دلخواه برساند. مساله‌ای که اکنون با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی دیگر در اوپک دیده نمی‌شود. به نظرم نقش اوپک به عنوان تنظیم‌کننده بازار کاملا از بین رفته و همه باید با این واقعیت روبه‌رو شوند.