به گزارش دنیای بورس و به نقل از اقتصادنیوز، از حراج اوراق بدهی دولتی 17 هفته سپری شده و تاکنون 32 هزار و 940 میلیارد تومان از کسری بودجه دولت از طریق برگزاری این بازار تامین شده است. در این هفته بیشترین میزان خرید اوراق بدهی صورت گرفته که در این مدت رکوردی بی سابقه بوده است. به نظر می رسد افزایش نرخ سود و برانگیختن تمایل بانک ها از جمله دلایل این رویداد مهم در بازار اولیه اوراق بدهی بوده است.
بررسی ها نشان می دهد در هفته های اخیر سهم بورس و بازار سرمایه به مراتب بیشتر از نهادهای مالی در تحقق این هدف بوده است. با این حال هنوز مجموع اوراق فروخته شده تا سطح نصف معاملات این بازار در سال گذشته نیز نرسیده است.
رکوردزنی هفته هفدهم در بازار حراج اولیه اوراق بدهی دولتی
در هفدهمین مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی در هفته منتهی به 23 شهریور ماه سال جاری مجموعا 13 هزار و 250 میلیارد تومان از اوراق بدهی دولتی به فروش رسید.
به طور کلی یکی از مسیرهای درآمدزایی دولت و تامین کسری بودجه داد و ستد در بازار اولیه حراج است.
در این بازار دولت اوراق بدهی را از طریق کارگزاری بانک مرکزی بین بانکها و نهاد های تامین سرمایه به حراج می گذارد. هر چه مشتریان در این بازارها بیشتر مجاب شوند و خرید بیشتری داشته باشند درآمدزایی دولت نیز بیشتر خواهد بود. نکته مهم در این فعالیت آن است که به دلیل عدم چاپ پول و جذب نقدینگی از بازارهای مالی این عمل، مسیری غیر تورمی در تامین کسری بودجه دولت به شمار می رود.
در بررسی رفتار معامله گران مشاهده می شود در هفته هفدهم حراج به طور کلی بازار سرمایه 9 هزار و 860 میلیارد تومان اوراق خریداری کرده که 3 هزار میلیارد تومان آن از طریق پذیره نویسی انجام شده است.
در سوی دیگر بازار نیز دولت توانست 3 هزار و 390 میلیارد تومان دیگر از اوراق بدهی خود را به بانکها بفروشد که در نهایت مجموع حجم معاملات در این هفته را به سطح 13 هزار و 250 میلیارد تومان رسانید.
این بیشترین میزان حجم فروش اوراق بدهی در تمام هفته های سپری شده در سال 1400 بوده است.
این موضوع سبب شده تا مجموع اوراق فروخته شده در تمام مراحل بازار اولیه حراج به سطح 32 هزار و 940 میلیارد تومان برسد.
افزایش سهم خرید اوراق به نسبت سال گذشته
به طور کلی مجموع اوراق فروخته شده تا هر هفته از برگزاری بازار اولیه را می توان به همین رقم در موقعیت مشابه سال قبل تقسیم کرده و از این طریق عملکرد دولت در امسال را در هر موقعیت با موقعیت مشابه خود در سال گذشته مقایسه نمود.
طبق این بررسی مشاهده می شود اکنون کل اوراق فروخته شده تقریبا 45 درصد حجم کل معاملات در 17 هفته سپری شده در سال گذشته بوده است.
این رقم در هفته گذشته برابر با 27.7 درصد بود. به عبارت دیگر سطح بالای خرید و فروش اوراق در این هفته موجب شد تا نسبت درآمدزایی دولت در 1400 به سال گذشته 17 واحد درصد ارتقا پیدا کند.
عامل این اتفاق ریشه افزایش نرخ سود در این بازار بوده است.
نرخ سود عامل افزایش جذابیت
به طور کلی خریداران در زمان خرید اوراق بدهی به دو عامل نرخ سود و تاریخ سررسید توجه ویژه ای دارند. به این طریق که هر چه نرخ سود اوراق بالاتر بوده و تاریخ سررسید کوتاه مدت تر باشد مشتریان نیز برای مشارکت در بازار مشتاق تر خواهند بود.
در همین رابطه گزارش بانک مرکزی نشان میدهد در هفته هفدهم حراج 4 هزار و 10 میلیارد تومان اوراق اراد 86 با نرخ سود 21.6 درصد خریداری شده که تاریخ سررسیدی 22 ماهه داشته است. باقی اوراق فروش رفته نیز 6 هزار و 240 میلیارد تومان اراد 87 با تاریخ سررسید 33 ماهه و نرخ سود 21.8 درصد بوده است.
مقایسه این دو اوراق نشان میدهد برای خریداران نرخ سود بالاتر از تاریخ سررسید اهمیت بیشتری داشته و مشتریان به بالا بردن نرخ سود توجه بیشتری دارند. چراکه مشتری اراد 87 که نرخ سود بالاتر و تاریخ سررسید بیشتری داشته تقریبا 1.5 برابر اراد 86 با نرخ سود پایین تر و سررسید کمتر بوده است.
علاوه بر آن مشاهده می شود در سال جدید خرید و فروش اوراق با نرخ 21.8 درصد بی سابقه بوده است.
بنابراین می توان گفت آنچه مشتریان را بیشتر برای خرید و مشارکت در بازار متقاعد می کند افزایش نرخ سود خواهد بود.نکته مهم دیگر در بررسی آمارهای هفتگی اوراق نشان از اشتیاق کمتر بانکها در مشارکت در بازار نسبت به بورسی ها داشته است.
کاهش مشارکت تجمعی بانکها در خرید اوراق
به طور کلی از مجموع اوراق فروخته شده تا کنون 11 هزار و 414 میلیارد تومان توسط بانک ها خریداری شده و 20 هزار و 940 میلیارد تومان نیز در بازار سرمایه به فروش رسیده است.
مقایسه ها نشان می دهد سهم بانکها از مشارکت در بازار برابر با 34.7 درصد بوده و 63.3 درصد باقیمانده به نهادهای تامین سرمایه تعلق داشته است.
روند مشارکت بورسی ها و بانکها نشان می دهد سهم بورسی ها در هفته های اخیر از بانکها پیشی گرفته و فاصله قابل توجهی پیدا کرده است. این در حالی است که پیش از این تا میانه تابستان این نهادهای مالی بودند که در این بازار جلودار بوده و بیشترین سهم را داشتند.
علت این کاهش اشتهای بانکها برای خرید اوراق می تواند کسری نقدینگی در این نهادهای مالی در مقایسه با بازارهای سرمایه باشد.در این موقعیت افزایش نرخ سود می تواند این اشتها را برای مشارکت بیشتر نهادهای مالی در این بازار و درنهایت درآمدزایی غیر تورمی دولت افزایش دهد.
در این هفته نیز افزایش نرخ سود در این بازار موجب شده تا سهم فعالیت بانک ها در تامین حراج اوراق بدهی نسبت به قبل افزایش پیدا کرده و به سطح بالایی دست پیدا کند ادامه این روند می تواند موجب مشالرکت بیشتر نهادهای مالی در تامین کسری بودجه باشد.
