بازار نفت ماه اکتبر (مهر و آبان) را تحت‌تاثیر سیگنال توافق اوپک در مسیری رو به رشد شروع کرد و در میانه‌های این ماه به رکورد 15ماهه خود رسید، اما در ادامه با افزایش ناامیدی به اوپک برای رسیدن به تصمیمی واحد درخصوص کاهش تولید، مجددا در مسیر کاهشی قرار گرفت. به این ترتیب ماه گذشته نفت مسیری رفت و برگشتی را طی کرد.
در این میان در ماه جدید میلادی تحولات مهمی از جمله تغییر رئیس‌جمهوری آمریکا رخ خواهد داد که به یقین بر بازار نفت نیز اثرگذار خواهد بود. علاوه‌بر آن نشست عادی اوپک در آخرین روز از ماه نوامبر برگزار خواهد شد و اگر اوپک بتواند در این نشست برای کاهش تولید به توافق برسد، تحولی تاریخی برای بازار نفت رقم خواهد خورد.
رفت و برگشت نفت با اخبار اوپک
28 سپتامبر اعضای اوپک در حاشیه کنفرانس انرژی در الجزایر نشستی برگزار کردند و تصمیم گرفتند تولید اوپک را به 5/ 32 تا 33 میلیون بشکه در روز برسانند که به معنای کاهش 200 تا 700 هزار بشکه از تولید نفت این سازمان بود. نشست الجزایر رویدادی تاریخی برای بازار نفت محسوب می‌شد و نتیجه آن برای بازار نفت بسیار غیرمنتظره بود به‌طوری که این محصول توانست بعد از نشست الجزایر بیش از 18 درصد رشد قیمتی را به ثبت برسانند. برنت در 10 اکتبر به 54 دلار بر بشکه نزدیک شد که بیشترین مقدار طی 15 ماه اخیر محسوب می‌شود. نفت‌خام آمریکا نیز در 19 اکتبر با رسیدن به قیمت‌های بالای 51دلار رکورد 15 ماهه خود را شکست. با این حال امیدواری به اوپک چندان به درازا نکشید. اولین سیگنال‌های عدم موفقیت اوپک از سوی عراق صادر شد. عراق ابتدا اعلام کرد که تولید نفتش 400 هزار بشکه بیشتر از آماری است که دبیرخانه اوپک به نقل از منابع ثانویه اعلام می‌کند. سپس وزیر نفت عراق با بیان اینکه کشورش برای جنگ با داعش هزینه زیادی متقبل می‌شود، خواهان معافیت از طرح کاهش تولید نفت اوپک شد.
در این بین، از سوی کشورهای غیرعضو اوپک که پیش از این در نشست دوحه برای همکاری با اوپک اعلام آمادگی کرده بودند، اخبار خوشایندی به گوش نمی‌رسد. مقامات روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت بین کشورهای غیرعضو اوپک بارها اعلام کرده‌اند که روسیه تنها حاضر به توقف سطح تولید خود است، این در حالی است که سطح تولید این کشور ماه گذشته به بیشترین مقدار خود(3/ 11 میلیون بشکه در روز) بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رسیده است،
از سویی لیبی و نیجریه که به همراه ایران در نشست الجزایر تلویحا از مشارکت در طرح کاهش تولید اوپک معاف شده بودند، اقدام به رفع برخی مشکلات خود کرده و تولیداتشان را افزایش داده اند. سرانجام در 27 و 28 اکتبر(جمعه و شنبه گذشته) نمایندگان عامل کشورهای عضو اوپک مذاکرات سخت و فشرده‌ای انجام دادند که این مذاکرات هیچ حاصلی نداشت. عراق همچنان خواهان معافیت از طرح شده است و عربستان بر خلاف اظهارات خود در نشست الجزایر خواهان پیوستن ایران به طرح مذکور و محدود کردن سطح اتولید این کشور شده است. حال حال قرار است نمایندگان عامل اوپک در 25 ماه جاری میلادی یعنی 5 روز پیش از برگزاری نشست عادی اوپک بار دیگر جلسه‌ای برگزار کرده و مذاکرات را ادامه دهند، اما کمتر کسی به حصول توافق در اوپک خوشبین است.
عوامل بازاری
علاوه بر تحولات مرتبط با اوپک ، عوامل بنیادی نیز در نوسانات بازار اثرگذار بود. از جمله این عوامل افزایش مجدد تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی آمریکا بود که این سیگنال را به بازار مخابره می‌کند که به‌زودی شاهد رشد تولید نفت این کشور خواهیم بود.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا ، تولید نفت این کشور در سه هفته اول ماه اکتبر 37 هزار بشکه افزایش یافته و به 5/ 8 میلیون بشکه در روز رسیده است. اما آمار دیگری که تاثیر زیادی در بهای نفت دارد، حجم ذخایر نفتی تجاری آمریکا است. همچنین حجم موجودی انبارهای نفتی این کشور در ماه اکتبر حدود 900هزار بشکه کاهش یافته است.
اما عاملی مهمی که در این ماه موجب فشار بر بهای نفت شد، رشد شاخص دلار است. براساس آمار سایت خبری بلومبرگ، شاخص دلار در ماه گذشته 2/ 3 درصد رشد کرده که علت اصلی این امر احتمال افزایش نرخ بهره بین بانکی این کشور در آخرین نشست سال فدرال به حساب می آید.
چه چیزی پیش‌روی بازار نفت قرار دارد؟
در 30 نوامبر نشست رسمی اوپک برگزار خواهد شد که تصمیم نهایی درخصوص کاهش تولید نفت این سازمان در این جلسه گرفته می‌شود. از سویی در 23 نوامبر پوتین نشستی با تولیدکنندگان داخلی نفت روسیه برگزار خواهد کرد که احتمال دارد تصمیم نهایی روسیه درباره همکاری با اوپک و کاهش تولید در این نشست گرفته شود. در این بین در هفته دوم ماه جاری میلادی (8 نوامبر) انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار می‌شود که به‌عنوان یک ریسک سیاسی به یقین بر بازار نفت و دیگر بازارهای کالایی اثرگذار خواهد بود.
