دنیای بورس: بورس تهران روزگذشته دو سکانس متفاوت را تجربه کرد. یک ساعت نخست معاملات بورسی با تداوم فشار فروش از سوی سهامداران خرد به منظور تامین نقدینگی مورد نیاز برای مشارکت در عرضه اولیه منجر به ریزش بیش از 7300 واحدی شاخص کل شد. موج عرضه‌ها در نمادهای پرشتاب هفته‌های گذشته عرضه‌های بالقوه را تشدید کرد و روند اصلاحی را رفته رفته به سمت ریزش پیش برد. اما انتظار برای حضور تقاضای موثر در قیمت‌های منفی برآورده شد. حضور پررنگ سرمایه‌های خرد با رکوردشکنی ثبت‌نام روزانه در سامانه سجام انتظار برای بازگشت قیمت‌ها از کف مجاز روزانه قوت بخشید. روز دوشنبه 100 هزار و 339 نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کرده بودند و با این حساب در سال جدید تعداد ثبت‌نام‌های این سامانه (که از ملزومات اخذ کد بورسی به شمار می‌آید) به عدد جالب توجه 651 هزار و 959 نفر رسید.
با این تفاسیر موج ورود نقدینگی به بازار سهام به عنوان یک سپر بزرگ در مقابل عرضه‌ها عمل کرد و رفته رفته شاهد ترمیم افت شاخص و بازگشت به روند صعودی این نماگر اصلی بودیم. تقویت تقاضا در برخی از نمادهای بزرگ سنگ‌آهنی نیز یکی از اتفاق‌های مهم و تاثیرگذار بر دماسنج بورس بود. قرار است در هفته جاری جلسه‌ای میان فولادسازان و تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهنی برگزار شود و در خصوص افزایش ضریب قیمت‌گذاری کنسانتره از 16 درصد شمش فولاد خوزستان به بازه 18-21 درصدی تصمیم‌گیری شود. از آنجایی که این رشد احتمالی نرخ کنسانتره در تمام محصولات پایین‌دستی زنجیره فولادی نظیر کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی تاثیرگذار خواد بود و می‌تواند جهش درآمدی بسیار خوبی برای سنگ‌آهنی‌ها به همراه داشته باشد، فعالان بازار به استقبال این رویداد رفتند. تشکیل صف‌های خرید در نمادهای بزرگی چون «کگل» و «کچاد» و هلدینگ سرمایه‌گذاری امید به دلیل اثرپذیری بیشتر از این رویداد احتمالی بخش بزرگی از ریزش روزانه شاخص را جبران کرد. از طرفی بازگشایی مجدد نماد «فارس» پس از ارائه شفاف‌سازی در خصوص واگذاری بلوک 11.4 درصدی پتروشیمی تندگویان این بار با ثبت رشد بیش از 7 درصدی قیمت پایانی همراه بود که شاخص کل را به مرز مثبت کشاند.
از طرفی تاثیر مثبت نمادهای گروه رادیویی نظیر «همراه» و «اخابر» در کنار غلبه محسوس تقاضا بر عرضه در نمادهای پرداخت الکترونیک از زیرمجموعه‌های گروه رایانه به علت درگیری کمتر با ریسک شیوع ویروس کرونا در عملیات این شرکت‌ها از جمله دلایل مهم مثبت ماندن شاخص کل بود.
سه نشانه رشد تقاضا
به نظر می‌رسد داد و ستدهای بازار سهام پس از تامین نقدینگی بزرگترین عرضه اولیه تاریخ در روز جاری به روال گذشته خود برگردد. نشانه‌های یاد شده در خصوص بازگشت قیمت‌ها از پایین‌ترین سطح مجاز روزانه در نمادهای پررفت و آمد و فاصله آخرین قیمت معاملاتی از قیمت‌های پایانی ثبت شده نیز بیانگر این واقعیت است. برای درک بهتر این موضوع ذکر این نکته ضروری‌ست که از 302 نماد بورسی مجاز برای خرید و فروش در روز گذشته، 176 نماد (58 درصد از نمادهای بورسی) با فاصله مثبت آخرین قیمت معاملاتی و قیمت پایانی به کار خود پایان دادند که حاکی از افزایش عطش خرید با نزدیک شدن به ساعت 12:30 بود. از سوی دیگر در 58 نماد بورسی که آخرین قیمت خرید و فروش آنها در محدوده 4.9 درصد منفی و کمتر بوده‌است (صف فروش یا نزدیک به صف فروش) ارزش معاملات نزدیک به 900 میلیارد تومان است که حضور تقاضای موثر در پایین‌ترین سطوح روزانه و قدرت بالای نقدشوندگی سهام در یک روز پرعرضه را نشان می‌دهد. علاوه بر این ارزش صف‌های فروش باقی‌مانده در ثانیه‌های پایانی در 41 نماد بورسی تنها 50 میلیارد تومان بود که از رقیق بودن صف‌های فروش حکایت می‌کند.
روزهای پس از عرضه اولیه
در همین حال بسیاری از فعالان بازار (علی‌الخصوص افراد تازه‌وارد) برای عرضه اولیه «شستا» نقدینگی 8.6 میلیون تومانی (معادل حداکثر تعداد سفارش 10 هزار سهمی) را کنار گذاشته‌اند. از آنجایی که قرار است از 8 میلیارد سهم عرضه شده در روز جاری 6.7 میلیارد سهم به سهامداران خرد و 1.3 میلیارد سهم به صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص یابد و با درنظر گرفتن حداقل میزان مشارکت 2 میلیون نفری در این عرضه اولیه، تعداد سهام اختصاص یافته به هر کد بورسی از سقف 10 هزار سهم به 3350 سهم می‌تواند برسد که ارزش ریالی 2.9 میلیون تومانی خواهد داشت. بنابراین بخش زیادی از نقدینگی درنظر گرفته شده برای این عرضه اولیه در پایان روز چهارشنبه بلوکه خواهد شد و می‌تواند پتانسیل بالقوه خوبی برای خرید سهام در روز شنبه به حساب بیاید. اگرچه بسیاری از فعالان بازار بر این باورند که تجربیات سرمایه‌گذاران و اطلاع‌رسانی در خصوص نقدینگی مورد نیاز می‌تواند از تعداد افراد با حفظ نقدینگی 8.6 میلیون تومانی بکاهد و برخی از بورس‌بازان نیز پولی به مراتب کمتر در حساب خود دارند اما با فرض باقی‌ماندن متوسط 1.5 میلیون تومان در هر کد فعال برای عرضه اولیه، رقمی در حدود 3 هزار میلیارد تومان در حساب‌های کارگزاری‌ها تا روز شنبه بلوکه خواهد شد.
اقدام ناظر برای حمایت از هسته
از آنجایی که صف‌های تشکیل شده در عرضه اولیه‌های گذشته بار زیادی بر هسته معاملات وارد می‌آورد، ناظر بورس در اطلاعیه‌ای عنوان کرد که از روز جاری تا اطلاع ثانوی معاملات نمادهای «تملت»، «زکوثر»، «شگویا» و «صبا» در زمان جلسه معاملاتی ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ انجام نخواهند شد و این نمادها از ۱۲:۳۵ تا ۱۳:۳۰ و بدون مرحله پيش گشايش معامله می‌شوند. این اقدام می‌تواند تا حدودی موثر واقع شود و از کندی بروزرسانی معاملات برخط کارگزاری‌ها بکاهد که مهمترین تاثیر آن کاهش خرید و فروش‌های هیجانی براساس اطلاعات قیمتی متاخر خواهد بود.
بازارهای جهانی در مسیر امیدوارکننده
روز گذشته اسپانیا (به عنوان درگیرترین کشور اروپایی با ویروس کرونا) کمترین میزان موارد جدید مبتلا به این ویروس را از ۲۰ مارس منتشر کرد. این کشور ۳۴۷۷ مورد جدید را طی ۲۴ ساعته گذشته تائید کرده است. انتشار این خبر نوعی امیدواری در خصوص موثر بودن روند کنترل کرونا در اروپا را می‌دهد. از سوی دیگر وزیر انرژی عربستان سعودی می گوید: کشور های عضوG20 خارج از اوپک پلاس متعهد هستند تا کاهش حدود ۳.۷ میلیون بشکه در روز داشته باشند. کاهش موثر عرضه توسط اوپک پلاس و کشور های عضوG20 و خریدهای مربوط به ذخایر در مجموع در حدود ۱۹.۵ میلیون بشکه در روز از عرضه نفت خواهد کاست. این اخبار در حالی منتشر می‌شود که بازار نفت پس از برآورده نشدن انتظارات روند نزولی شدیدی را تجربه کرد و قیمت هر بشکه نفت WTI از محدوده 25 دلار بار دیگر به زیر 20 دلار رسید. اما در معاملات امروز طلای سیاه شاهد رشد 3.68 درصدی قیمت نفت WTI بوده‌ایم و کارشناسان بر این باورند که تمهیدات صورت گرفته می‌تواند کف محکمی برای قیمت نفت بسازد.
از سوی دیگر دونالد ترامپ دیشب در كنفرانس خبرى خود اعلام كرد: برنامه بازگشايى اقتصاد و صنعت در حال تكميل است و به زودى از آن رونمايى ميشود و به فرمانداران ايالت‌ها ابلاغ ميشود. در همین راستا فرماندار نيويورك گفت: اگر بازگشايى اقتصاد و لغو قرنطينه ايالت نيويورك براى شهروندان خطر آفرين باشد، از دستور رئيس جمهور ترامپ براى بازگشايى ايالت اطاعت نخواهم كرد.
در حالی‌که نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در خصوص برچیده شدن یا نشدن قرنطینه در اقتصادهای بزرگ داد و این موضوع کماکان در هاله‌ای از ابهام است، شاهد نوعی بلاتکلیفی در بازار جهانی کامودیتی‌ها هستیم. البته ذکر این نکته ضروری‌ست که برآیند رفت و برگشت قیمت‌ها تا زمان نگارش این گزارش مثبت بوده‌است به نحوی که قیمت جهانی مس علیرغم اصلاح روز جاری، از ابتدای روز سه‌شنبه تاکنون رشد 3 درصدی را تجربه کرده و به محدوده 5175 دلاری رسیده‌است. قیمت فلز روی نیز با افت 0.21 درصدی 1925 دلار است. شب گذشته جیمز بولارد رئیس فدرال رزرو سنت لوئیس گفت: فدرال رزرو مایل است تا در صورتی که بازار مشکلات دیگری را تجربه کند اقدامات بیشتری انجام دهد. حمایت تمام قد فدرال رزرو از بازارهای مختلف در حالی ادامه دارد که تداوم شیوع ویروس کرونا و مواجه شدن کسب و کارها با چالش‌های بزرگ‌تر، تضعیف قدرت این نهاد بزرگ مالی در ادامه این روند را به همراه خواهد داشت. امری که نباید دور از ذهن سرمایه‌گذاران باشد و اثر آن را در تکانه‌های قیمت طلا نیز مشاهده می‌کنیم.