باید به این نکته توجه داشت که بورس یک بازار مالی تخصصی بوده و بهتر است برای سرمایه‌گذاری در آن، دانش تخصصی و تجربه کسب کرد. در حقیقت، شخصی که قصد سرمایه‌گذاری به‌صورت مستقیم در بورس دارد، باید دوره‌های آموزشی مثل تابلوخوانی، تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی را مشاهده کند.
شاید برای برخی از افراد که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند این سوال پیش بیاید که «آیا برای سرمایه‌گذاری در بورس فقط میتوان به صورت مستقیم و با گذراندن دوره‌های آموزشی اقدام کرد؟». پاسخ این سوال منفی است. در بازار بورس سرمایه‌گذاری بدون نیاز به کسب دانش تخصصی هم امکان‌پذیر است. در حقیقت، صندوقهای سرمایه‌گذاری یکی از بهترین ابزارهای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس هستند. برای سرمایه‌گذاری در صندوق نیاز به دانش تخصصی نبوده و مدیریت دارایی در آن‌ها به‌صورت حرفه‌ای انجام می‌شود.
مدیریت دارایی و اهداف آن
مدیریت دارایی به معنی تخصیص اصولی سرمایه به انواع دارایی‌ها به‌منظور کسب بازدهی مطلوب است. هدف از مدیریت دارایی، حفظ و افزایش ارزش سبد دارایی در گذر زمان متناسب با سطح ریسک‌پذیری است.
مدیران دارایی افراد متخصص و با تجربه‌ای در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری هستند که مدیریت سبد دارایی را بر عهده می‌گیرند. نمونه ای از مدیریت دارایی به‌صورت پیشرفته می‌تواند در صندوقهای سرمایه‌گذاری و سبدگردانی اختصاصی مشاهده شود. سبدگردانی اختصاصی مناسب سرمایه‌های بالا بوده و معمولا متناسب با ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار، سبد دارایی از انواع اوراق بهادار تشکیل می‌شود.
صندوقهای سرمایه‌گذاری
همانطور که اشاره شد، نمونه‌ای از مدیریت دارایی به‌صورت حرفه‌ای توسط افراد متخصص را میتوان در صندوق سرمایه گذاری مشاهده کرد.
صندوقهای سرمایه‌گذاری در دسته نهادهای مالی قرار می‌گیرند و هدف از تشکیل آن‌ها، جمع‌آوری سرمایه‌های خرد به منظور تشکیل سبد دارایی از انواع اوراق بهادار است. عملکرد کلیه صندوقهای سرمایه‌گذاری تحت نظارت مستقیم سازمان بورس اوراق و بهادار بوده و شفافیت اطلاعاتی یکی از مزایای مهم صندوق‌هاست.
علاوه بر مدیریت دارایی حرفه‌ای و فعال، میتوان با کم‌ترین میزان سرمایه (در حال حاضر حداقل ۱۰۰ هزار تومان) در صندوق‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.
یکی دیگر از مزایای صندوق‌ها، نحوه خرید و فروش آسان واحدهای آن‌هاست. صندوقهای سرمایه‌گذاری از لحاظ نحوه خرید و فروش به دو نوع قابل معامله (ETF) و مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند.
خرید و فروش صندوقهای ETF از طریق کلیه کارگزاری‌های فعال بورسی انجام می‌شود. یکی از مزیت‌های صندوق قابل معامله نقدشوندگی مطلوب آن‌هاست.
صندوقهای سرمایه‌گذاری انواع مختلفی از نظر ترکیب دارایی و میزان ریسک دارند. از انواع صندوق‌ها میتوان به صندوق سهامی، با درآمد ثابت، مختلط، شاخصی، طلا، بخشی، تضمین اصل سرمایه و اهرمی اشاره کرد.
همانطور که اشاره شد، صندوقهای سرمایه‌گذاری از نظر میزان ریسک با هم متفاوت هستند. به طور مثال، عمده دارایی صندوقهای سهامی را سهام و حق تقدم سهام تشکیل میدهند. بنابراین، صندوق سهامی به دلیل ویژگی‌های سهام، در بین دارایی‌های با ریسک بالا قرار گرفته و بهتر است با افق زمانی بلندمدت، سرمایه‌گذاری در آن انجام شود.
از سوی دیگر، صندوقهای با درآمد ثابت با توجه به‌اینکه بیش‌تر دارایی‌های خود را به اوراق درآمد ثابت اختصاص میدهند، دارای میزان ریسک پایینی هستند. از جمله اوراق درآمد ثابت میتوان به اوراق اخزا، افاد، مشارکت و گام اشاره کرد.
سبد دارایی کم ریسک
با وجود اینکه مدیریت دارایی در انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری به‌صورت حرفه‌ای انجام می‌شود. اما، صندوقهای سرمایه‌گذاری متناسب با شرایط بازار می‌توانند عملکرد متفاوتی داشته باشند. یکی از بهترین صندوق‌ها از نظر مدیریت ریسک مناسب در شرایط مختلف بورس صندوق تضمین اصل سرمایه است. همانطور که از نام این صندوق پیداست، اصل سرمایه تحت هر شرایطی و پس از مدت‌زمان مشخصی در بازار سرمایه ضمانت خواهد شد.
صندوق تضمین از نظر ترکیب دارایی در مقایسه با سایر صندوق‌ها متفاوت است. صندوق تضمین این قابلیت را دارد، که می‌تواند بخش قابل توجهی از دارایی خود را در روند صعودی بورس به سهام و حق تقدم سهام اختصاص دهد. در طرف مقابل، زمانی که بورس در روند نزولی خود قرار دارد، این صندوق می‌تواند بخش قابل توجهی از دارایی‌های خود را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهد. در نتیجه، صندوق تضمین اصل سرمایه می‌تواند با تغییرات قیمتی کم‌تری در مقایسه با صندوق سهامی رو‌به‌رو شود.
برای انتخاب صندوقهای مناسب جهت سرمایه‌گذاری، بررسی مولفه‌هایی مثل میزان خالص ارزش دارایی‌های صندوق (NAV)، تعداد سرمایه‌گذاران، میزان بازدهی صندوق در افق‌های زمانی مختلف، بتا و آلفا، می‌تواند موثر باشد. همچنین، بهره‌گیری از راهنمایی و نظرات مشاوران سرمایه‌گذاری نیز در تشکیل سبدی مناسب از صندوقهای سرمایه‌گذاری می‌تواند راهگشا باشد