دنیای بورس: سران سعودی بر این باورند که ارزش غول نفتی عربستانی بیش از 2 هزار میلیارد دلار است. اما برآوردهای صورت گرفته در خصوص ارزش این مجتمع عظیم نفتی توسط تحلیلگران، بازه بسیار بزرگی را در بر می‌گیرد و میانگین 1.7 هزار میلیارد دلاری را نشان می‌دهد. ارزشی که به طور ضمنی با موافقت سران سعودی همراه بوده‌است. اما تصمیم اولیه سران سعودی به عرضه 5 درصد از سهام این شرکت در بورس‌های معتبر بین‌المللی در نخستین گام با شکست مواجه شد و قرار بر این شد که 1.5 درصد از سهام آرامکو در بورس تداول عربستان عرضه شود. شیوه عرضه به صورت بوک بیلدینگ و طی سه هفته برای سرمایه‌گذاران خرد صورت می‌پذیرد. پایان این مدت تاریخ 5 دسامبر (پایان هفته جاری) خواهد بود.
براساس آخرین اطلاعات منتشر شده در روز جمعه توسط وال استریت ژورنال، خریداران 44.3 میلیارد دلار سفارش برای سهام این شرکت ثبت کرده‌اند. از آنجایی که برای عرضه اولیه 1.5 درصدی سهام آرامکو براساس ارزش تخمینی 1.7 تریلیون دلاری مجموع سرمایه مورد نیاز 25.5 میلیارد دلار است، تجمیع این حجم از سفارش ثبت شده به معنی ثبت سفارش بیش از حد لازم (oversubscribes) است. البته در این گزارش آورده شده است که سفارش‌های ثبت شده با حاشیه سود بالا نیست و این امر به معنی رقابت قیمتی برای خرید سهام نخواهد بود.
براساس گزارش شرکت سرمایه‌گذاری سامبا، از سفارش‌های ثبت شده در این عرضه اولیه که بیشتر آن را سرمایه‌های خرد و نهادهای عربستانی تشکیل می‌دهند، تنها 10.5 درصد مربوط به سرمایه‌های خارجی‌ست. منابع خبری از حضور صندوق ثروت مستقل ابوظبی و کویت (که هر دو از اعضای اوپک هستند) در این عرضه اولیه سخن می‌گویند. البته حجم سفارش‌های ثبت شده به نسبت عرضه اولیه در سهام آرامکو نسبت بسیار بزرگی را نشان نمی‌دهد. به طور مثال در عرضه اولیه بانک ملی عربستان در سال 2014، حجم سفارش‌های ثبت شده 23 برابر سهم تقسیمی بود. شرکت علی‌بابا نیز نسبت 40 برابری سفارش به عرضه را در عرضه اولیه خود به ثبت رسانده‌است.
رکورد قبلی مربوط به عرضه اولیه سهام شرکت علی بابا با 25 میلیارد دلار در سال 2014 بود. لازم به ذکر است که عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ با تجمیع سفارش‌های خرید تا تاریخ مشخص 4 دسامبر خواهد بود و تخصیص سهام از بالاترین قیمت‌های ثبت شده در سیستم معاملاتی صورت خواهد پذیرفت. امری که همزمان با ارزش‌گذاری هر سهم آرامکو، ارزش تعیین شده بازاری کل این شرکت را مشخص می‌کند.
آرامکو بزرگترین و سودآورترین شرکت دنیاست. سود خالص شرکت آرامکو در سال گذشته میلادی 111 میلیارد دلار بوده‌است. در مقام قیاس شرکت اپل به عنوان پرسودترین کمپانی سهامی عام دنیا در سال 2018 به سود 59.4 میلیارد دلاری رسیده‌است. اکسون موبیل به عنوان بزرگترین شرکت نفتی آمریکا در سال 2018 سود 20.8 میلیارد دلاری داشته است و سود رویال داچ شل (Royal Dutch Shell) در همین سال 23.4 میلیارد دلار بوده‌است.
درآمد سال 2018 آرامکو رقم 355.9 میلیارد دلاری را نشان می‌دهد. 48.8 میلیارد دلار موجودی نقد این شرکت در پایان سال گذشته نیز در قیاس با بدهی 27 میلیارد دلاری این غول نفتی یکی از نشانه‌های رشد 31 درصدی میانگین قیمت جهانی نفت در سال 2018 نسبت به سال 2017 است. اما سود خالص این شرکت در نیمه نخست سال 2019 به رقم 46.9 میلیارد دلار رسیده‌است که حاکی از روند نزولی سودآوری آرامکو در سال جاری میلادی‌ست و رسیدن سود خالص به مرز 100 میلیارد دلار در سال 2019 را تا حد زیادی مشکل کرده‌است. علاوه بر این امر، رشد روزافزون تولید نفت آمریکا و خروج تاریخی این کشور از مرز منفی واردات طلای سیاه در هفته گذشته در کنار عدم انعطاف روسیه در خصوص کاهش عرضه نفت به منظور کنترل قیمت جهانی نفت از ریسک‌های پیش‌روی آرامکو در سال‌های آینده است که منجر به تعدیل ارزش‌گذاری‌ها از سوی شرکت‌های بزرگ ارزش‌گذاری در سرتاسر دنیا و کوتاه آمدن سران سعودی از ارزش مورد نظر آنها شده‌است.
10 شرکت بزرگ دنیا از منظر ارزش بازار بعد از آرامکو، اپل، مایکروسافت، آمازون، آلفابت، برکشایر هاتاوی، فیس بوک، علی‌بابا، تنسنت هلدینگ، جی پی مورگان و جانسون اند جانسون هستند که فاصله ارزش بازار بزرگترین شرکت دنیا در حال حاضر و قبل از ارزش‌گذاری آرامکو در بورس عربستان، اندکی بیش از نصف ارزش احتمالی این غول نفتی‌ست. در جدول زیر ارزش 10 شرکت بزرگ دنیا به ترتیب آورده شده‌است.
