دنیای بورس | این روزها و در ایام کرونا، که تمام اقتصاد جهان را با مخاطره مواجه کرده است، در اقتصاد ضعیف و تحریم شده ایران، بازار سرمایه در دنیا یکهتازی میکند. در وهله اول این سوال بهوجود میآید که چرا در این اقتصاد ضعیف، بازار سرمایه این چنین رشد میکند و احتمال اینکه ناشی از حباب افزایش بیعلت ارزش سهامهای ارائه شده در بورس باشد به ذهن بیاید.
در جواب میتوان این احتمال را درنظر گرفت که اقتصاد ایران در زمان قبل از کرونا نیز چندان ارتباط مؤثری با دنیای بینالملل نداشت و تمامی داد و ستدهای بین المللی با مشکل مواجه بود. حال آنکه این شرایط مزید بر علت شده است که بخشی از نقدینگی صادرات و واردات به سمت بورس سرازیر شود. چرا که بورس حامی قدرتمندی مانند دولت پیدا کرده است و این آرامش روانی را به وجود آورده است که بورس محل امنی برای سرمایهگذاری است و بهترین مکان برای حفظ ارزش داراییها است.
در ایران معمولا بازارهای عامه پسند در سه دسته، بورس، ارز و طلا طبقهبندی میشوند، با مقایسه رشد این سه بازار در دو سال اخیر در اقتصاد ایران به راحتی به این نتیجه خواهیم رسید که بازار سهام مورد توجه همگانی قرار گرفته و همچنان جذاب است.
همانطور که در نمودار نیز قابل مشاهده است از اول 1397 بورس شروع به رشد کرده و در شهریور 1398 به شدت از دو رقیب خود پیشی گرفته است. باید به این نکته توجه کرد که بازار ارز به دلیل اینکه در یک چارچوب منظم در حال داد وستد نیست همواره بسیار پُر ریسک است و دیگر سرمایهگذاران را ترغیب نمیکند.
در مورد بازار طلا نیز به این نکته میتوان اشاره کرد که نوسانات شدید بر اثر اخبار و عدم تحلیلهای بلندمدت برای این فلز گرانبها و گرانی آن در ایران با توجه به بحث قدرت خرید مردم، دیگر آنچنان جذاب نیست. هرچند طرفداران خاص خود را دارد. البته باید این را در نظر بگیریم که طلا یک دارایی بدون بهره است و در کشورهایی که بهره (سود بانکی) بالایی دارند چندان نگهداری طلا برای کوتاه مدت و میانمدت اصلا توجیه نخواهد داشت.
حال مساله اصلی که در اذهان عمومی رواج پیدا کرده است این است که شاخص بورس تا چه میزان میتواند رشد کند و آیا ریزش در پیش خواهد بود یا خیر؟
اولا باید به این نکته توجه ویژه کرد که این نمادها هستند که شاخص را میسازند نه شاخص که بر نمادها تأثیر بگذارد. و این فقط بحث روانی است که تازه واردها خود را درگیر میکنند. دوما همانطور که عنوان شد دولت به شدت از بورس حمایت میکند و علت این حمایت مسائل مهمی همچون کسری بودجه، کاهش قیمت نفت و کنترل و هدایت نقدینگی جامعه باشد. حال علت اصلی هر چه که باشد دولت در تلاش است این بازار را همچنان قدرتمند و جذاب نگهدارد.
از اولین اقدام‌های مهم دولت میتوان به پذیره نویسی برای صندوق واسطهگری یکم با نماد دارا یکم اشاره کرد. در این طرح باقیمانده سهام دولت در بانکهای ملت، تجارت و صادرات و شرکتهای بیمه البرز و اتکایی امین در قالب صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) و از طریق پذیره نویسی واگذار می‌شود. این اقدام که برای شرکت دادن آحاد جامعه در اقتصاد کشور است میتواند جریان نقدینگی عظیمی را به سمت بازار سرمایه سوق دهد و کلا باعث جذاب ماندن بازار سرمایه شود.
قدم بعدی آزادسازی سهام عدالت است، به گفته وزیر اقتصاد آزاد سازی سهام عدالت در شرایط حاضر از دو جنبه دارای اهمیت است، اول از این نظر که در شرایط بحران ناشی از کرونا آزادسازی این سهام میتواند گشایشی در کار مردم محسوب شود و از سوی دیگر این موضوع میتواند تعمیق و رونق هر چه بیشتر بازار سرمایه را به همراه داشته باشد که با آزادسازی سهام عدالت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به ارزش بازار سرمایه افزوده شده است.که این امر به شدت محرک بازار سرمایه و رشد شاخص خواهد بود.
با این تفاسیر اینگونه به نظر میرسد که بازار سرمایه همچنان با رونق خواهد بود و ورود علمی و سنجیده میتواند محل امنی برای کسب درآمد و حفظ ارزش داراییها در شرایط تحریم و تورم باشد.
