دنیای بورس: ریزش قیمت جهانی کامودیتی‌ها و ترس فراگیر بازارهای مالی به از دست رفتن بازدهی هشت ماهه بازار سهام آمریکا در 5 روز کاری منجر شد. اما واکنش بازار سهام کشور به این موضوع تنها یک روز دوام آورد. وحشت ناشی از رفتار همسو با بازارهای جهانی در بورس تهران به همراه موضوع ابلاغیه سازمان در خصوص محدودیت صدور کدهای جدید، فروش دسته جمعی سهام در نخستین روز کاری هفته را در پی داشت. اتفاقی که با برچیده شدن صف‌های فروش با حضور پرقدرت پول در این بخش از اقتصاد، معادلات را عوض کرد به نحوی که روز گذشته همزمان با رشد نرخ ارز در بازار آزاد از محدوده 14700 تومان به بالای 15 هزار تومان، شاهد بازگشت بی پروای سفارش‌های خرید و عقب‌نشینی فروشندگان در اکثر نمادهای بورسی بودیم. روی دیگر سکه معاملات روز گذشته در بورس تهران، حفظ جانب احتیاط در نمادهای فلزی و تداوم فشار فروش در نمادهای بزرگ پالایشی و حمل و نقل بود.
توافق نانوشته برای رشد بازار سهام؟
آمارها نشان می‌دهد که تغییر مالکیت بیش از 800 میلیارد تومانی از سهامداران حقوقی به حقیقی در معاملات روز گذشته بازار سهام محقق شده‌است که نکته بسیار مهمی به شمار می‌آید و از افزایش عطش خریداران خرد حکایت می‌کند. این در حالی‌ست که ارزش معاملات خرد روز گذشته در کل بازار به کمتر از 6 هزار میلیارد تومان رسیده است که از نوعی توافق نانوشته مابین اهالی بورسی در خصوص ادامه مسیر صعودی قیمت‌ها با حضور پررنگ سهامداران خوش‌بین سخن می‌گوید. امری که صحبت کردن از تاثیر هرگونه ریسک را حداقل در کوتاه‌مدت در حاشیه قرار داده است.
نقدینگی؛ حریف قدرتمند ریسک‌های متنوع
جدال نقدینگی با ریسک‌های گوناگون در بازار سهام تاکنون برنده‌ای جز قدرت پول داغ نداشته است و با توجه به مختصات بازارهای موازی با به حاشیه رفتن ریسک‌های گوناگون همراه بوده است. ریسک‌هایی که جنس‌های گوناگون و بعضا ابعاد بسیار وسیعی داشته‌اند.
برخی از این ریسک‌ها با تاثیر مستقیم بر نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی، خود به عنوان یک عامل محرک قیمتی در فرآیند خرید و فروش سهام نقش پررنگی را بازی کرده‌اند و برخی دیگر با برهم زدن آرامش فعالان و سرمایه‌گذاران بورسی، نهایتا تاثیر کوتاه‌مدتی بر روند صعودی بورس داشته‌اند و در پس سیل نقدینگی ورودی یا به فراموشی سپرده شدند. از سوی دیگر برخی از گزاره‌های تنش‌زا در فضای بورس تهران با روشن شدن ابعاد تاثیرگذاری و برطرف شدن عوامل ناشناخته قدرت اثرگذاری خود را از دست دادند. اما همزمان با برتری قدرت نقدینگی در بورس و رشد عمومی قیمت‌ها در بازار سهام، خارج شدن بخش بزرگی از سهم‌ها از محدوده ارزندگی با مختصات فعلی به چشم می‌خورد. موضوعی که می‌تواند با تعدیل معنادار در چشم‌انداز متغیرهای کلان نظیر تکانه‌های نرخ ارز در سال آینده و به تبع آن تورم انتظاری، علاوه بر ترغیب بیشتر سرمایه‌گذاران بروز حباب قیمتی در کلیت بازار سهام را به تاخیر بیاندازد.
اما این پایان ماجرا نیست. در خصوص ریسک‌های موجود در بازار سهام باید به این نکته اشاره کرد که ریسک فعلی شیوع بیماری کرونا که در بازارهای جهانی با واکنش‌های سریعی همراه بوده‌است، به لحاظ ساختاری می‌تواند رکود بازارهای داخلی چه در زمینه تولید و چه در زمینه خدمات را به همراه داشته باشد. کاهش سفارش‌های خرید می‌تواند علیرغم افزایش انتظارات تورمی منجر به پدیده رکود تورمی شود که برای بازار سهام تبعات زیادی به همراه خواهد داشت. این موضوع منحصرا به شرکت‌هایی که وزن صادراتی آنها بالاست مربوط نمی‌شود و می‌تواند شرکت‌های تولیدی و خدماتی داخلی را نیز دربر بگیرد. علاوه بر این، هرچند براساس برآورد کارشناسان، با شروع فصل گرما در نیم‌کره شمالی شیوع این ویروس نیز به شدت کم خواهد شد اما گذر از این مقطع زمانی با درگیر شدن چندماهه اقتصادهای بزرگ جهان، چشم‌انداز رشد اقتصادی سال 2020 را به طرز محسوسی کاهش خواهد داد که تاثیر آن می‌تواند در تداوم تدریجی افت قیمت جهانی کامودیتی‌ها منعکس شود. بنابراین لحاظ کردن جمیع این شرایط در انتخاب سهام بسیار حائز اهمیت خواهد بود.