رویکرد جدید بورس به بازار بدهی

سه‌گانه بازار سرمایه

بازار بدهی در کنار بازار سهام و بازار مشتقات سه رکن اصلی بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند که هدف این بازار، ایجاد مکانیزمی برای تامین مالی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت مخارج بخش خصوصی و دولتی است. اگر چه این سه ضلع بازار در کنار هم هستند اما با رونق‌گرفتن این بازار و کم رنگ شدن بازار سهام انتقادها از رونق این بازار در محافل بورس شدت گرفت، این در حالی بود که مکانیزم بازار بدهی همچنان که قبلا آن هم روی آن تاکید شده تنها بخشی از سه‌گانه بازار سرمایه است و راه‌اندازی و ایجاد آن در تامین مالی کمک زیادی خواهد کرد. تجربه راه‌اندازی این بازار در اقتصادهای توسعه‌یافته و تاکید در کارکرد مثبت این بازار سکانداران بازار سرمایه را به این سمت کشانده که توسعه بازار بدهی الزاما باید صورت گیرد اما رونق این بازار به گونه‌ای باشد که اولا به نفع شرکت‌‌های بورسی باشد و دوما نرخ‌های بازار هم متناسب با مشارکت متقاضیان جذاب شود.

انتشار اوراق مشارکت پتروشیمی گچساران

متناسب با همین رویکرد انتشار اوراق مشارکت شرکت‌های کوچک و متوسط در دستور کار قرار دارد؛ انتشار اوراق مشارکت پتروشیمی گچساران در بورس تهران که هفته گذشته صورت گرفت در راستای همان رویکرد همگرایی بازار بدهی با بازار سهام است. کل مبلغ اوراق مشارکت پتروشیمی گچساران ۲۰۰ میلیون تومان بود که در آن 2 میلیون برگه از اوراق مشارکت منتشر شد. سود این اوراق ۱۸ درصد و نوع اوراق با نام بود، همچنین دوره عمر آن پنج سال است.

ضامن اوراق

از جمله شرکت‌هایی که در زنجیره تولید وابسته به هم هستند، پالایشگاه بیدبلند است که تقریبا حدود سه میلیارد دلار سرمایه‌‌گذاری نیاز دارد که با توجه به ال.سی که گشوده شده پیشرفت خوبی دارد و اگر پتروشیمی گچساران راه اندازی نشود، آن پالایشگاه هم توجیه و صرفه اقتصادی ندارد. تاکنون ۲۲۰ میلیون یورو ال.سی از طریق بانک توسعه صادرات محقق شده و نقدینگی مورد نیاز از آن تامین می‌شود. پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان نیز متعهد شده در صورتی که شرکت توان پرداخت نداشت، تمام هزینه‌ها را پرداخت کند. در واقع «پترول» تمام تضامین بانکی را قبول کرده و امید است این طرح تا اوایل سال ۱۳۹۸ به بهره برداری برسد.

سمت و سوی بازار بدهی

حال باید دید که با آغاز رویکرد جدید بازار، تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بازار بدهی بر بازار سهام چگونه خواهد بود و آیا این بازار همانند تجربه قبلی به بازار آسیب می‌رساند. دیدگاه رایج و معمول تامین سرمایه بلندمدت باید از طریق بازار سرمایه رخ دهد. به هر حال برای به دام نیافتادن در آسیب‌رساندن بازار بدهی به بازار سهام باید در انتشار اوراق، بازار سرمایه وابسته به بازار پول نباشد و با آمدن موسسه‌های اعتبارسنجی شرکت‌ها دیگر برای تامین مالی نیازی به ضمانت شرکت‌ها نباشد و شرکت‌ها با اعتبار خودشان تامین مالی کنند.