به گزارش «دنیای بورس» به نقل از فارس، خبرگزاری رویترز مدعی شد که تروئیکای اروپایی تصمیم گرفته‌اند مکانیزم ماشه را برای حل و فصل آنچه که اختلافات موجود در برجام خوانده‌اند، فعال کنند. پیش تر هم بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس هم گفته که بهتر است برجام را با توافق ترامپ جایگزین کنیم!
در همین حال فارس به نقل از خبرگزاری فرانسه گفته که انگلیس، فرانسه و آلمان مکانیزم حل اختلاف برجام (ماشه ) را فعال کردند.
در این میان البته خبرگزاری فرانسه گزارش داد، تروئیکای اروپایی پروسه حل اختلاف در زمینه نقض توافق هسته ای از سوی ایران را آغاز کردند.در بیانیه سه کشور اروپایی آمده است: با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانی‌هایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع می‌کنیم.
این مکانیزم روندی است که در صورت طی کردن کامل مراحل، به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منتهی خواهد شد.با این حال دیپلماتهای اروپایی مدعی هستند که هدف این تصمیم حفظ توافق هسته‌ای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام است، نه بازاعمال تحریم‌های سازمان ملل.
بیانیه اروپایی
در این بیانیه آمده است: «با توجه به اقدامات ایران، انتخاب دیگری نداشتیم. برای ثبت نگرانی‌هایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع می‌کنیم.» دیپلماتهای اروپایی ادعا کردند هدف این تصمیم حفظ توافق هسته‌ای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام است.
بر اساس این مکانیسم، اختلاف حل نشده در کمیسیون مشترک برجام که شامل کشورهای عضو این توافقنامه است، به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد. در صورتی که این نهاد امنیتی نیز ایران را به نقض برجام محکوم کند، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام نیز وجود داشت، بدون طی شدن هرگونه پروسه‌ای علیه ایران اعمال خواهد شد.
هدف از اعمال مکانیزم
همچنین جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته است:
- هیچ جایگزینی برای توافقنامه هسته ای ایران، وجود ندارد.
- حفظ توافقنامه هسته ای با ایران بیش از همیشه حائز اهمیت است.
- هدف از ساز و کار حل اختلاف توافق هسته ای ایران اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران نیست.
- هدف از ساز و کار حل اختلاف توافق هسته ای, حل مسائل مربوط به اجرای توافقنامه هسته ای ایران است.
همچنین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به فعال شدن مکانیزم حل اختلاف در برجام توسط انگلیس، فرانسه و آلمان، گفت جایگزینی برای این توافق وجود ندارد. وی در ادامه گفته است:
- من به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک، بر فرایند مکانیزم حل اختلاف نظارت خواهم کرد.
- هدف این مکانیسم، حل مشکلات مربوط به اجرای توافق در چارچوب کمیسیون مشترک است.
- در این رابطه، توجهات را به تمایل وزرای خارجه (سه کشور اروپایی) برای «حفظ برجام به امید یافتن راهی برای حل بن‌بست از طریق گفت‌وگوی دیپلماتیک سازنده» جلب می‌کنم.
- مکانیسم حل اختلاف به تلاش‌های شدید همراه با حسن نیّت همه طرف‌ها نیاز دارد.
- به عنوان هماهنگ‌کننده، از همه طرف‌های برجام انتظار دارم با این روحیه (حسن نیّت) با این فرایند رفتار کنند.
مکانیزم حل اختلاف برجام چیست؟
مکانیسم حل اختلاف پیش بینی شده در برجام (مکانیسم ماشه) اینگونه است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. این کمیسیون، در چارچوب برجام و برای نظارت بر اجرای این توافق تاسیس شده است. اگر ظرف ۳۵ روز، شکایت آنگونه که شاکی می‌خواهد حل نشود، شاکی می‌تواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد و به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دهد که موضوع حل نشده، متضمن عدم اجرای چشمگیر است. پس از آن، شورای امنیت ۳۰ روز وقت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آنها قطعنامه صادر کند.
به طور خلاصه، این مکانیزم شامل گزارش اختلاف میان ایران و یکی از اعضای توافق به کمیسیون مشترک برجام است که شامل کشورهای عضو این توافقنامه است. اگر این کمیته در حل اختلاف شکست بخورد به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد. در صورتی که شورای امنیت نیز نتواند طی ۳۰ روز به تمدید رفع تحریم‌ها رای دهد، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام وجود داشت بازخواهد گشت. دیپلماتهای اروپایی مدعی هستند که هدف این تصمیم حفظ توافق هسته‌ای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام است، نه بازاعمال تحریم‌های سازمان ملل.
در حقیقت منظور از مکانیسم ماشه همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در برجام است. این ۲ بند از آنجا که رجوع به آنها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد، به «مکانیسم ماشه» معروف شده است.