- علیرضا موسوی‌مجد | مدیرعامل سام الکترونیک
چالش اصلی که در حال حاضر تولیدکنندگان با آن روبه‌رو هستند به تامین ارز مورد نیاز برای تولید بازمی‌گردد، نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد و قابل ذکر است به افزایش بی‌برنامه نرخ ارز بازمی‌گردد که برای بنگاه‌های تولیدی چالش‌برانگیز شده است.
مشکلی که می‌توان از آن به عدم ثبات در بازار ارز اشاره کرد؛ به‌طوری‌که حتی اگر قیمت ارز در نقطه‌ای ثابت شود امکان برنامه‌ریزی برای تولیدکننده به وجود خواهد آمد، اما عدم ثبات قیمت ارز در بازار موجب شده تولیدکننده دورنمایی برای تولید نداشته باشد که این خود یکی از عوامل مخرب در بنگاه‌های تولیدی محسوب می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به تغییر روزانه قیمت جو روانی در بازار ایجاد شده؛ به‌طوری‌که فعالان صنعت لوازم‌خانگی انتظار افزایش بیش از پیش را می‌کشند و این امر موجب بلاتکلیفی در بازار شده است.
مشکلات بعدی بنگاه‌های تولیدی به کمبود نقدینگی، هزینه بالای تمام‌شده قیمت تولید، پروسه طولانی ثبت سفارش‌ها برای تامین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز و دسترسی به تسهیلات بانکی و قاچاق از مهم‌ترین مشکلات موجود در صنعت لوازم خانگی بازمی‌گردد، چالش‌هایی که بنگاه‌های تولیدی را با مشکل تولید روبه‌رو می‌کند.
از سوی دیگر صدور بخشنامه جدید بانک‌مرکزی مبنی بر اینکه تولیدکنندگان دیگر نمی‌توانند از ارز اشخاص یا ارز حاصل از صادرات غیراستفاده کنند نیز به چالش‌های ارزی تولیدکنندگان اضافه خواهد کرد؛ چرا که براساس این بخشنامه تمام ارز حاصل از صادرات باید در سامانه نیما عرضه شود و واحدهای تولیدی در صف انتظار تامین ارز از سامانه نیما قرار بگیرند. این در حالی است که برخی تولیدکنندگان کوتاژهای صادراتی را با مشکلات بسیاری تامین کرده بودند، اما بانک مرکزی به یک‌باره باعث توقف این روند شد.
هرچند به نظر می‌رسد هدف بانک مرکزی از این سیاست کنترل نرخ ارز بوده، اما این روند منجر به بحران جدی برای صنعت لوازم خانگی و سایر صنایع در کشور خواهد شد و باید در این زمینه راهکاری جدید مدنظر قرار داد.
حال این سوال مطرح می‌شود که دلیل به وجود آمدن این موضوع چیست؟ در این خصوص می‌توان به این نکته اشاره کرد که دولت به منظور کمک به بنگاه‌های تولیدی تصمیم می‌گیرد که بخشی از ارز مورد نیاز واحدهای تولیدکننده را با نرخ مشخص در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد، اما در این میان این نکته حائز اهمیت است که به دلیل بی‌ثباتی که وجود دارد، امکان هدف‌گذاری از تولیدکننده گرفته شده است.
مشکل بعدی زمانی ایجاد می‌شود که برخی از تولیدکنندگان اقدام به عرضه کالا به بنکدار و توزیع کننده می‌کند، در این مقطع آنچه رخ می‌دهد این است که بنکداران و توزیع‌کنندگان امکان خرید نقدی ندارند و تولیدکننده ناچار می‌شود که کالا را به صورت چند چکی واگذار کند و این روند برای خرده‌فروش‌ها نیز تکرار می‌شود؛ اتفاقی که در این میان رخ می‌دهد خرده فروش‌ها یا بنکداران به دلیل عدم ثبات نرخ ارز اقدام به انبار کالا می‌کنند و با توجه به حجم بالای فروشندگان امکان نظارت در بازار نیز از بین می‌رود و این امر یک اختلال بزرگ از تولید تا توزیع را به وجود می‌آورد.
این در حالی که تولیدکننده نمی‌تواند کالا را در انبار نگه دارد؛ چراکه هزینه بسیاری به همراه دارد. مساله بعدی این است که افزایش نرخ ارز کل پروسه تولید، توزیع و خرید را با مشکل مواجه می‌کند. این مشکلات در حالی برای بنگاه‌های تولیدی به وجود آمده که تولیدکننده هیچ راهکاری برای عبور از آن ندارد، از یکسو نیروی انسانی دارد که باید این حقوق سایر موارد را نیز در بر می‌گیرد و آنچه مسلم است تولیدکننده باید تولیدی داشته باشد که بتواند از کنار حاشیه سود به این موارد بپردازد.
این در شرایطی است که تولیدکننده با توجه به شرایط موجود نمی‌تواند برنامه‌ریزی کوتاه‌مدتی برای خودش داشته باشد و با این شرایط نمی‌تواند پلن مشخصی برای تولید و فروش داشته باشد که این امر به صورت مستقیم بر روند تولید تاثیر می‌گذارد این به معنی آن است که تولیدکننده با مشکل جدی روبه‌رو است.
در کنار موارد مذکور می‌توان افزایش قیمت و مشکلاتی در تامین مواد پتروشیمی و ورق فولادی را از جمله دیگر مشکلات تولید لوازم خانگی عنوان کرد مشکلات تولید را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده و در برخی مواقع موجب افت تولید می‌شود.
در حال حاضر به دلیل کند شدن روند توزیع ارز نیمایی تولیدکنندگان با مشکل تامین مواداولیه مواجه شده‌اند و مواد اولیه به سختی به دست تولیدکنندگان می‌رسد و در ماه‌های آینده دچار مشکل خواهیم شد.