یکی از پرسش‌هایی که این روزها در نظر سهامداران برجسته می‌نماید، واگذاری بدون سر و صدای بلوک 50 درصدی توسعه و معادن روی ایران («کروی») در بازار در فروردین‌ماه امسال بود. به نظر برای شرح ماجرا و تبیین رویداد شکل گرفته باید در ابتدا برخی مقدمات را طرح و البته چگونگی پیوندهای ارتباطی مالکیت سهام شرکت‌های جابه‌جا شده را نیز توضیح داد.
بر مبنای تعییرات جدیدی که در مالکان توسعه معادن روی ایران رخ داده است، مالک 50 درصدی فعلی «کروی» شرکتی است به نام گسترش سرمایه‌گذاری تک تار که البته در فروردین‌ماه صاحب یک میلیارد سهم «کروی» شد. گسترش سرمایه‌گذاری تک‌تار بر مبنای اطلاعات صورت‌های مالی منتهی به اسفندماه 95 یک مجموعه سهامی خاص با سرمایه 10 میلیون تومان است که 97 درصد سهام آن برای مهندسی تکنوتار با نماد «تکنو» است.
نکته جالب توجه این است که بر مبنای اطلاعات رسمی در دسترس بیش از 50 درصد سهم این مجموعه در اختیار سرمایه گذاری مهر اقتصاد ایرانیان بازوی سرمایه‌گذاری بانک مهر اقتصاد است. آنچه از این مجموعه تنها بر مبنای اطلاعات غیررسمی به گوش می‌رسد این است که تا آبان ۱۳۸۸ سرمایه‌گذاری مهراقتصاد ایرانیان یک هزار میلیارد تومان در بورس ایران، سرمایه‌گذاری کرده بود که تا سال ۱۳۹۲ شواهد حکایت از این دارد این رقم به ۵ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.
بانک مهر اقتصاد نیز که در سال 1372 با نام صندوق قرض الحسنه بسیجیان افتتاح شده بود، نیز متعلق به بنیاد تعاون بسیج است. پیش‌تر نیز پس از ورود بانک مهر اقتصاد به مالکیت سهامداری توسعه معادن روی ایران (چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم) بخشی از مالکیت «کروی» در دست این مجموعه و سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان بود.
اگر چه از دید گروه مالی مهر اقتصاد تنها جابه‌جایی‌های «کروی» به قول معروف از این «جیب به آن جیب» شده اما ماجرا مبهم به نظر می‌رسد. بر مبنای آخرین اطلاعات بورس تهران ارزش بازار توسعه معادن روی ایران بیش از 810 میلیارد تومان و این در حالی است که ارزش بازار «تکنو» به عنوان سهامدار گسترش سرمایه‌گذاری تک‌تار تنها نزدیک 48 میلیارد تومان است. پرسش‌های متعددی در این خصوص قابل طرح است اما در سرفصل آن‌ها، سوال اصلی این است که چگونه جابه‌جایی اینچنین نامتوازن در بازار سهام صورت می‌گیرد؟
ناظران بازار بر این باورند حال که بر مبنای اطلاعات موجود گسترش سرمایه‌گذاری تک‌تار با سرمایه اندک 10 میلیون تومانی پول کافی برای خرید سهام «کروی» را ندارد، مطمئنا سرمایه آن باید توسط مالک مجموعه؛ «تکنو» تامین شده باشد که با توجه به ارزش بازار «تکنو» و سرمایه 16 میلیارد تومانی آن این جابه‌جایی عجیب به نظر می‌رسد.
از منطق حسابداری خرید بلوک 50 درصدی «کروی» بالای 400 میلیاردتومان سرمایه می‌خواهد و آنهم باید به فروشنده پرداخت تا جابه‌جایی انجام شود. حال با این تفاسیر تعبیر مالک و سهامدار اصلی گروه مالی مهر اقتصاد درست تعبیر می‌شود که تنها جابه‌جایی صورت گرفته اما این جابه‌جایی با این رویه انتقال «کروی» به زیرمجموعه سه سطح پایین تر گنگ و مبهم به نظر می‌رسد.
فارغ از فایده‌مندی و سودمندی خرید «کروی» توسط تک‌تار برای دیگر سهامداران «تکنو» هنوز دلیل رسمی این نوع جابه‌جایی‌هایی از این دست به دلیل نبود اطلاعات و شفافیت مشخص نیست و سوال‌ها و ابهام‌های متعددی را پیش‌روی سهامدار و مخاطب قرار می‌دهد. در این وانفسا امروز نماد «تکنو» به دلیل آنچه عدم افشاي به موقع اطلاعات با اهميت نامیده می‌شود، متوقف شد اما معلوم نیست نهاد ناظر این نوع جابه‌جایی‌ها را چگونه تبیین می‌کند.
تحلیل «معدن‌نیوز» ار این رویداد را هم بخوانید: واگذاری سهام «کروی» به چه قیمتی؟