کاهش تمایل مشتریان به خرید اوراق بدهی

به طور کلی تأمین کسری بودجه دولت یکی از اهداف مهم دولت ها است. از مسیرهای غیرتورمی دست یابی به این هدف فروش اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه است که در آن دولت با تعیین نرخ سود و تاریخ سررسید اوراق سعی می کند تا اوراق خود را به مشتریان خود بفروشد و از این محل کسب درآمد کند. این مشتریان غالبا بانک ها و نهادهای تامین سرمایه هستند.

رکوردزنی در فروش اوراق بدهی دولتی

در هفته منتهی به 7 دی ماه تقریبا 10 میلیارد تومان اوراق فروخته شد که بورسی ها تمام درصد مشارکت در این بازار را داشتند. بانک ها که در هفته گذشته 280 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کرده بودند در این مقطع هیچ سهمی را در بازار اولیه نداشتند.

بررسی رقم به فروش رفته در این  بازار نشان می دهد به طورکلی از میانه مرداد ماه تاکنون این کمترین میزان مشارکت در بازار اوراق بدهی دولتی بوده است. 

بررسی ویژگی اوراق بدهی در این بازار نیز نشان می دهد تمام اوراق به فروش رسیده اراد 94 بوده که سررسید آن ها سه ساله بوده و نرخ سودی 21.98 درصدی (تقریبا 22 درصد ) داشته اند. به عبارت دیگر هر چند بالابودن نرخ سود در این نهادها ابزار مهمی برای ترغیب مشتریان به خرید اوراق بدهی دولتی در این مقطع بوده اما تاریخ سررسید بالای آن برای خریداران راضی کننده نبوده است.

در هفته گذشته نیز با توجه به آن که اوراق عرضه شده از همین جنس سال جاری بوده تقاضای خریداران از بازار کاهش پیدا کرده و در نهایت موجب شده تا این رقم افت قابل ملاحظه ای پیدا کند. در حالی که نرخ سود اوراق در قله مراحل بازار اولیه بوده اما این تاریخ سررسید برای هیکدام از مشتریان قانه کننده نبوده و به بیان دیگر تناسبی بین این نرخ و تاریخ سررسید آن وجود ندارد.

به طور کلی در مجموع بیست و پنج مرحله خرید اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه حراج تقریبا 60 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی فروخته شده که از این میان 41 درصد را بانک ها و 59 درصد را نیز نهادهای تامین سرمایه تقبل کرده اند.

پیش شرط درآمدزایی از طریق فروش اوراق

فروش اوراق در بازار اولیه یکی از مسیرهای ضد تورمی در جهت درآمدزایی دولت است که می تواند از رشد تورم در کشور جلوگیری کند. در همین راستا در سال گذشته دولت موفق به فروش اوراق بدهی معادل با 125 هزار میلیارد تومان شد. اگر دولت در سال 1400 نیز بخواهد همین رقم را تا پایان سال تکرار کند باید 55 هزار میلیارد تومان دیگر اوراق بفروشد. اکنون تا پایان سال تقریبا 11 هفته دیگر باقی مانده که برای دست یابی به این هدف نیاز فروش هفته ای 5 هزار و 900 میلیارد تومان اوراق در بازار اولیه وجود دارد.

این در حالی است که طبق آمار و ارقام در 25 مرحله سپری شده از این بازار 2 هزار و 800 میلیارد تومان اوراق به طور متوسط هفتگی به فروش رسیده است. بنابراین باید برای دست یابی به هدف درآمدزایی از این طریق (یعنی آنچه در سال پیش محقق شده) باز هم اوراق بیشتری را با ابزار رشد نرخ سود و کاهش تاریخ سررسید آن به فروش برساند.