دنیای بورس | بازار سهام و اوراق بهادار تهران در سال گذشته رتبه یک بازده سوددهی در جهان قرار گرفت. طبیعتا در اقتصاد ضعیف و تحریم شده ایران که بخش تولید و صنعت با چالشهای زیادی مواجه هستند، مردم برای بهبود درآمد خود و همترازی با تورم در پی راههای مختلف هستند که بورس بهترین و جذاب ترین بازار موجود است.
بازدهی راحت، درآمد فقط با یک سیستم، نبود مالیات کلان و ... از مواردی هستند که جذابیت این بازار را دوچندان کرده اند. در هفته اخیر شاخص بورس بعد از فتح کانال یک میلیون، در حالت اصلاح قرار دارد و با کاهش به کانال 990 هزار واحدی رسیده است. اما سوالی که مطرح است به این شرح است که چگونه و با چه ابزاری از هیجان زدگی در بورس جلوگیری شود؟
این موضوع را میتوان از جهات زیر مورد بررسی قرار داد:
- آزادسازی سهام عدالت و تاثیر آن بر بورس
- پذیره نویسی صندوق سرمایه گذاری دارا یکم
- ورود نقدینگی به بازار سهام
1. اولین اقدام مهم آزادسازی سهام عدالت است. سهام عدالت را میتوان از چند بعد مورد بررسی قرار داد. اول اینکه تنها 70 درصد از سبد سهام عدالت برای شرکتهای بورسی است و 30 درصد آن همچنان در دست دولت و برای شرکتهای غیر بورسی است. تعیین سازوکار دقیق برای نحوه کارکرد آزادسازی مستقیم و غیرمستقیم مهمترین عامل برای نوع اثری است که این اقدام میتواند انجام دهد. اطلاعات شرکتهای پرتفوی سهام عدالت به شرح جدول زیر است:
بحث مهمی که این اقدام میتواند بر بورس داشته باشد بسیار مهم و حیاتی است. در نظر اول این اقدام یک حرکت خوب برای توسعه هرچه بیشتر بازار سرمایه و سوق دادن مردم به سمت بازار سرمایه است که در روش آزادسازی مستقیم کاملا کنترل سبد دارایی سهام (70%) را بر عهده خود هر سهام میگذارد.
مزیت این روش معاملات سهامداران ورود احتمالی نقدینگی برای خرید بیشتر سهامهای عرضه شده و رشد و قوت گرفتن کلیه مجموع سهامهای بورسی شود. مضرت این نوع سازوکار به احتمال هجوم یکباره سهامداران برای فروش و عرضه سهامهای خود است که در این صورت قوت گرفتن صف فروش و احتمال نبود خریدار حقیقی باعث افت شاخص بورس شود.
در این بین بهترین روش که ناظران بازار سرمایه و سازمان بورس و اوراق بهادار میتوانند انجام دهند تشویق و آگاهسازی به عدم حرکتهای هیجانی از سوی سهامداران، و ایجاد سازوکار برای خرید مناسب حقوقیها در بازار است. همانطور که در بالا اشاره شد 70% از مجموع سهام عدالت در بورس در حال معامله هستند که صنایع مهم در پرتفوی بورسی سهام عدالت به شرح زیر است:
2. دومین قدم پذیره نویسی برای صندوق سرمایه گذاری سهام های دولتی در قالب صندوق ETF است. این اقدام در یک حالت ساده جمع آوری نقدینگی از حقیقی ها (شخص حقوقی قادر به پذیره نویسی در صندوق نیست) و تزریق آن بعد از آغاز فعالیت صندوق به بازار سرمایه میتواند جهش قابل توجهی درحرکت شاخص داشته باشد. دو بیمه اتکایی امین و بیمه البرز و بانک‌های صادرات، ملت و تجارت جزو 5 صندوقی هستند که سهامشان به مرحله فروش رسیده است و مردم میتوانند خریداری کنند. هر ایرانی میتواند تا 2میلیون تومان خرید انجام دهد.
لازم به ذکر است بعد از آغاز فعالیت این صندوق داشتن کد بورسی الزامی است. این اقدام از لحاظ منفی چندان برای شاخص نمیتواند مورد بحث قرار گیرد ولی جنبه مثبت آن تزریق نقدنگی است.
3. اصلاح شاخص و نقدینگی موجود در بازار سرمایه سومین مورد مهم برای بررسی وضعیت بازار سهام است. نمودار زیر وضعیت گردش پول و حجم معاملات در زمانهای مختلف شاخص کل را نمایش میدهد:
همانطور که مشاهده میشود میزان معاملات خروج پول در زمان اصلاح بیشتر شده است و گردش پول نیز کاهش داشته است و دقیقا در منطقه حمایتی اندیکاتور قرار دارد که احتمال قوی مجدد به سمت سقف و افزایش میزان گردش پول حرکت خواهد کرد.
البته حمایت از سهم ها و سخنان رئیس سازمان بورس مبنی بر عدم حباب بودن شاخص اندکی از استرس سرمایه گذاران و هیجان بازار کاسته است. در بحث تکنیکال تغیر روند به سادگی صورت نمیپذیرد و عاملهای مهمی باید دست به دست هم بدهند و تآیید شوند تا بحث تغییر روند مطرح شود.
در حال حاضر با توجه به اقدامات دولت در بحث های بالا و حمایت همه جانبه از بازار سرمایه و ورود نقدینگی به بورس این حرکتهای اصلاحی را نمیتوان برپای ریزش و تغیر روند قرار داد. از دیگر خطرات پیش روی بازار سرمایه طبیعتا بازیگران بازارهای رقیب در ایران از جمله طلا، ارز، مسکن و... برای جذاب کردن این بازارها دست به کار شده اند تا در مقابل غول بورس تا حد امکان میدان را خالی نکنند و نقدینگی را به سمت خود جلب کنند. در این میان بورس حامی قدرتمندی به نام دولت دارد. حال باید دید که ایا تصمیمات دولت در این برهه زمانی چه تاثیری بر بورس میتواند باشد.