رضا خسروی| تحلیلگر اقتصادی

تسینم: امیر باقری؛ نماینده شورای سران اقتصادی قوا در ششمین جلسه شورای راهبردی توسعه صادرات در خصوص تغییر سیاست‌های ارزی کشور عنوان

چکیده: بعد از گذشت حدود ۱۴ ماه از معرفی دلار ۴۲۰۰ تومانی، هنور زوایای پنهان آن روشن نشده است؛ سیاستی که ضمن تحمیل میلیاردها دلار هزینه، یکی از متهمان اصلی تشدید التهابات بوده است. اما خاستگاه این سیاست زیان‌بار کجا بود؟ اگر چه بسیاری پیکان اتهام را به سمت فرد یا افراد نشانه می‌گیرند، اما خاستگاه اصلی آن ریشه در یک «ذهنیت» دارد؛ ذهنیتی که بدون لحاظ واقعیات موثر، عقیده دارد منابع ارزی قابلیت پوشش تمام مصارف ارزی را دارد.

دنیای اقتصاد: دولت از سال گذشته با هدف ثبات قیمت‌ها، به کالاهای اساسی وارداتی ارز ارزان تخصیص داد؛ اما گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که تخصیص ارز ارزان به ثبات قیمت منجر نشد و این سیاست هزینه‌های گزافی را بر اقتصاد کشور تحمیل کرد.

در واقع خسارت اول این یارانه نفع گروهی از رانت‌خواران و ضرر مصرف‌کننده نهایی و اقشار کم‌برخوردار جامعه بود.

دنیای اقتصاد: بازار بدون دلار ۴۲۰۰تومانی تنظیم شد. این خبر را عباس قبادی، دبیر ستاد تنظیم بازار اعلام کرد. به گفته او، با وجود اینکه گوشت از سبد دریافت دلار ارزان خط خورد، اما قیمت آن در بازار بالاتر نرفت. جالب آنکه گزارش جدید مرکز آمار از قیمت اقلام پرمصرف خوراکی نشان می‌دهد بهای گوشت در دومین ماه سال با افت مواجه شده است. این در حالی است که در زمان دریافت ارز ارزان، قیمت گوشت و سایر کالاهایی که دلار ۴۲۰۰تومانی دریافت می‌کردند، روند صعودی داشت. در فروردین ماه، تورم ماهانه گوشت گاو بیش از ۸ درصد بود که در دومین ماه سال این نرخ منفی شد.

دنیای اقتصاد: برخی انسان‌ها دو تاریخ تولد دارند؛ تاریخ تولد اسمی که در شناسنامه موجود است و تاریخ تولد واقعی که در حافظه خانواده‌ها ثبت می‌شود. از این حیث، دلار ۴۲۰۰ تومانی، بی‌شباهت با این افراد نیست. این دلار، یک تاریخ تولد رسمی دارد و یک تاریخ تولد واقعی. تفاوتش با انسان‌ها در این است که تاریخ تولد واقعی‌اش پس از تاریخ تولد رسمی است. چراکه مدت کوتاهی پس از اعلام نرخ ۴۲۰۰، تعدیل آن آغاز شد و اثری از آن نبود. زمانی‌که دلار ۴۲۰۰ تومان به تابو تبدیل و تثبیت شد، زمان دیگری بود.

دنیای اقتصاد: گزارش‌ها حاکی از آن است که پس از یک‌سال، سیاست دلار ۴۲۰۰ تومانی در گام‌های نهایی قرار گرفته و قرار است تا پایان هفته استراتژی جدیدی برای حمایت از اقشار کم‌درآمد اتخاذ شود. در ۲۰ فروردین سال ۹۷، سیاست دلار ۴۲۰۰ تومانی با هدف کنترل سطح قیمت کالاهای اساسی و تک‌نرخی شدن دلار کار خود را شروع کرد. اما مطابق بررسی‌ها، پس از یک سال با وجود هزینه‌کرد ۱۴ میلیارد دلار ارز ارزان در کالاهای اساسی، این سیاست نتوانست در اهداف اولیه خود موفق عمل کند.

دنیای بورس: اختصاص دلار 4200 تومانی برای تامین کالاهای اساسی یکی از معضلاتی است که کارشناسان اقتصادی بارها بر آن تاکید کرده‌اند. در حالی‌که بازار نرخ خود را بر اساس تورم و نرخ دلار آزاد هماهنگ می‌کند اختلاف فاحش نرخ دلار آزاد و دلار دولتی سودی کلان را برای دلالی فراهم آورده است. نمونه این موضوع در کالاهای مختلف مانند گوشت یا سایر موارد در هفته‌های گذشته مشاهده کردیم. «دنیای بورس» نیز به توهم دولتی سرکوب گرانی با ارز ارزان اشاره کرده بود.