دنیای اقتصاد: رئیس کمیته روابط خارجی مجلس از پیشنهاد جدید کشورهای اروپایی مبنی بر استقرار سازوکار SPV در یک نهاد قضایی در یکی از کشورهای اروپایی خبر داد تا آمریکا نتواند مزاحم شود. در عین حال کمال خرازی؛ رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران روز چهارشنبه گفت اگر این سازوکار به نتیجه نرسد معنایش این نیست که از برجام خارج می‌شویم.
همچنین مرتضی صفاری نطنزی؛ نماینده نطنز در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درخصوص تاخیر اروپا در اجرای سازوکار SPV گفت: واقعیت این است که اروپاییها تلاش دارند که این سازوکار اجرایی شود اما در هر مرحله آمریکایی‌ها به شکلی ورود کرده و فشار می‌آورند که این کار را سخت می‌کند.
دلایل عقب‌نشینی اروپا
رئیس کمیته روابط خارجی مجلس تصریح کرد: پیش از این، دو کشور پذیرفته بودند که دفتر SPV در آنجا مستقر شود اما آمریکایی‌ها ورود کرده و بانک مربوطه را تهدید کردند بنابراین آنها مجبور به عقب‌نشینی شدند. آمریکا که این طرح را اشتباه اروپا در قبال ایران توصیف کرده برای جلوگیری از اجرایی شدن اس‌پی‌وی تلاش می‌کند. یکی از جنبه‌های این تلاش آمریکا مربوط به جلوگیری از میزبانی سازوکار ویژه از سوی کشورهای اتحادیه اروپا است.
مقام‌های ایران، تهدیدهای آمریکا را علت اصلی خودداری برخی کشورها از جمله اتریش و لوکزامبورگ از میزبانی دفتر این سازوکار مالی ویژه اعلام می‌کنند. در ادامه نماینده مردم نطنز اظهار کرد: پیشنهاد جدیدی مطرح شده است که سازوکار SPV در درون نهاد قضایی یکی از کشورهای اروپایی مستقر شود تا آمریکایی‌ها نتوانند مزاحم شوند. اگر این امر عملیاتی شود، به‌زودی این سازوکار اجرایی خواهد شد.
از دیگر سو در حالی‌که پیش از این، وزیر خارجه ایران تهدید کرده بود که در صورت عدم کارآیی سازوکار ویژه اروپاییها ایران احتمالا از برجام خارج خواهد شد، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران روز چهارشنبه گفت اگر این سازوکار به نتیجه نرسد، معنایش این نیست که از برجام خارج می‌شویم.
سازوکار اتحادیه اروپا که «ابزار با هدف ویژه» (اس‌پی‌وی) نام دارد، قرار است از مشکلات بانکی ایران که بر اثر تحریم‌های آمریکا به وجود می‌آیند بکاهد. اس‌پی‌وی از جمله می‌تواند تضمین کند که برای مثال پول صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی با فروش کالاها و خدمات اروپا به ایران جبران شود.
مقام‌های ایرانی مدت‌ها است در انتظار اجرایی شدن این راهکار اتحادیه اروپا به سر می‌برند و پیش از این در مهرماه محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران، حتی تهدید کرد «در صورتی که سازوکار ویژه ایجادشده از سوی اروپاییها کارآیی نداشته باشد»، ایران احتمالا از برجام خارج خواهد شد.
اما کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، روز چهارشنبه در گفت‌وگو با «ایسنا» در پاسخ به این پرسش که اگر به هر دلیلی سازوکار مالی توسط اروپاییها به نتیجه نرسد، ایران چه تصمیمی را اتخاذ می‌کند؟ گفت: ما کار خودمان را باید ادامه دهیم.
او سپس در پاسخ به اینکه یعنی در این شرایط از برجام خارج می‌شویم؟ تاکید کرد: «ه، این به معنای آن نیست که از برجام خارج می‌شویم. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در عین حال تاکید کرد: البته در این زمینه طراحی‌هایی را انجام داده‌اند و بنابراین در قبال نقض تعهدات ساکت نخواهند نشست، همان‌طور که در قبال نقض تعهد آمریکا ساکت ننشستند.
به گفته وی در این صورت، بستگی به تصمیم مقام‌های عالی کشور دارد [که] در شرایط خاصی که اروپاییها کاملا تعهدات خود را نقض کرده و دنبال نکنند ایران چه کاری خواهد کرد. به گفته کمال خرازی درحال‌حاضر طبق آخرین گفت‌وگوهایی که انجام شده، آنها قول دادند که تا پایان سال‌جاری میلادی این سازوکار را اجرا کنند؛ بنابراین باید صبر کرد و دید که واقعا چقدر این کار را انجام خواهند داد.
خرازی یک روز پیش از این نیز در مورد اس‌پی‌وی سخن گفته و به کشورهای اروپایی هشدار داده بود که در صورت اجرا نکردن تعهدات خود در قبال توافق‌نامه برجام، خود «متضرر» خواهند شد. در همین حال، فدریکا موگرینی؛ مسوول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز اعلام کرده که سازوکار ویژه مالی برای تجارت غیردلاری شرکت‌ها با ایران تا پایان سال‌جاری میلادی آماده خواهد شد. وجود چنین پیشنهادی هنوز از سوی اتحادیه اروپا تایید نشده و در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب نیافته است.
در همین ارتباط نیز بخوانید: کانال مالی سوییس با ایران/ فایننشال تایمز