دنیای بورس: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته با ریزش 3834 واحدی (1.25 درصدی) به عدد 302082 واحد رسید و با توجه به فراز و فرودهای سریع روزانه احتمال آن وجود دارد که در روز جاری با شدت گرفتن عرضه‌ها شاهد شکسته شدن سطح 300 هزار واحدی باشیم. هرچند این اتفاق باعث تخلیه تدریجی فشار فروش و دست به دست شدن هرچه بیشتر سهام در دست اهالی بازار می‌شود اما می‌تواند القا کننده ترس ریزش‌های بیشتر در دل سرمایه‌گذاران شود موضوعی که تنها از این دریچه شکست مرز یاد شده شاخص را با اهمیت می‌کند.
الاکلنگ شاخص کل
رفتار شاخص کل در معاملات روزهای هفته جاری از ابتدا تاکنون کاملا زیگزاگی بود. رخداد مهمی چون حمله به تاسیسات نفتی عربستان، در شامگاه روز شنبه، انگشت اتهام آمریکا به سوی ایران، تایید و تکذیب رسانه‌های داخلی و خارجی در این واقعه؛ بیم و امیدهای پی در پی را برای سرمایه‌گذار به همراه داشت. در وضعیتی که جریان نقدینگی پرشتاب‌ترین روزهای خود را به سمت درب‌های ورودی تالار شیشه‌ای انتخاب کرده‌است و در حالی که شاخص کل در محدوده سقف تاریخی خود در نوسان است، بروز چنین وقایع پیرامونی و مشخص نبودن مسیر حرکتی در این خصوص می‌تواند ریسک ناشناختگی را بار دیگر تقویت کند و نوسان بازار را بیش از گذشته به رخ بکشد. از سوی دیگر همانطور که اشاره شد نباید منشا تمام تلاطم‌های بازار سهام را خارجی دانست. حجم عظیم نقدینگی ورودی به بورس که طی چند وقت گذشته و بدون توجه به جهت‌گیری شاخص کل در صف‌های خرید سهام مختلف و معاملات پرحجم روزانه خودنمایی می‌کرد، تا حد زیادی راه ورود را پیدا کرده‌است. تغییر مالکیت سهام از سهامدار حقوقی به حقیقی از ابتدای هفته جاری تا پایان روز سه‌شنبه، به رقم قابل توجه 563 میلیارد تومان می‌رسد و انتظار می‌رود در صورتی که بازار روند اصلاح پرشتاب‌تری را در روز جاری دنبال نکند، این خالص تغییر مالکیت و جولان هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران خرد ادامه داشته باشد. در یک رفتارشناسی ویژه، ریزش پرقدرت شاخص کل و همراه شدن این اتفاق با خرید بیشتر سهامدار حقیقی (مانند آنچه در روز سه‌شنبه به وقوع پیوست) علاوه بر قدرتنمایی دوباره نقدینگی، تا حدی امیدواری خریداران به آینده سهام بورسی را نمایان خواهد کرد. البته این امید و جهت‌گیری می‌تواند خواستگاه‌های متفاوتی داشته باشد و صدور رای قطعی در این مورد هنوز زود است.
صف‌آرایی در دو جبهه سیاه و سفید
با ورود بازار سهام به دور پرشتاب صعودی، رفته رفته شاهد تقویت دو جبهه کاملا متضاد خواهیم بود. جبهه نخست افرادی که با توجه به ریسک‌های موجود و تجربه‌های گذشته سرمایه‌گذاری، قیمت‌های فعلی را در مرحله‌ای با جذابیت اندک برای ورود یا حباب قیمتی می‌دانند و از این رو فروش را گزینه اصلی می‌دانند و گروه دوم نیز افرادی هستند که با تکیه بر قدرت نقدینگی به عنوان بزرگترین حامی بورسی و دلگرمی بازدهی‌های یک‌ماه اخیر، فاز جدید بازار را فاز اصلی سوددهی می‌دانند و بر این عقیده هستند که رشدهای پرشتاب در راهند. این جبهه نیز به تجربه‌های گذشته خود رجوع می‌کنند و داغ شدن بازار را کلید جهش‌های پرقدرت قیمتی در بازه زمانی کوتاه می‌دانند. نکته مهم این است که تغییر جهت‌های بازار می‌تواند باعث جابجایی افراد این دو جبهه شود و این موضوع که از آن به عدم ثبات در تصمیم‌گیری و نداشتن برنامه مشخص برای سرمایه‌گذاری یاد می‌شود، بزرگترین ریسک تصمیم‌گیری شخصی را برای سرمایه‌گذار در پی خواهد داشت.
نفت بلاتکلیف
پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان در شامگاه روز شنبه، بازارها در بازگشایی روز دوشنبه واکنش سریعی را از خود نشان دادند و قیمت نفت WTI با رشد 15.5 درصدی به سقف 63.38 دلاری برخورد کرد. اما رفته رفته شاهد آرام‌تر شدن این واکنش‌ها در بازار نفت بودیم و نهایتا قیمت پایانی 62.9 دلار برای هر بشکه نفت WTI در روز دوشنبه بسته شد. اما دیروز واکنش بازار کاملا معکوس بود. ادعای وزیر نفت عربستان مبنی بر بازگشت این کشور به ظرفیت تولید 12 میلیون بشکه‌ای ظرف چند هفته از یک سو و تلاش کشورهای نفتی برای پر کردن شکاف بوجود آمده از سوی دیگر در حالی باعث کاهش نگرانی‌ها شد که وجود ذخایر نفتی کشورهای مصرف‌کننده و تولیدکننده نیز جهت سرازیر شدن به بازارها در شرایط فعلی می‌تواند از بار کاهش عرضه کم کند. به همین دلیل قیمت نفت WTI روز گذشته با کاهش 6.6 درصدی به عدد 58.75 دلار رسید. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که عرضه ذخایر مازاد در بازارها به عنوان یک راهکار سریع می‌تواند در کوتاه‌مدت بازار نفت را به تعادل بکشاند اما تطبیق سریع عرضه کشورهای نفتی مطابق با ادعاهای آنها از محل تولید بیشتر نیازمند گذشت زمان بیشتر و انتظار برای به تعویق افتادن وعده‌های چندهفته‌ای وزیر نفت عربستان است. در غیر اینصورت آمادی برای افزایش سهم بازار توسط کشورهای دیگر با تحقق ادعاهای مسئولان عربستانی می‌تواند مازاد عرضه سنگینی را به بازار تحمیل و قیمت‌ها نزولی‌تر کند.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: در رویدادهای داخل رهبر انقلاب اسلامی صبح دیروز در ابتدای جلسه درس خارج فقه به صراحت تاکید کردند: هیچگونه مذاکره و در هیچ سطحی بین ایران و آمریکا اتفاق نخواهد افتاد.
در رویدادهای دیگری شبکه سی ان ان درباره ماجرای حمله به آرامکو در عربستان سعودی تاکید کرد: این موشک‌ها با موشک‌های ساخت ایران و شلیک شده از ایران بسیار تفاوت دارد.مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا نیز با انتشار دو پیام در توئیتر اعلام کرد ایران در این قضیه مقصر است اما هیچ مدرکی برای اثبات این اتهام‌ها (دروغین) ارائه نشده است. ژنرال دانفورد، رئیس ستاد ارتش آمریکا نیز گفته است: رئیس جمهور ترامپ به وضوح روشن کردند که ما به دنبال جنگ با ایران نیستیم.
در همین حال وال استریت ژورنال نیز در گزارشی نوشت: عربستان و آمریکا درباره اتهام‌زنی آمریکا به ایران در خصوص حمله به تاسیسات نفتی آرامکو اختلاف دارند. مقامات سعودی گفتند که آمریکا درباره اینکه این حمله را ایران انجام داده، مدارک کافی (به عربستان سعودی) ارائه نداده؛ موضوعی که نشان می‌دهد اطلاعات آمریکا اطلاعاتی قطعی و صریح نیست. پیش‌تر ترامپ مدعی بود: به نظر می‌رسد ایران عامل حمله به دو پالایشگاه بزرگ عربستان است اما خواهان جنگ با این کشور نیستیم. در همین حال وزیر انرژی و وزارت دفاع عربستان از دخالت ایران در حملات گفتند و ایران را مقصر دانستند. حمله به تاسیسات آرامکو ، بزرگ ترین اختلال عرضه تاریخ نفت را موجب شد.
همچنین شبکه خبری ان‌اچ‌کی ژاپن گزارش داد که به‌دنبال افزایش تنش‌ها در منطقه غرب آسیا بعد از حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی،شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن روز سه‌شنبه اعلام کرد که قصد دارد با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در اواخر ماه جاری دیدار کند. همچنین دیمپتری پسکوف، سخنگوی رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد: ایران و عربستان سعودی از روسیه درخواستی برای میانجی‌گری نکرده‌اند
دادگاه عالی بریتانیا بعد از ۷سال ، درخواست وکلای آمریکایی برای محکوم شدن ایران به پرداخت حداقل ۵۱۲ میلیون دلار خسارت بابت تلفات نظامیان آمریکا در پایگاه خُبر عربستان (Heiser Case) را مردود دانست. همچنین دومینیک راب، وزیر امور خارجه انگلیس بعداز ظهر دیروز تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان گفت‌وگو کرد. به گفته ظریف تنها راه‌حل وضعیت کنونی تنش در خاورمیانه، پایان دادن به جنگ یمن است.
در داخل نیز لایحه حمایت از سهامداران خرد و اصلاح موادی از قانون تجارت در کمیسیون اقتصاد بررسی و به تصویب رسید. در همین حال مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: تقاضای جدی ما جلوگیری از ادامه تصویب لایحه تجارت در مجلس است.
ب) صنایع: بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به بانک‌ها، شرایط تعلیق محرومیت بنگاه‌ها از 3 جریمه بانکی را تشریح کرد. بر این اساس، اگر طبق نظر شورای تامین استان، محرومیت بنگاه اقتصادی که دارای چک‌های برگشتی رفع سوء‌اثر نشده است، امنیت اقتصادی استان را به خطر بیندازد، بنگاه اقتصادی می‌تواند از 3 جریمه عدم افتتاح حساب، عدم پرداخت تسهیلات و عدم گشایش اعتبار اسنادی به مدت یک‌سال در امان بماند. هیات دولت نیز در آیین‌نامه‌ای، شرایط احراز بنگاه‌ها برای استفاده از این امتیاز تعیین کرده است.
شورای هماهنگی بانک‌ها و کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی بیانیه‌ای درباره بخشش وجه التزام اشخاص بدهکار تحت عنوان طرح تسهیل تسویه بدهی بدهکاران غیر جاری صادر کردند. در همین حال سازمان فناوری اطلاعات ایران با انتشار آمار دسترسی به سامانه شاهکار (شبکه احراز هویت کاربران ایران) از اتصال ۱۸ بانک به این سامانه خبر داد و اعلام کرد که ۸ بانک، شرکت پرداخت الکترونیک و پرداخت یار در صف اتصال به سامانه قرار دارند. همچنین دیروز با حکم رئیس کل بانک مرکزی مهران محرمیان به جای ناصر حکیمی به عنوان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی منصوب شد.
همچنین هیات مقررات‌زدایی با صدور بخشنامه‌ای اعطای معافیت از پرداخت مالیات ۴ درصد علی‌الحساب واردات را تصویب کرد. مطابق جزئیات این بخشنامه، واردات قطعی کالا توسط کلیه اشخاص «حقیقی» و «حقوقی»، مشمول پرداخت مالیات علی‌الحساب واردات کالا به نرخ ۴ درصد ارزش گمرکی مندرج در اظهارنامه خواهند بود.
ج) شرکت‌ها: علی القاصی، دادستان تهران با بیان اینکه علل نگهداری چندین هزار خودرو سایپا و ایران خودرو در پارکینگ های روباز در دستگاه قضا پیگیری خواهد شد، گفت: اگر این موضوع به لحاظ نقص قطعه باشد به سراغ قطعه سازان نیز خواهیم رفت.
حسینی‌مقدم، مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک ملت از انتشار اوراق سلف موازی استاندارد میعانات گازی توسط شرکت توسعه نفت و گاز صبای کنگان به ارزش 500 میلیارد تومان خبر داد. اوراق مشارکت شهرداری مشهد با بازارگردانی و تعهد پذیره‌نویسی گروه خدمات بازار سرمایه کاریزما و صندوق بازارگردانی اختصاصی اکسیر سودا منتشر می‌شود.