هدف روحانی از طرح اصلاح روابط با کشورهای عربی چیست؟

رمزگشایی از پالس روحانی به عربستان

11:56 - 1400/01/18
اظهارات رییس جمهوری مبنی بر اصلاح روابط با عربستان چند پرسش جدی را پیش‌روی قرار می‌دهد اما تحلیلگران در دو سو به موضوع نگاه می‌کنند؛ عده‌ای بر این باورند ممکن است روحانی طرح و هدف خاصی در این باره داشته باشد و عده‌ای دیگر تاکید دارند سخنان وی تنها با هدف کاهش فشارها از سوی اتحاد فراگیر، اسراییل ایالات متحده و عربستان است.
رمزگشایی از پالس روحانی به عربستان

دنیای اقتصاد: حسن روحانی در سخنرانی خود در جمع سفرای ایرانی که با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی مواجه شد، پالس جدیدی را از تهران به سه پایتخت عربی ریاض، ابوظبی و منامه فرستاد که از نگاه رسانه‌ها تحول مهمی در بحبوحه بحران‌ها و تنش‌های موجود میان دو سوی ساحل خلیج‌فارس است. رئیس‌جمهوری ایران در سخنان خود گفت که «در شرایط جدید به‌دنبال اصلاح روابط عربستان، امارات و بحرین با ایران هستیم.»

به باور تحلیلگران این اظهارات در بحبوحه تنش‌ها میان ایران و آمریکا از یکسو و ایران و عربستان از سوی دیگر، تحول مهمی به‌شمار می‌آید که می‌تواند نقطه عطفی در شرایط موجود باشد. اگرچه کمتر از ۲۴ ساعت پس از این سخنرانی، وزیر خارجه عربستان و سفیر ریاض در واشنگتن همزمان و در اظهاراتی مشترک از فشار بر تهران و حمایت از رویکرد سخت دولت ترامپ بر تهران سخن به میان آوردند.

 در چنین شرایطی این سوال مطرح است که هدف از این سخنان روحانی و دادن پالس مثبت به عربستان چیست؟ آیا روحانی از طرح و برنامه‌ای مشخص برای تنش‌زدایی با عربستان خبر داده است؟ یا صرفا هدف روحانی این بوده که از فشارها بر ایران در زمانی که بین آمریکا، عربستان و اسرائیل نوعی اتحاد فراگیر به‌وجود آمده، بکاهد؟ برخی البته در این زمینه به پاسخ پرسش‌ها پرداخته‌اند.

جواد صالحی/ استاد دانشگاه شیراز و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه: هدف روحانی بیشتر کم‌کردن آستانه بحران در روابط دو کشور است و در شرایط کنونی، محتمل‌ترین و جدی‌ترین گزینه، تداوم منازعات با بهره‌گیری از ابزارهای هویتی، قومی، منطقه‌ای جنگ‌های نیابتی، رسانه‌ای، رقابت در اتحاد و ائتلاف‌سازی و تضعیف پرستیژ منطقه‌ای، ریسک افزایش هزینه‌های بازیگری در دستور کار سیاست خارجی طرفین قرار خواهد داشت.

صباح زنگنه/ نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری ‌اسلامی: داشتن روابط حسنه با همه کشورهای همسایه یک اصل عقلایی است اما ایران و عربستان سعودی برای مذاکره با یکدیگر نباید پیش‌شرط قائل شوند و در همین چارچوب باید تلاش کنند که اختلافات‌شان را پشت میز مذاکره حل کنند، چراکه شرایط کنونی منطقه می‌طلبد که کشورهای حاضر در این منطقه جغرافیایی با یکدیگر روابط حسنه‌ای داشته باشند.

قاسم محبعلی/ مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امورخارجه: حداقل در ظاهر که اظهارات رئیس‌جمهوری مبنی بر اصلاح روابط با عربستان خود یک نشانه است، اما در طرف عربستانی دست‌کم در بیان آن‌ها چنین نشانه‌ای دیده نمی‌شود.

تفصیل گزارش را اینجا بخوانید.

در همین رابطه نیز بخوانید:

گزارش «شرق» از آینده روابط ایران و آمریکا/ برای جنگ یا صلح

نخستین اولویت مذاکرات برجامی با اروپا

برنامه موشکی در برجام مطرح نیست/ گفت‌وگوی سفیر بریتانیا در تهران

واکنش سخنگوی دیپلماسی به سخنان ترامپ