دنیای بورس: طبیعی بود که پس از حمایت‌های هفته گذشته و آرامش‌های سیاسی به وجود آمده، سهام بر مدار صعودی قرار گیرد. ابتدا می‌خواهیم چند نکته مهم معاملات امروز را بررسی کنیم و خیلی شفاف به چند توصیه کارشناسی می‌پردازیم. همانطور که پیشتر نیز اشاره شده بود، مطابق درخواست مخاطبان از حاشیه‌پردازی می‌گریزیم و خودمانی‌تر به اصل ماجرا می‌پردازیم.
نوبت آزمون نقدینگی در بورس
مطابق وعده‌های مقام ناظر، امروز دامنه نوسان مجددا از 2 به 5 درصد بازمی‌گردد. این اقدام اولا به نقدشوندگی معاملات کمک می‌کند و احتمالا ارزش معاملات را از کمتر از هزار میلیارد تومان در روز گذشته فراتر می‌برد. این اتفاق مثبت است، اما باید توجه کرد که هم‌زمان انگیزه فروش نیز در سطوح بالای قیمتی افزایش می‌یابد و زورآزمایی مهمی میان پول‌های تازه‌وارد و فروشندگان در کمین خواهد بود. پس با دقت ارزش معاملات و قدرت صف‌های ابتدایی بازار را رصد می‌کنیم.
شباهت و تفاوت تنش‌های دی و آبان برای سهامداران
در سوی دیگر، تنش‌ها با وجود فروکش همچنان، حداقل میان انتظارات عمومی از بین نرفته‌اند. به ویژه آنکه نمی‌توان از حس بد جامعه پس از تراژدی سقوط هواپیما غافل ماند که می‌تواند حساسیت معامله‌گران را به اخبار غیراقتصادی بالا نگه دارد. اما دو روایت می‌کنیم تا نتیجه‌گیری بهتری برای ادامه مسیر داشته باشیم.
در آبان بود که هم تنش‌های منطقه‌ای داشتیم، هم ناآرامی‌های داخلی. اما هیچکدام نتوانست بر مسیر صعودی بورس تهران غلبه کند و شاهد رونقی قدرتمند تا پایان پاییز بودیم. از این جهت، دی ماه نیز شباهت‌هایی دارد و هر دو نگرانی وجود دارند. اگر قرار باشد فضا تکرار شود، پس نباید نگران روند بازار سهام که به عقیده برخی همیشه غیرسیاسی مانده بود.
اما روایت دوم به تفاوت‌ها نگاهی می‌اندازد. واضح‌ترین تفاوت، سطح تنش‌ها و رویدادهایی بود که طی هفته گذشته شاهد بودیم. جایی که پس از مدت‌ها نگرانی‌های غیراقتصادی به اوج رسید و بازار سهام را به واکنش واداشت. این مساله می‌تواند باعث شود همچنان بسیاری از سهامداران مردد بمانند یا حداقل سرمایه‌گذاران جدید را برای ورود به بورس محتاط‌تر کند. پس شاید نتوان شبیه‌سازی یکسانی با آبان انجام داد و مدعی شد رونق بورس به هیچ عنوان متاثر از فضای نگران موجود نمی‌شود.
دغدغه‌های تحلیلی و بازاری بورس‌بازان
اما در باب توصیه‌های کارشناسی خلاصه و شفاف صحبت می‌کنیم. اول آنکه رشد دسته‌جمعی معاملات دیروز کاملا طبیعی بود تا بخشی از هیجان منفی هفته گذشته را جبران کند. بنابراین، ذهنیتی به وجود آمده که احتمال دارد صعود دسته‌جمعی سهام ادامه‌دار شود. اما برخی با نگرانی به این فرض می‌نگرند، زیرا معتقدند بسیاری از سهم‌ها از ارزش ذاتی خود بالاتر رفته و پس از اصلاح قیمتی اخیر، دیگر جسارت گذشته سرمایه‌گذاران از آنها حمایت نخواهد کرد. به ویژه آنکه آنها مشاهده کردند در ریزش‌های هفته گذشته، صف‌های فروش آنها بی‌مشتری مانده بود و سهامداران آنها طعم ریسک را کاملا چشیده‌اند. پس باید در انتخاب سهم‌ها دقت بیشتری کرد.
مساله بعدی شناخت بازیگران کنونی است. نکته بسیار مهم آن است که بسیاری از افرادی که ترس تشدید تنش‌ها را داشتند، هفته گذشته از بورس خارج شدند و افراد فعلی کمتر تمایلی به فروش، حداقل تا سطوح قبلی قیمتها دارند. همچنین، حقوقی‌هایی که اخیرا به حمایت از سهام برخاسته بودند، همچنان بر حمایت خود تاکید دارند. بنابراین، در سهام پرمعامله هفته گذشته احتمالا طرف عرضه ضعیف است و اگر تقاضا ادامه یابد می‌توان به رشد قیمتها امیدوارتر بود. در خصوص بازیگران بورس توجه به گروه سوم که نقدینگی تازه در اختیار دارند مهم است؛ آنها احتمالا با احتیاط بیشتری وارد معاملات می‌شوند که دلایل آن پیشتر ذکر شد. بنابراین، یکی از خطاها می‌تواند حساب مضاعف کردن روی قدرت پول‌های جدید است.
در حوزه سهام مختلف باید دو گروه را تفکیک کرد و به دقت در سرمایه‌گذاری تصمیم گرفت. دسته نخست، نمادهایی هستند که همچنان نقدشوندگی بالایی دارند و به دلایل مختلف مورد توجه سرمایه‌گذاران حقوقی نیز بودند. یعنی یا حامیان بازارگردان داشتند یا شاخص‌ساز بودند یا گمانه‌هایی نظیر افزایش سرمایه موجب توجه بازار به آنها شده بود یا وضعیت بنیادی مناسبی داشتند. به ترتیب می‌توان به برخی نمادهای بانکی، پتروپالایشی، خودرویی و فلزی-معدنی اشاره کرد. البته در صنایع یادشده نیز تفکیک نمادها مهم است. پس چون نقدشوندگی در حضور ریسک‌های سیستماتیک اهمیت بالایی پیدا می‌کند می‌توان مدعی شد بخش مهمی از تقاضا متوجه این گروه‌ها خواهد بود. به این ماجرا اضافه کنید که گزارش‌های سودآوری پاییز در حال انتشار است و می‌تواند این بار بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
از نگاه بازاری نیز این نوع سهام نکات مثبت و منفی خود را دارند. همانطور که اشاره شد به دلیل حجم بالای معاملات احتمالا سهامداران ریسک‌گریز تا کنون خارج شده‌اند و حقوقی‌های تازه‌وارد نیز تمایلی به فروش ندارند، پس عرضه ضعیف‌تر آنها می‌تواند در مسیر صعودی کمک‌کننده باشد. اما به علت تعدد بازیگران و ارزش بالای این شرکت‌ها با ادامه رشد قیمتها، فروشندگان مجددا فعال می‌شوند و شاید نتوان سودهای عجیب و غریب را از آنها انتظار داشت.
اما گروه دوم، سهام عموما کوچک‌تر و با قابلیت رشدهای سریع هستند. این نمادها نیز همچنان می‌توانند جذاب بمانند ولی دو ریسک متوجه آنهاست. اولا آنکه هنوز اثر تنش‌های سیاسی از بین نرفته و ممکن است مجددا سهامداران دچار هراس فروش شوند. ثانیا هنوز نمی‌توان با قطعیت به ورود پرقدرت نقدینگی به عنوان موتور اصلی رشد این نمادها امیدوار بود. پس کسانی که کمی ریسک‌گریز هستند نباید به سمت این نوع نمادها بروند و شاهد قفل شدن سرمایه خود مشابه هفته گذشته باشند.
این سهام از نقطه نظر عرضه، بیشتر مستعد فشار هستند؛ زیرا برخی افراد ریسک‌گریز نتوانسته‌اند سهام خود را که پشت صف‌های فروش هفته گذشته گیر کرده بود در این نمادها نقد کنند. بنابراین، آنها احتمال دارد با کاهش زیان یا شناسایی حداقلی از سود خارج شوند. پس ریسک عرضه افراد نگران در این سهام به طور کامل تخلیه نشده است. اما تفاوت آنها این است که اگر قدرت ورود پول به بورس به دوران اوج اوایل دی ماه برگردد، چابکی بیشتری برای صعود و شاید کسب سودهای سریع دارند. حال تصمیم با شماست؛ ممکن است محاسباتتان از جریان نقدینگی اشتباه از کار درآید و نقره‌داغ شوید.
به طور خلاصه باید گفت سهامداران اولا باید جریان نقدینگی را با دقت هرچه تمام‌تر رصد کنند. ثانیا بر خلاف هفته‌های گذشته وزنه تحلیل چندان قدرتمند نبود، اکنون می‌تواند نقش موثرتری بر روند سهام داشت. ثالثا هنوز تا حذف کامل ریسک‌های غیراقتصادی فاصله داریم که بر ارزشگذاری سهام و اقبال از بورس اثرگذار خواهد بود.
