به گزارش «دنیای بورس»، دنیایاقتصاد نوشت : بورس تهران روز دوشنبه ریزشی دور از انتظار را تجربه کرد و با ثبت بیشترین افت در یک ماه اخیر، پس از ۶ روز مقاومت محدوده ۵/ ۱ میلیون واحدی را ترک کرد.
به این ترتیب بازار سهام که با انتشار خبر بررسی مجدد لوایح FATF در مجمع تشخیص شروعی مثبت داشت، در ادامه روندی متفاوت را در پیش گرفت و اخبار ضد و نقیض در این خصوص و برداشت نادرست معامله‌گران از آن سبب شد تا کلیت بورس تهران با تشدید عرضه‌ها مواجه شود.
بورس تهران روز گذشته ریزشی دور از انتظار را به ثبت رساند و در حالی که انتظار می‌رفت حداقل در مواجهه با رخوت چند روزه عرضه و تقاضا که به پایداری بالای سطح یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی منجر شده بود، عملکردی کم‌نوسان را به نمایش بگذارد به میزان ۳۱ هزار و ۶۵۲ واحد افت کرد و به کانال یک میلیون و ۴۸۴ هزار واحدی رسید.
در این روز عوامل متعددی نظیر برداشت اشتباه از تمدید مهلت بررسی لوایح «اف.ای.تی.اف» که به‌عنوان تصمیم نظام از تصویب آن دو تلقی شده بود بر فضای روانی حاکم بر بازار اثر منفی گذاشت و احتیاط ادامه‌دار فعالان بازار که تداوم روند صعودی را با دیده تردید می‌نگریستند، سبب شد تا نماگر اصلی بورس تهران به‌عنوان مهم‌ترین شاخص در بازارهای مالی کشور آماده عقب‌نشینی بیشتر شود.
تشویش بازار سهام چند روزی است که ادامه دارد و شاخص کل بورس عملکرد ضعیفی را از خود به نمایش می‌گذارد. این تشویش اگرچه تا قبل از روز گذشته امیدواری را برای رشد بیشتر قیمت‌ها به دنبال داشت با این حال معاملات روز گذشته نشان داد در فضای فعلی مشرف بر معاملات بازارهای سرمایه‌پذیر نظیر بورس، آنچه بیش از حد سرمایه‌گذاران را برای مواجهه با ضرر آماده میکند همین خوش‌بینی است.
بر این اساس معاملات روز دوشنبه در حالی آغاز شد که تقلای عرضه و تقاضا برای به پیش بردن قیمت‌ها در کلیت بازار سهام تا یک ساعت پس از شروع معاملات تداوم یافت و اگر چه نتوانست رشدی قابل توجه را به ثبت برساند اما دست کم مغلوب فشاری از ناحیه عرضه نیز نشد.
این مساله اما پس از ساعت ۱۰ رفته‌رفته تغییر کرد و فشار فروش کم‌سابقه طی روزهای اخیر طی دو ساعت و نیم ادامه معاملات در این روز به افت ۰۹/ ۲ درصدی میانگین قیمت‌ها در بورس تهران انجامید. در این روز نماگر یاد شده ۳۱ هزار و ۶۵۲ واحد از ارتفاع خود را از دست داد و در حالی که چند روزی می‌شد پایداری آن بالای سطح یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی به مثابه آمادگی برای صعود بیشتر تلقی شده بود به راحتی تا سطح یک میلیون و ۴۸۴ هزار واحد پایین آمد.
نگاهی به تغییرات روزانه نمودار شاخص کل در طول معاملات این روز نشان می‌دهد که گویی بازار یک ساعت ابتدایی معاملات را معطل هضم یک خبر بوده است. رشد ناچیز ساعت نخست معاملات در مقایسه با شیب فزاینده سقوط قیمت‌ها در باقی ساعات معاملاتی روز یاد شده نشان می‌دهد نماگر اصلی بازار سهام حالا پس از بازپس‌گیری ۳۸ درصد از سطوح از دست رفته از اوج تاریخی قیمت‌ها در ۱۹ مرداد منتظر خبری بوده که می‌تواند، بر بازار اثرگذار باشد.
FATF؛ امیدی که ناامید شد
طی روزهای اخیر خوشبینی‌هایی در فضای خبری شکل گرفت که به موجب آن ممکن بود اندکی از محدودیت‌های مالی گریبانگیر اقتصاد ایران مرتفع شود. داستان از آنجا شروع شد که محسن رضایی دبیر مجتمع تشخیص مصلحت نظام طی هفته گذشته از نامه دولت به مقام معظم رهبری سخن به میان آورد؛ نامه‌ای که به موجب آن لوایح تصویب شدهFATF یا همان گروه ویژه اقدام مالی ممکن بود یک بار دیگر در دستور کار بررسی مجمع تشخیص قرار گیرد.
به موجب همین امر بود که در طول یک هفته اخیر بازار سرمایه در امتداد کاهش ریسک‌های سیستماتیک خبر یاد شده را به حساب بهبود شرایط گذاشت و فعالان اقتصادی ایران این مهم را که می‌توانست هزینه‌های مبادله را کاهش دهد به فال نیک گرفتند.
مساله اما در جایی جدی‌تر شد که در نخستین ساعات بامداد روز دوشنبه خبر تمدید مهلت بررسی باقی مانده این لوایح از سوی معاون حقوقی ریاست جمهوری تایید شد و بازار در حالی معاملات این روز را آغاز کرد که امیدواری درخصوص بهبود وضعیت اقتصادی ناشی از کاهش هزینه مبادله افزایش پیدا کرده بود. با این حال اندکی طول کشید تا خبر یاد شده به دقت واکاوی شود و زوایای مبهم آن برای عموم مردم توضیح داده شود.
داستان از این قرار بود که مانند گذشته که برای بررسی این لوایح مهلت معین می‌شد، فرصتی تعیین شده تا با بررسی مجدد لایحه‌های «پالرمو» و «مقابله با تامین مالی تروریسم» راه برای تجدیدنظر اعضای مخالف مجمع تشخیص مصلحت نظام با این وضعیت باز شود. این مساله اگرچه می‌تواند امید به تغییر وضعیت را در میان فعالان اقتصادی برانگیزد اما ابدا به این معنا نیست که اعطای فرصت مجدد به بررسی آنها به تصویب این بخش از لوایح چهارگانه منتهی خواهد شد. همین امر بود که در ادامه معاملات بازار سهام راه را برای ریزش بیشتر قیمت‌ها در بورس و فرابورس و تضعیف جدی تقاضا در این بازارها فراهم کرد.
تلاطم در دریای سیاست
تجربه تاریخی فعالیت در بازار سرمایه حکایت از آن دارد که این بازار تا حد زیادی از وقایع سیاسی اثر می‌پذیرد. این مساله اگرچه رویدادی عجیب نیست اما به دلیل وجود فضای خاص حاکم بر کشور و تنش‌های ادامه‌دار سیاسی با جهان خارج تا حدود زیادی نسبت به بازارهای مالی سایر کشورها همبستگی بیشتری را از خود نشان می‌دهد. برای مثال اگرچه مناقشه اقتصادی میان ایالات‌متحده و چین که به جنگ تعرفه‌ای معروف شد توانست تا حدود زیادی هم بر بازار کالاهای اساسی و هم قیمت سهام اثر بگذارد، با این حال آنچه در هر دو کشور در نهایت روند صعودی یا نزولی قیمت‌ها را تعیین می‌کرد عملکرد خود شرکت‌ها و تاثیرپذیری آنها از اخبار بود.
در ایران اما دورنمای تحولات سیاسی تاثیراتی بر قیمت‌ها داشته که بعضا با افق پیش روی قیمت سهام در بسیاری از مواقع سازگار نبوده است. برای مثال روند صعودی که قبل از توافق بر سر برجام در بسیاری از نمادها به خصوص بانکی‌ها حاکم بود آنچنان قیمت برخی از نمادها را افزایش داد که حتی در صورت برداشته شدن همه تحریم‌‌ها و ادغام کامل ایران در اقتصاد جهانی باز هم در سودسازی شرکت‌ها چندان دیده نمی‌شد.
همین امر سبب شده تا نقش ریسک‌های سیاسی در ایران به دلیل سابقه و تاثیری که بر قیمت سهام می‌گذارند در بازار سرمایه بیشتر باشد و این تحولات با جدیت بیشتری از سوی عموم دنبال شوند؛ عاملی که همواره توانسته غیر ممکن را ممکن کند و دلیلی شود تا روندهای صعودی یا نزولی به راحتی تغییر جهت دهند. از این رو است که شاید بتوان گفت پیگیری بورس و تحولات آن یا به عبارت بهتر بورس‌بازی در اقتصاد ایران همواره نیازمند دیدی عمیق نسبت به رویدادهای سیاسی و احتمالات پیرامون آن است.
در حال حاضر اما مساله تا حدودی تشدید شده است بازار سهام که همه تحولات سیاسی را با حساسیت زیادی در تصمیمات خود لحاظ میکند حال پس از تحمل یک ریزش ۴ماهه که توانست برخی از نمادها را تا ۷۰ درصد از رکورد قیمتی خود دور کند، درگیر عاملی مانند اثر برجستگی (saliency effect) نیز هست.
در این حالت سرمایه‌گذاران تجربه از رویدادهای گذشته را بیشتر در تصمیمات خود لحاظ می‌کنند تا واقعیات موجود. همین امر می‌تواند آنها را بر مبنای زیان‌گریزی به سمت تصمیماتی سوق دهد که بیش از متغیرهای موجود رخدادهای گذشته را مد نظر قرار دهند.
بی‌اعتمادی؛ چرا و چگونه
سخنی نقل شده از فرانسیس فوکویاما فیلسوف و متخصص اقتصاد سیاسی معروف است که «بی اعتمادی هزینه تعامل را در تعاملات انسانی بالاتر می‌برد.» همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز بارها به آن اشاره شد، آنچه که می‌تواند از نوسانات قیمتی در بازار سهام تا حد قابل توجهی بکاهد، تقویت عوامل اعتماد ساز در بسترهایی است که سرمایه‌گذاری را امن تر میکند.
این مساله در اقتصادهایی مانند ایران که ریسک بالای سیستماتیک به مثابه عاملی مزاحم در جهت سرمایه‌گذاری بلندمدت عمل میکند، اگرچه به پای ثابت متغیرهای موجود در تحلیل بدل شده اما هیچ گاه نتوانسته از اثر خود بر تغییرات قیمت‌ها بکاهد و زخم‌های ناشی از وجود خود را در مواجهه با نبود اطمینان التیام دهد.
دقیقا به همین دلیل است که در ماه‌های گذشته هر عاملی از اختلاف نظر دو وزیر نفت و اقتصاد بر سر عرضه ETF ناکام «پالایش یکم» تا دستورالعمل‌های داخلی بورس تهران مبنی بر ممنوعیت معاملات یک روزه که بعدا لغو شد و همین ابهام در خبر تمدید مهلت بررسی لوایح جامانده FATF توانسته بازار سرمایه را دستخوش تغییر کند.
اگر بخواهیم با این تبیین مخالفت کنیم می‌توان این‌طور گفت که نوسان ذات بازار است و به جز عامل یاد شده متغیرهای متعددی نظیر ارزندگی و لزوم تغییر جهت قیمت‌ها پس از رشد حدودا ۲۵ درصدی برای ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا مساله‌ای غیر معمول نیست. اما سوال اینجاست که آیا مفهوم ارزش چیزی به جز یک مقوله ذهنی است که در رویارویی با شرایط بیرونی شکل می‌گیرد و بر قیمت‌ها به‌عنوان مهم‌ترین سنجه در برگیرنده همه اطلاعات آشکار و نهان اثر می‌گذارد؟
آنچه در تمامی روزها و ماه‌های اخیر در قالب رشد و افول قیمت‌ها نمایان شده در واقع تغییرات رخ داده در همین مفهوم ذهنی است. به نظر می‌رسد که حالا و با پذیرش بورس به‌عنوان یک بخش مهم از اقتصاد ایران که هر تکانه‌ای را بدون ایجاد تغییرات تورمی جذب میکند، مسوولان باید دقت بیشتری در اعلام اخبار خود به مخاطبان داشته باشند؛ چراکه در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که نه در پرده گویی هنر است و نه نبود شفافیت کمکی به اقتصاد میکند.
عقب‌نشینی حقیقی از فولادی‌ها
اما از تمامی حواشی رخ داده پیرامون بازار سهام که بگذریم افت ۹/ ۲۰ درصدی شاخص کل بورس تهران حاوی نکات جالبی بود. در این روز خالص خرید حقیقی برای دومین روز متوالی منفی بود و معاملات این روز در حالی خاتمه یافت که سهامی به ارزش ۱۶۴۵ میلیارد تومان از سرمایه‌گذاران حقیقی به حقوقی‌ها منتقل شد. ارزش معاملات خرد بورس در این روز نسبت به روز قبل اندکی کاهش یافت و به ۱۳ هزار و ۵۷۳ میلیارد تومان رسید.
طی معاملات روز دوشنبه نکته قابل توجه خروج سنگین پول حقیقی از گروه فلزات اساسی بود که در روز شنبه و به واسطه رشد قیمت محصولات فولادی در بازارهای جهانی مورد توجه سرمایه گذاران خرد قرار گرفت. بر این اساس طی روز شنبه در حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان سهام مورد معامله در گروه فلزات اساسی از جانب اشخاص حقیقی به فعالان حقوقی بازار منتقل شد که در میان تمامی صنایع فعالان در بورس بیشترین رقم به ثبت رسیده است. در مقابل بیشترین ورود حقیقی نیز به گروه لاستیک و پلاستیک صورت گرفت که مجموعا در همه نمادهای این صنعت به حدود ۴۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.
در فرابورس نیز اوضاع تقریبا مانند بورس پیش رفت در حالی که طی روز دوشنبه بسیاری از نمادهای فرابورسی به تأسی از سهام بورسی با افت قیمت همراه بودند، نماگر فرابورس به میزان ۲۷۴ واحد افت کرد و جایگاهی بهتر از سطح ۱۹ هزار و ۴۹۴ واحد نیافت.
معاملات بازار سهام طی روز گذشته در حالی به اتمام رسید که ۶۵ درصد از نمادها قیمت پایانی منفی را به ثبت رساندند و در مقابل تنها ۹/ ۳۰ درصد از نمادهای بورس فرابورس قیمت پایانی در محدوده مثبت داشتند. روز دوشنبه از مجموع ۳۲۸ نماد معامله شده در بورس ۳۶ نماد (۱۱ درصد از کل نمادهای معامله شده) صف خرید و ۱۸۰ نماد (۵۵درصد از کل نمادهای معامله شده) صف فروش بودند که از این میان ارزش صفوف خرید ۹۶۳ میلیارد تومان و ارزش صف‌های فروش ۱۵۶۸ میلیارد تومان بود.
در معاملات فرابورس نیز به جز نمادهای بازار پایه ۱۶ نماد معادل ۱۲ درصد از کل نمادها صف خرید ۴۱۸ میلیارد تومانی داشتند و ۵۲ درصد از نمادها معادل سهام ۶۸ شرکت صف فروش ۵۰۳ میلیارد تومانی را شاهد بودند.
گزارش اصلی | اثر برجسته اخبار بر بازار سهام
دنیایاقتصاد در مطلب دیگری نوشت: در عرض کمتر از ۲۴ ساعت اخبار ضدونقیض درباره بررسی مجدد لوایحFATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام اثر دوگانه خود را بر بازار سرمایه گذاشت. صبح دیروز بورس ابتدا به استقبال اظهارات لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس دولت که خبر از موافقت رهبری برای بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام داده بود، رفت که روند رو به رشدی داشت. اما چند ساعت بعد که یکی از اعضای مجمع اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت هنوز چنین موضوعی در جلسات مطرح نشده است، روند رو به صعود شاخص کل نزولی شد و در پایان روز با افت حدود ۳۲ هزار واحدی به کانال یک میلیون و ۴۸۰ هزار سقوط کرد.
این اولین بار نیست که اخبار غیراقتصادی با چنین سرعت و شدتی اثر خود را بر بازار سرمایه نشان داده‌اند. ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و در آخرین نمونه اخبار ضدونقیض درباره بازگشت ایران به FATF از جمله مهم‌ترین اخبار غیراقتصادی در یک سال اخیر بوده‌اند که بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس داشته‌اند. کارشناسان معتقدند این اتفاق در کشورهایی که اقتصادمحور نیستند طبیعی است و اخبار غیراقتصادی اثر خود را بر بازارها به سرعت نشان می‌دهد. این اثر زمانی شدت می‌یابد که دولت یا حاکمیت نیز دست بالا در اقتصاد را داشته باشد و تصمیم‌گیر اصلی در این حوزه باشد.
تاثیر تصمیمات حاکمیتی بر بازار سرمایه زیاد است چون سهم بیشتری دارند
«کسی که در سفره دستش بلندتر و بزرگ‌تر است اثرگذار خواهد بود»؛ این توصیف بهروز شهدایی از اثر اخبار غیراقتصادی بر بازار سرمایه ایران است. به اعتقاد او در کشورهایی مانند ایران که اقتصادمحور نیستند، اخبار غیراقتصادی به سرعت می‌تواند اثر خود را بر بازارها بگذارد. این کارشناس بازار سرمایه میگوید: اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی است؛ بنابراین تصمیماتی که از سوی حاکمیت گرفته می‌شود بیشترین تاثیر را بر روی نشانگر‌های اقتصادی می‌گذارد.
او در ادامه با مقایسه این وضعیت با کشورهای دیگر میگوید: در کشورهایی که اقتصادمحور هستند صحبتهای مثلا یک فدرال‌رزرو تاثیرش بسیار بیشتر از صحبتهای مثلا رئیس دستگاه قضایی یا رئیس مجلس است چرا که آنجا سیاست از اقتصاد تبعیت میکند.
شهدایی بر این باور است که اقتصاد کشور از بانکمحور به بورس‌محور در حال شیفت است و بر این اساس توضیح می‌دهد: از سال گذشته تا به امروز نقش بازار سرمایه در قیاس با بانک‌ها در حال افزایش است؛ به تعبیر دیگر به نظر می‌رسد حاکمیت به دنبال این است که اقتصاد ما از یک اقتصاد بانکمحور به سمت اقتصاد بورس‌محور حرکت کند. حتی ارکان بانکی کشور هم در حال تقویت این سیاست هستند. مثلا اظهارات آقای همتی که ریاست بانک مرکزی را برعهده دارد در راستای حمایت از بازار سرمایه است در حالی که انتظار بود ایشان طرفدار یک اقتصاد بانکمحور باشد ولی می‌بینیم ایشان عملا از بورس حمایت میکند و سیاست‌های بانکی را طوری طراحی میکند که بازار سرمایه با مشکل مواجه نشود.
او با بیان این مطلب اضافه میکند: با دلیل اینکه چرا حاکمیت می‌خواهد به سمت بازار سرمایه حرکت کند کاری نداریم اما آنچه در واقعیت در حال روی دادن است شیفت به سمت بورس است. اما در این بین یک نکته رعایت نمی‌شود! نکته هم این است که وقتی می‌خواهیم تحول اقتصادی از سمت بانک به سمت بورس داشته باشیم باید یادمان باشد که بازار سرمایه برخلاف دارایی‌های فیزیکی، بازار بزدل و ترسویی است. آن هم به این دلیل که بازار سرمایه سیالیت و نقدشوندگی بالایی دارد. به این دلیل است که می‌توانیم بگوییم بازار سرمایه ترسو است. به خاطر سیالیتی که در بازار سرمایه وجود دارد به‌صورت اتوماتیک در مقابل هر عملی که وارد شود عکس‌العمل نشان می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه بار دیگر یادآور می‌شود: در سفره اقتصادی کشور لقمه‌هایی که دولت می‌گیرد بزرگ‌تر است چون سهم بیشتری از اقتصاد دارد به همین دلیل بازار نوسان دارد. سیاست‌گذاران ما و کسانی که به نحوی می‌توانند بازخورد غیراقتصادی به بازار منعکس کنند یادشان رفته بازار سرمایه که قرار است حاکمیت به آن پروبال دهد، همان بازاری است که از صحبتهای آنها خیلی تاثیر می‌پذیرد! یک روز می‌گویند باید قوه قضائیه به بازار سرمایه ورود کند! در حالی که غلط است. بازار سرمایه ساختار دارد و ساختار آن را باید درست کرد که درست هم شده اما اینکه با ذائقه عده‌ای نمی‌خواند مساله دیگری است.
شهدایی با مقایسه بازار سرمایه با قوانین فیزیک میگوید: بازار سرمایه مانند قوانین فیزیک است. زمانی که آب را در لب دریا به دمای ۱۰۰ سانتی‌گراد برسانید به جوش می‌آید؛ حالا فرقی ندارد این دما با کبریت تامین شود یا با انرژی هسته‌ای یا شمع. در هر صورت شرایط فیزیکی که ایجاد شود آب به جوش می‌آید. در بازار سرمایه نیز اوضاع اینگونه است و هر تنشی که ایجاد شود بازار سرمایه عکس‌العمل نشان می‌دهد. این اتفاق می‌تواند اخبار متناقض درباره بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد، یا لغو نشست تجاری با کشورهای اروپایی یا حتی جر‌و بحث‌های آقای ظریف با اردوغان.
او تاکید میکند: ما باید یاد بگیریم اگر قرار است اقتصادمان بورس‌محور باشد، شبیه سرمایه‌گذار فکر کنیم. فرقی نمی‌کند چه لباسی تنمان باشد، کت و شلوار، لباس معلمی یا لباس پلیس، باید یاد بگیریم با نگاه و فکر سرمایه‌گذار صحبت کنیم. اگر با نگاه و فکر سرمایه‌گذار کار کنیم یقینا چالش‌های غیرمالی و اقتصادی نمی‌تواند اثر چندانی روی بازار بگذارد.
شهدایی می‌افزاید: بازار سرمایه به سادگی می‌تواند بترسد چون سرمایه کاملا سیال است و می‌تواند به سمت بازار دیگر حرکت کند. اگر سرمایه‌گذار امروز بترسد تمام سرمایهاش را می‌فروشد و می‌رود دلار می‌خرد. سرمایه‌گذار بترسد، می‌رود سکه می‌خرد. سرمایه‌گذار پول دارد و پولش هم سیال است و می‌خواهد در جایی که امنیت وجود دارد سرمایه‌گذاری کند. بنابراین باید فضا را امن کرد تا مشکلات حل شود.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید میکند: بازار سرمایه به‌صورت ذاتی تحت‌تاثیر پارامترهای غیراقتصادی است و در کشورهایی که حاکمیت سهم بیشتری از اقتصاد را به خودشان اختصاص داده‌اند این تاثیر دو صد چندان می‌شود.
بورس ایران اثر خبر غیراقتصادی را پیش‌خور میکند
حسن برادران نیز مانند شهدایی بر این باور است که بازار سرمایه نیاز به امنیت دارد تا از اخبار غیراقتصادی اثر نگیرد. او به «دنیایاقتصاد» میگوید: بورس ایران از اخبار اثر روانی می‌گیرد. چون سرمایه‌گذاران جدید بحث‌های بنیادی را آموزش ندیده‌‌اند بنابراین به سرعت با اولین خبر تاثیر می‌گیرند و نگاه می‌کنند بقیه سهم‌ها چه می‌شوند. یعنی اگر سهمی صف فروش شود بقیه هم فروش می‌شود.
او با بیان اینکه «بازار سرمایه ایران بازار پرعمقی نیست که با سرمایه‌های بزرگ جا‌به‌جا شود» میگوید: بنابراین وقتی خبر یا شایعه‌ای منتشر می‌شود به سرعت اثر خود را بر بازار می‌گذارد و این مساله ناشی از عدم اعتماد سهامداران به بازار هم هست. چون چند بار ضرر کرده‌اند و منفی‌های شدید بازار را دیده‌اند. در این میان عده‌ای هم از فرصت استفاده می‌کنند و دنبال نوسان‌گیری هستند.
این کارشناس بازار سرمایه با اظهار اینکه «سرمایه‌گذاران بازار سرمایه به دلیل عدم امنیتی که در بازار وجود دارد، دید بلندمدت ندارند و نگاهشان کوتاه‌مدت است» یادآور می‌شود: این اتفاق در حالی در کشور ما می‌افتد که در کشورهای دیگر چنین خبری نیست و سرمایه‌گذاران آنان چندان پیگیر اخبار غیراقتصادی نیستند چون اقتصادشان ثبات دارد و تکلیفشان مشخص است. اما در کشور ما سرمایه‌گذاران بیشتر از اینکه اخبار اقتصادی را پیگیری کنند، دنبال اخبار غیراقتصادی هستند.
مثلا نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اخبار غیراقتصادی بود و اگر هم می‌خواست تاثیر بگذارد یک سال زمان می‌برد اما بورس ایران از قبل تاثیرش را گرفت. به عبارت دیگر بازار ما حتی به پیشواز اثر اخبار غیراقتصادی می‌رود. یعنی ممکن است یک خبر غیراقتصادی در بلندمدت اثری بر بازار داشته باشد اما بازار ما به پیشواز آن می‌رود.
برادران همچنین به اختلاف دولت و مجلس بر سر بازار سرمایه اشاره میکند و معتقد است این اختلاف باعث سرگردانی سرمایه‌گذاران شده است: اختلافات غیراقتصادی داخلی و عدم هماهنگی دولت و مجلس درباره بورس باعث شده که بی‌ثباتی بازار بیشتر شود. مثلا در بودجه، دولت یک چیز میگوید و مجلس چیز دیگر و همین مساله باعث شده سرمایه‌گذاران احساس امنیت نکنند.
او یادآور می‌شود: می‌گویند سرمایه ترسو است و از هرجا که احساس عدم امنیت کند، فرار میکند. اخبار غیراقتصادی و التهابات هم باعث می‌شود سرمایه‌گذار احساس عدم اطمینان و امنیت کند و سرمایهاش را بیرون بکشد.
دست بالای حاکمیت و دولت در اقتصاد دلیل اثر اخبار غیراقتصادی بر بورس است
مجتبی معتمدنیا منکر اثر اخبار غیراقتصادی بر بازار سرمایه کشور نیست اما میگوید گاهی بازار قبل از اتفاق غیراقتصادی منتظر بهانه است که رشد کند یا بریزد.
او میگوید: اکنون مشکل بازار تصمیمات غیراقتصادی نیست و این اخبار نیست که باعث شده بازار چنین تلاطمی داشته باشد. بازار از یک جایی به بعد دنبال بهانه برای اصلاح یا رشد است و هر خبری می‌تواند یک اثر منفی بر آن بگذارد که دلیلش الزاما خود خبر نیست و گاهی این خبر بهانه‌ای برای اصلاح بازار است. گاهی هم برعکس است و وقتی به انتهای روند نزولی نزدیک می‌شویم و قیمت سهم‌ها بر اساس مولفه‌های موجود جذاب می‌شود به‌‌رغم اینکه خبر منفی به بازار داده می‌شود بازار ذهنیتش این است که این خبر پیش خور شده و دیگر تاثیر نمی‌پذیرد.
معتمدنیا درباره تلاطم اخیر بازار توضیح می‌دهد: اتفاق‌های یک هفته اخیر بزرگ‌ترین دلیل تلاطم دیروز بازار بود. در یک هفته اخیر فشار فروش در سهم‌های بزرگ فوق‌العاده زیاد بود اما کنترل می‌شد. سهم‌های کوچک و متوسط راه خود را از سهم‌های بزرگ جدا کرده بودند و روند مثبتی داشتند و تقاضا برای آنها بیشتر بود اما دیروز هیجان فروشی که روی سهم‌های بزرگ ایجاد شد مخصوصا خودرویی باعث شد به بقیه بازار هم سرایت کند.
این کارشناس بازارسرمایه در همین حال اما اثر اخبار و تصمیمات غیراقتصادی را بر بورس رد نمی‌کند و میگوید: علت این اثر این است که از تصمیم‌گیری‌های کلان تا تصمیم‌گیری‌های ریز عملا تصمیم‌گیر حاکمیت است. در حالی که در کشورهای دیگر تصمیم‌های غیراقتصادی که آنها می‌گیرند خیلی بر اقتصاد اثر ندارد چون دولت بالادست نیست و فقط در مسائل کلان ورود میکند. اما در ایران وضعیت متفاوت است.