به گزارش «دنیای بورس» به نقل از ایبنا، چند نرخی‌شدن در مواقعی که نرخ ارز با سرعت بالایی افزایش می‌یابد، رخ می‌دهد. در این شرایط سیاستمداران تمایل ندارند که در نوسانات نرخ ارز فشاری روی مردم بیاید بنابراین سعی می‌کنند برای برخی کالاها ارز ارزان در نظر بگیرند که همین امر موجب چند نرخی‌شدن ارز می‌شود و به دنبال آن رانت ایجاد خواهد شد و درآمدی که باید به اقتصاد کشور کمک کند به جیب عده‌ای معدود می‌رود.
مرتضی عزتی،اقتصاددان در گفت‌وگویی عنوان کرد: نرخ ارز از یک جهت روی قیمت‌ها و فشار هزینه‌ها در داخل کشور اثر دارد و قیمت‌ها را تغییر می‌دهد، به‌نحوی که با افزایش ارزهای خارجی، قیمت‌ها در داخل نیز بالا می‌رود. در این شرایط فشار مضاعفی بر معیشت خانوارها وارد خواهد شد و طبقات کم‌درآمد بیشتر تحت‌فشار قرار می‌گیرند که در نهایت باعث گسترش فقر می‌شود.
به گفته عزتی، اگر به تناسب همین تغییر قیمت‌ها، دستمزدها و درآمدها نیز افزایش پیدا کند می‌تواند جبران‌کننده باشد اما معمولا این امر در کوتاه‌مدت شدنی نیست.
این اقتصاددان اظهار کرد: بخش دیگر قیمت ارز، فشار هزینه‌ای بر تولیدکننده است، مخصوصا اگر بخواهند قیمت‌ها را بالا نبرند یا کمتر بالا ببرند، فشار هزینه‌ای برای تامین مواد اولیه‌شان ایجاد می‌شود که برای تولید بسیار مضر خواهد بود.
علاوه براین، افزایش نرخ ارز درآمد واقعی مردم را کاهش می‌دهد و قیمت کالاهای تولیدی را بالا می‌برد و این باعث کاهش تقاضا خواهد شد که در این‌صورت تولیدکننده با مشکل بیشتری مواجه و رکود اقتصادی تشدید می‌شود.
عزتی ادامه داد: اگر با درآمدهای ارزی موجودی که داریم نرخ ارز پایین بیاید ممکن است تقاضای ارز اضافه و افزایش تقاضای ارز موجب شود ارز موجود کشور و ارز حاصل از صادرات کفاف نیازها را ندهد و مشکلات بیشتری برای ذخایر ارزی دولت و به‌صورت کلی بودجه ارزی ایجاد شود.
این استاد اقتصاد دانشگاه تربیت‌مدرس تصریح کرد: این در حالی است که کاهش نرخ ارز برای بودجه دولت به‌ویژه بودجه ارزی در شرایط کنونی که صادرات نفت و محصولاتی که در اختیار دولت بوده به‌شدت کاهش یافته، ضررآفرین است.
وی تاکید کرد: در عین حال می‌دانیم بخش عمده بودجه دولت با فروش ارز به ریال تامین می‌شود و دولت، ریال حاصل از این فروش را وارد بودجه می‌کند، بنابراین اگر نرخ ارز کم شود و دولت هم همین مقدار محدود ارز خود را بفروشد تامین بودجه با مشکل مواجه می‌شود. از سوی دیگر اگر به سمت چاپ پول برود شاهد فشار تورمی بالا خواهیم بود.
این اقتصاددان با اشاره به چندگانگی موجود و عوامل مختلف اظهار کرد: هرچند کاهش نرخ ارز می‌تواند برای اقتصاد مفید باشد، اما زیان‌هایی نیز برای دولت دارد که شاید تمایلی برای کاهش بیشتر آن نداشته باشد چرا‌که توان پذیرش آن را هم ندارد.
به‌نظر می‌رسد اگر ارزی هم دست دولت نباشد با توجه به ظرفیت بازارهای ما در شرایط کنونی که فضا امیدبخش است، نرخ ارزهای خارجی نیز روند کاهشی را ادامه دهد.
استاد اقتصاد دانشگاه تربیت‌مدرس عملکرد دو، سه سال اخیر بانک مرکزی در بازار ارز را مثبت ارزیابی کرد و گفت: اگرچه بانک مرکزی تا حدودی قدرت کاهش و ثبات بیشتر قیمت ارز را دارد اما برخی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان اقتصاد کشور تمایلی به کم‌شدن نرخ ارز ندارند.
این موضوع نشان می‌دهد شرایط اقتصادی مانند کاهش صادرات و کمبود‌بودجه و ... بر برنامه اقتصادی دولت فشار وارد کرده است اما به‌طور کلی سیاست‌های بانک مرکزی موثر واقع شد.
وی تاکید کرد، چند نرخی شدن در مواقعی که نرخ ارز با سرعت بالایی افزایش می‌یابد رخ می‌دهد. در این شرایط سیاستمداران تمایل ندارند که در نوسانات نرخ ارز فشاری روی مردم بیاید.
بنابراین سعی می‌کنند برای برخی کالاها ارز ارزان در نظر بگیرند که همین امر موجب چند نرخی‌شدن ارز می‌شود و به دنبال آن رانت ایجاد خواهد شد و درآمدی که باید به اقتصاد کشور کمک کند به جیب عده‌ای معدود می‌رود.