- محمد طبیبیان | اقتصاددان
چون این مطلب مطرح شده توضیحی لازم می شود. «سخنگوی شورای نگهبان، با دفاع از نظارت استصوابی این شورا در رای‌گیری‌ها و انتخابات گفته است که در نبود چنین محدودیت‌هایی مردم ممکن است به یک کلاهبردار یا قاتل رای بدهند.»
معنی انتخابات در قاموس نظام های دموکراتیک مشخص است، انتخاب کسی که مردم به او رای می دهند. یکم، آیا شرط و شروط لازم است؟
در یکی از اولین نظام های مبتنی بر قانون اساسی در عصر جدید یعنی آمریکا تنها شرط قید شده در قانون اساسی برای رییس جمهور که از ابتدا تا کنون تغییر نکرده اینها است؛ رییس جمهور امریکا باید شهر وند و متولد آمریکا 35 سال یا بیشتر سن داشته باشد و ۱۴ سال در آمریکا ساکن بوده باشد. در این مورد قید جنسیت، مذهب، و نژاد و همچنین نبود محکومیت و مجرمیتی هم مطرح نیست.
دوم، باز در یک جامعه ای که قوه قضاییه بر مبنای اجرای عدالت است و مردم اعتماد دارند که عدالت اجرا می شود مبنا این است که مجرمی که محاکمه شد و برای جرم انجام شده مجازات شد، دوره زندان را گذراند و جریمه ها و هزینه ها و بدهی های اجتماعی و فردی را پرداخت یعنی هزینه اجتماعی کار خود را پرداخته و علی الاصول می تواند به زندگی اجتماعی بر گردد و انتخاب کند و انتخاب شود.
سوم، در یک نظام که نشریات آزاد و اطلاع رسانی شفاف وجود دارد به محض این که فردی کاندید انتخابات شد تمام پته روز گار او روی دایره ریخته می شود و همه می فهمند چه کاره بوده تا چند نسل قبلی، آنگاه با مردم است که به یک مجرم سابق رای بدهند یا ندهند. اکثر مواقع هم رای نمی دهند. این شیوه کار آمد تر از انتصاب های پیشانه است.