دنیای بورس: ریزش بیش از ۱۱ درصدی قیمت نفت در معاملات پایان هفته بازارهای جهانی این انتظار را به وجود آورده بود که فشارهای عرضه سهام در اولین جلسه معاملاتی هفته زیاد و ملموس باشد. علاوه بر نفت قیمت فلزات پایه نیز تحت فشار قرار گرفت و در این میان افت قیمت مس بیشتر جلب توجه می‌کرد. مس بعد از مدت‌ها از سطح ۶ هزار دلاری فاصله گرفت و آخرین معاملات آن در کانال ۵۸۰۰ دلاری ثبت شد. تعدد بیشتر اقدامات چین و امریکا علیه یکدیگر و در دامنه جنگ تعرفه‌ای، اقدام ناگهانی ترامپ در اعمال تعرفه بر کالاهای مکزیکی و برخی آمارهای اخیر اقتصادی همچون شاخص مدیران خرید چین بازارها را با نگرانی جدی‌تری در رابطه با نزدیک شدن به رکود اقتصادی و کاهش چشمگیر تقاضا مواجه کرده است. بدین ترتیب دورنمای جنگ تجاری تا حدود زیادی مبهم‌تر به نظر می‌رسد و این مساله سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن همچون طلا و ین ژاپن سوق داده است.
منشا آرامش بورس تهران
علی‌رغم افت محسوس قیمت‌ها در بازار جهانی، نماگر کلی بورس تهران با افت ۲۰۸۸ واحدی به کار خود پایان داد. پیش از این ریزش‌های محدودتر قیمت‌ها در بازار جهانی واکنش‌های شدید و هیجانی‌تری را به دنبال داشت. بنابراین باید به این سوال پاسخ داد که واکنش ملایم‌تر بورس در این برهه از چه عواملی نشات می‌گیرد و این مبانی تا چه حد و تا کجا پایدار خواهند بود؟
توقف نمادهای پالایشی
در ابتدا باید یادآور شد که نمادهای پالایشی بورسی «شبندر»، «شپنا» و «شتران» جلسه نخست معاملات هفته را به حالت توقف سپری کردند. این نمادها در پی حل اختلاف با سازمان پالایش و پخش در رابطه با نرخ فرآورده‌های فرعی در سال ۹۱ و شفاف‌سازی در این رابطه متوقف شدند و روز گذشته از مدار معاملات دور بودند. به صورت سنتی انتظار می‌رود این نمادها از افت قیمت نفت بیشترین تاثیر را بپذیرند. با این حال روند معاملات «شبریز» در روز گذشته نشان از آن داشت که رویکرد معامله‌گران به این نماد نیز تنها معطوف به تغییرات قیمت نفت نیست. معاملات این نماد نیز اگر چه عمدتا در محدوده نزدیک به کف مجاز روزانه دنبال شد با این حال صف فروش این نماد نیز همزمان با کاهش فشار فروش در جو عمومی بازار برچیده شد و دادوستدهای آن با آرامش بیشتری دنبال شد.
با این وجود محدود شدن افت شاخص کل به ریزش ۲ هزار واحدی تا حدود زیادی متاثر از متوقف بودن نمادهای پالایشی است و باید دید بازگشایی این نمادها با چه واکنشی روبرو خواهد شد.
نرخ ارز و پوشش ریسک قیمت‌های جهانی
از جمله مهم‌ترین مسایلی که در هفته‌های اخیر برای بورس تهران عینیت بیشتری پیدا کرده رشد نرخ ارز نیمایی است. نرخ دلار در سامانه نیما که در نیمه دوم سال گذشته در حدود ۸ هزار تومان بود در گزارش‌های اردیبهشت‌ماه نشان از متوسط ۱۰ هزار تومانی دارد. به عبارتی مبنای ارزی شرکت‌های صادراتی با رشد ۲۵ درصدی به ۱۰ هزار تومان رسیده است. این موضوع بدان معناست که در شرایطی که قیمت کالاهای پایه با افت ۲۵ درصدی مواجه شود و متوسط نرخ نیمایی در همین سطح باقی بماند درآمدزایی سال گذشته بنگاه‌ها قابل تکرار خواهد بود. این در حالی است که ریزش قیمت‌ها در بازار جهانی، به خصوص در رابطه با فلزات پایه بسیار کمتر از این مقدار بوده است و از سوی دیگر متوسط نرخ ارز نیمایی همچنان در مسیر صعود قرار دارد. تا جایی که میانگین هفتگی نرخ دلار در این سامانه به حدود ۱۱ هزار تومان رسیده و همچنان در حال نزدیک شدن به نرخ‌های آزاد است. از این منظر به نظر می‌رسد نرخ ارز افت‌های فعلی بازارهای جهانی را به راحتی پوشش می‌دهد و مانع از تهدید درآمدزایی شرکت‌های بزرگ بورسی می‌شود.
جریان اطلاعاتی قدرتمند سهام
طی روزها و هفته‌های اخیر شاهد تعدد انتشار گزارش‌های عملکرد ماهانه، صورت‌های مالی فصلی و سالانه بنگاه‌ها بودیم. اگر چه موج قدرتمند گزارش‌های ماهانه اردیبهشت‌ماه به سد ریزش قیمت بازارهای جهانی برخورد، با این حال ادامه انتشار صورت‌های مالی سالانه در روز گذشته نشان داد این گزارش‌ها همچنان توان تغییر جهت معاملات را دارند و می‌توانند بر فشار محدود عرضه‌ها غلبه کنند. به خصوص که قرار داشتن در میانه فصل مجامع توجه به میزان تحقق سود را به اولویتی اثرگذار در تقاضا برای سهام تبدیل کرده است.
پایه‌های ثبات سهام تا چه اندازه محکم‌اند؟
با رسیدن به میانه خرداد ماه به نظر می‌رسد جریان اطلاعاتی شرکت‌ها همه‌جانبه نخواهد بود و باید انتظار داشت که صورت‌های مالی شرکت‌های بزرگ یک‌به‌یک بر روی کدال بنشیند. این مساله می‌تواند صعود دسته‌جمعی گروه خاصی از سهام را برای مدتی به تعویق بیندازد؛ مگر آن که شاهد تغییر قابل‌ملاحظه‌ای در روند بازارهای جهانی و یا نرخ ارز و یا سیاست‌های فراگیر داخلی باشیم.
در رابطه با قیمت‌های جهانی با محاسبات ساده می‌توان سطوح حساس قیمتی که سود شرکت‌ها را از محدوده‌های ارزندگی دور می‌سازد بدست آورد. در این بین توصیه می‌شود که نرخ ریالی محصولات بیشتر مورد توجه قرار گیرد. با به ثبات رسیدن نرخ ارز در بازار داخلی تغییرات قیمت در بازارهای جهانی به تنهایی می‌تواند تعیین‌کننده روند معاملات باشد.
با توجه به انتظار برای انتشار گزارش‌های مطلوب از بسیاری از شرکت‌ها، به نظر می‌رسد تاکید بر روندهای نوسان‌گیری امکان کسب بازدهی‌های بیشتر را از معامله‌گران سلب کند. بر این اساس به نظر می‌رسد انتخاب صحیح سبد سهام در برهه فعلی اهمیت دوچندانی خواهد داشت. سبد مطلوب از سهام می‌تواند از یک سو اصلاح قیمت‌ها را برای سرمایه‌گذاران کاهش دهد و از سوی دیگر بازدهی قیمتی و سود تقسیمی مناسبی را عاید ایشان کند.
- رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: «لوایح CFT و پالرمو تا تیرماه تعیین تکلیف می‌شود»؛ این تازه‌ترین خبر از وضعیت دو لایحه باقیمانده از لوایح چهارگانه مربوط به اقدام‌های ایران برای انجام پیش شرط‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، در مجمع تشخیص مصلحت نظام است که روز گذشته حسین مظفر، یکی از اعضای مجمع اعلام کرد. او که شامگاه جمعه در برنامه تلویزیونی دستخط حضور یافت، در عین حال که از تعیین تکلیف دو لایحه «لااقل تا آن ضرب‌الاجل نزدیک تیرماه» سخن گفت، از مخالفت تقریبی اکثریت قاطع اعضای مجمع با این دو لایحه نیز خبر داد؛ موضوعی که در صورت تحقق، شانس ایران را نه تنها برای خروج از فهرست سیاه بلکه حتی برای تمدید تعلیق اقدام‌های تقابلی نیز به شدت کاهش می‌دهد.
ب) صنایع: محمد شریعتمداری؛ وزیر کار، رفاه و تعاون اجتماعی تاکید دارد: ۱۳ هزار میلیارد تومان مطالبات وصول نشده شستا مشخص شده و اگر بدهکاران اقدام نکنند نام آن‌ها افشا و اقدام قضایی انجام می‌شود.
ج) شرکت‌ها: حسین کاظمی طرقی؛ معاون بازاریابی و فروش سایپا، اولویت‌بندی تحویل سریع خودرو و مصرف‌کنندگان واقعی را اعلام کرد. ایران خودرو نیز دیروز در راستای تنظیم قیمت خودروها در بازار، طرح فروش فوری ۴ محصول را از ساعت ۱۱ صبح با موعد تحویل ۳۰ روزه آغاز کرد. دیروز همچنین امیر سرتیپ امیر حاتمی؛ وزیر دفاع در جلسه اقتصاد مقاومتی استان زنجان اعلام کرد: سایپا و ایران‌خودرو با صنعت دفاعی قرارداد امضا کردند. پیش‌تر هم البته گزارش‌هایی غیررسمی در خصوص امضای قرارداد خودروسازان از جمله سایپا با وزارت دفاع منتشر شده بود اما به طور رسمی مورد تایید قرار نگرفته بود.
در رویداد دیگری بانک تجارت و صندوق ضمانت صادرات ایران به منظور توسعه تامین مالی و ارائه خدمات صادراتی بانک با پوشش صندوق تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. همچنین علی دهاقین؛ مدیرعامل فولاد کاوه جنوب کیش از تولید موفق فولادهای کم کربن در این مجتمع فولادی خبر داد.