تغییر روند متفاوت
شاخص کل در معاملات امروز پس از پشت سر گذاشتن 28 روز کاری بر مدار مثبت و ثبت رشد 19.8 درصدی در فاز اصلاحی قرار گرفت. روند صعودی شاخص کل از ماه‌های ابتدایی سال 97 تاکنون روندهای صعودی متوالی و سپس استراحت‌های زمانی را نشان می‌دهد. از تاریخ یاد شده تاکنون بچر در موارد خاص کل اصلاح شاخص کل با ریزش‌های مقطعی همراه بوده‌است، اصلاح قیمتی همواره در فاز استراحت بوده و شاهد تکانه‌های شدید در فاز منفی نبوده‌ایم. این مهم بیش از هرچیز مرهون رشد بی وقفه نرخ دلار و جذب نقدینگی سرگردان به بورس در فازهای متفاوت است. اما جنس رشد اخیر شاخص کل با دفعات قبل تفاوت دارد. با ایست نرخ ارز در بازار موازی بیش از هرچیز جذابیت بورس به عنوان محلی برای سوداگری و چرخش نقدینگی فراوان به رشدهای پی در پی قیمت‌ها منجر شده‌است. امری که خروج نقدینگی را از بورس حداقل در بازه زمانی کوتاه‌مدت دور از ذهن می‌کند. این موضوع می‌تواند به چرخش‌های نقدینگی در بازار در صنایع مختلف به فراخور حال اخبار و حواشی پیرامون بیانجامد.
بهانه‌های چرخش نقدینگی
یکی از نکات مهم بازار سهام در معاملات روز گذشته، هجوم نقدینگی آزاد شده در سهام کم تحرک با سنگینی فراز و فرود روزانه قیمت به سمت سهام خودرویی است. ارزش معاملات صنعت خودروسازی در آخرین روز کاری هفته به رقم خیره کننده 380 میلیارد تومان رسید. اگر ارزش صف‌های خرید سهام خودرویی مشتاق برای ورود به سهام این صنعت را به ارزش معاملات روزانه سهام اضافه کنیم به حجم پول ورودی بیش از 550 میلیارد تومان به سهام شرکت‌های خودرویی می‌رسیم. این عدد حجم پول سرگردان بورسی را نشان می‌دهد که برای سودهای هرچه بیشتر مترصد انتشار اخبار و داغ شدن حواشی در صنایع مختلف هستند و امروز با انتشار خبر موضوعات مورد بررسی جلسه اصلی کمیسیون اقتصاد در تاریخ 9 دی و مطرح شدن موضوع افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت‌های خودرویی با استقبال این رویداد رفتند و شاهد تشکیل صف‌های خرید گسترده در اکثر قریب به اتفاق نمادهای این گروه بودیم. چیزی که در این خصوص برای سرمایه‌گذاران می‌تواند جالب باشد این است که این موج‌های سنگین می‌تواند به بهانه‌های مختلف به سهام و صنایع گوناگون سرک بکشد و تلاطم‌های زیادی را در فضای بورس ایجاد کند. به نظر می‌رسد با توجه به جنس سرمایه‌های فعال بورسی در شرایط فعلی، طی هفته‌های آینده میزان حساسیت سرمایه‌گذاران و صاحبان سهام به شایعات و خبرهای گوناگون پیرامون صنایع مختلف زیاد باشد و قیمت سهم‌ها براساس این محور فراز و فرودهای زیادی را تجربه کنند.
برداشت‌های اشتباه، واکنش‌های غلط
همانطور که در گزارش‌های مختلف و متععد در «دنیای بورس» اشاره شده‌است، بررسی گزارش‌های ماهانه شرکت‌های بورسی برای شرکت‌هایی قابل قبول و موثر خواهد بود که قیمت آنها بر مدار منطقی و در حیطه توجیه‌پذیری سودآوری و فروش باشد. در غیر اینصورت حباب‌های قیمتی تشکیل شده در قیمت برخی از سهام شرکت‌های بورسی با بهترین سناریوهای تولید، فروش، نرخ فروش و سودآوری توجیه نمی‌شود و روند رو به رشد هر کدام از این متغیرها نمی‌تواند عامل مثبت شتاب‌دهنده به قیمت سهام در سطوح فعلی باشد. بنابراین مانور روی آنها محلی از اعراب نخواهد داشت. نکته مهم دیگر در خصوص لزوم دقت بیشتر بر اعداد و ارقام گزارش‌های ماهانه است. برخی شرکت‌ها محصولات متنوع با رنج قیمت بسیار گسترده تولید می‌کنند که هرگونه تغییر با اهمیت در ترکیب تولید و فروش می‌تواند نرخ فروش متوسط را دستخوش تغییرات اساسی کند. تمرکز بیشتر بر تولید پرحجم محصولات با نرخ بالاتر یا پایین‌تر انحراف متوسط نرخ فروش از روال عادی را در پی خواهد داشت که در این مورد خاص لزوم توجه به وضعیت مبلغ فروش ماهانه حائز اهمیت است. از سوی دیگر اقدام به فروش از موجودی انبار یا عدم فروش محصولات تولید شده اگرچه تاثیر معناداری بر عملکرد شرکت در مبلغ فروش خواهد داشت اما مقایسه آن با روند تولید می‌تواند تا حد زیادی راهگشا باشد. شرکت‌هایی که علیرغم تکرار تولید مشابه ماه‌های اخیر فروش‌های خیره‌کننده بالا یا پایین داشته‌اند در میان شرکت‌هایی هستند که در موارد منفی یا موفق به فروش محصولات نشده‌اند یا برای فروش در قیمت‌های بالاتر تصمیمی به فروش در ماه مورد بررسی نگرفتند و در موارد مثبت، از حجم معناداری از فروش خود را از محل موجودی انبار داشته‌اند و این مورد نمی‌تواند قابل تعمیم به ماه‌های آتی باشد.
مورد عجیب «قثابت»
نماد قند ثابت خراسان طی دو روز گذشته شاهد جابجایی بیش از 20 درصد سهام شرکت بود. مورد نادری که انتظار می‌رفت با جابجایی‌های وسیع سهام در ترکیب سهامداران بالای یک درصد همراه باشد. خروجی‌های اطلاعات خرید و فروش سهامداران عمده نشان داد که در معاملات روز گذشته شرکت رایان سایپا با سهم 3.41 درصدی و شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان با مالکیت 1.17 درصدی از سهام قند ثابت خراسان، از ترکیب سرمایه‌گذاران بالای یک درصد خارج شده‌اند و شرکت سرمایه‌گذاری سلیم نیز 4.9 درصد از سهام خود را واگذار کرده است. اما پدیدار نشدن فلش سبز در سهامداران بالای یک درصد خبر از تراکم سهامداران بزرگ زیر یک درصد این شرکت می‌دهد که به هر دلیلی تمایل خاصی به مطرح شدن در میان سرمایه‌گذاران اصلی نداشتند یا در سناریوی دیگر تجمیع سرمایه‌های خرد را به همراه داشته‌اند. در معاملات روز گذشته، متسوط خرید هر کد حقیقی بیش از 45 میلیون تومان در این سهم بوده‌است و در معاملات امروز نیز متوسط خریدهای هر کد حقیقی بیش از 16 میلیون تومان است. از آنجایی که متوسط خرید هر کد بورسی در معاملات روزهای گذشته مرز 4 میلیون تومان را نشان می‌دهد، به نظر می‌رسد این سبک پرعطش خرید نوعی هماهنگی و جمع کردن سهام شرکت را به منظور خاص در پی داشته باشد.
بازگشت توجهات به جریان‌ها
نگاه کلی به ارزش معاملات در نمادهای برتر بورسی حاکی از افزایش تمرکز معاملاتی بر نمادهای خاص بر محور جریان‌های نقدینگی‌ست. این موضوع در شروع روند رو به رشد قیمت‌ها از ابتدای آذر با پراکندگی و توزیع بیشتر در سهام و صنایع متفاوت همراه بود اما در روز جاری شاهد بازگشت نگاه‌های جریان‌محور و جذابیت سهم‌هایی با بازیگران بزرگ هستیم. عموم سهم‌های یاد شده نیز سهم‌هایی هستند که علاوه بر ارزش معاملات، رشدهای قیمتی پر شتابی را در روزهای اخیر تجربه کرده‌اند و نوعی صف‌نشینی پنهان و رفتار توده‌ای را در معاملات این روزها شاهد هستیم که می‌تواند منعکس کننده سردرگمی معامله‌گران و پناه آوردن آنها به سهم‌های امن با رویکرد ارزش معاملات باشد.