سامانه نظارتی جدید فرابورس

09:42 - 1400/01/21
سازوکار سامانه‌ داخلی فرابورس ایران به ‌نام «فراسا» تشریح شد؛ سامانه‌ مزبور بر نحوه خرید و فروش کارگزاران و معامله‌گران مربوط به آن‌ها نظارت خواهد داشت؛ به‌طوری‌که سامانه مزبور نحوه و میزان خرید و فروش کارگزاری‌های و سهامداران را کنترل می‌کند.

دنیای بورس: معا‌ون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به راه‌اندازی فاز نظارتی در سامانه فراسا گفت: سامانه «فراسا» به منظور تسهیل ارتباط میان شرکت‌های کارگزاری و شرکت فرابورس ایران در حوزه فرآیندهای امور اعضا راه اندازی شده است. این سامانه یک بستر الکترونیکی برای انجام فرآیندهای امور اعضا و تعاملات میان شرکتهای کارگزاری و شرکت فرابورس ایران در این حوزه فراهم کرده است. به عبارت دقیق‌تر سامانه فراسا یک سامانه تعاملی میان کارگزاران و فرابورس است که ارتباطات متقابل میان این دو را به صورت اتوماتیک و مکانیزه انجام داده است.

بهنام محسنی با اشاره به این‌که در گذشته ارتباطات میان این دو نهاد به صورت دستی و کاغذی بود، گفت: اما از ابتدای سال 95 و با تاسیس و راه‌اندازی سامانه‌های جدید، ارتباط به صورت الکترونیکی ایجاد شد. به این ترتیب بحث‌های مربوط به ایستگاه‌های کارگزاران و ارتباط با مشتریان مطرح شد. بر این اساس نه تنها کارگزاران قادر خواهند بود به ایستگاه‌های معاملاتی دسترسی داشته باشند، بلکه نحوه و میزان خرید و فروش سهامداران نیز بر این اساس کنترل می‌شود.

وی با اشاره به راه اندازی فاز نظارتی این سامانه گفت: نظارت و بازرسی فعالیت کارگزاران و مشتریان آنها یکی از اهداف این سامانه است. بر این اساس پایگاه داده ای مستقل از سامانه قبلی طراحی شد تا تحرکات این معامله‌گران را رصد کند. محسنی همچنین تاکید کرد: در این سامانه فاز نظارتی نیز راه‌اندازی شده که هرگونه تحرکات مشکوک معامله‌گران کارگزاری‌ها و سایر معامله‌گران در بازار سهام را ثبت و ضبط کرده و از طریق ارسال پیامک به اطلاع مدیران‌ عامل کارگزاری‌ها می‌رساند.

به این ترتیب پیش‌بینی می‌کنیم از طریق فاز نظارتی سامانه فراسا تخلفاتی که ظن وقوع جرم در بازار معاملات را دارد و منجر به تشکیل پرونده‌های حقوقی می‌شود کاهش یابد. به گفته وی در حال حاضر انتقال داده به مرکز «فراسا» انجام شده و تمامی فعالیت‌های معامله‌گران اعم از کارگزاران و مشتریان آنها رصد خواهد شد.

به گفته محسنی، راه‌اندازی سامانه مزبور به منظور ارتباط بیشتر و پیشگیرانه برای جلوگیری از تخلف جرم در بازار سرمایه و به ویژه فرابورس ایران صورت گرفته است؛ در صورت مشاهده هرگونه تحرکات مشکوک، پیامک هشدار و به عنوان بازوی کمکی، برای رعایت بیشتر و بکارگیری دقت در انجام معاملات به مدیرعامل و یا مدیر معاملات ارسال می‌شود. این پیامک لزوما پیگیری‌های بعدی را به دنبال نخواهد داشت و در صورت تکرار امر، مراجع قانونی مربوطه رسیدگی خواهند کرد. انتطار می‌رود با راه‌اندازی سامانه مزبور، کاهش محسوسی در ارتکاب تخلف و جرم صورت گیرد.

بازاگردانی مدنظر است

معا‌ون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران در ادامه به توسعه‌های صورت گرفته در زمینه بازارگردانی اشاره کرد و گفت: دستورالعمل بازارگردانی سهام مصوب شده و قابل‌ اجراست. در حال حاضر عملیات بازارگردانی در برخی سهام بازارهای اول و دوم فرابورس ایران صورت می‌گیرد.

محسنی در ادامه با اشاره به اینکه برخی از بازارها از جمله بازار پایه فرابورس ایران بعد از زمان تصویب دستورالعمل بازارگردانی، آغاز به کار کرده‌اند، گفت: در دستورالعمل فعلی بازارگردانی انجام این عملیات در بازار پایه ممکن نیست و فقط شرکت‌های پذیرش‌شده می‌توانند از این قابلیت بهره‌مند شوند. بر این اساس از آنجا که در بازار پایه شرکت‌ها مورد پذیرش فرابورس قرار نمی‌گیرد، بنابراین نمی‌توان شرط بازارگردانی را برای آنها اعمال کرد.

محسنی تصریح کرد: اما در بازار پایه تغییراتی کلی پیشنهاد شده که امکان فعالیت صندوق‌های بازارگردانی و پوشش ریسک در این بازار فراهم شود. به گفته وی تا حدود 2ماه قبل برای عملیات بازارگردانی دامنه نوسان قیمت حداقل دو برابر دامنه نوسان عادی قیمت در بازارهای اول و دوم بوده است. با دستورالعمل سازمان این امکان وجود دارد که دامنه نوسان قیمت با وجود بازارگردان همانند دامنه نوسان عادی در این دو بازار باشد.

نگاهی به دیگر سامانه‌های فرابورس

معا‌ون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران به دیگر سامانه‌های جدید و در دست بررسی فرابورس اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین سامانه‌ها،  سامانه معاملات مشتقه فرابورس تحت عنوان «واچار» است.

وی  بیان اینکه «واچار» به مفهوم بازار و از کلمات ریشه‌دار و قدیمی ادبیات فارسی است، افزود: این سامانه به طور ویژه مختص معاملات قراردادهای اختیار معامله طراحی شده است و قابلیت‌هایی را در اختیار هم معامله‌گران و هم سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد که تصمیمات بهتری را در بازار مشتقه اتخاذ کنند. محسنی با تاکید اینکه در این مقطع شاهد راه‌اندازی آزمایشی سامانه «واچار» یا همان معاملات مشتقه فرابورس هستیم ادامه داد: به محض آنکه تمامی مراحل توسعه‌ای این سامانه تکمیل شود، بهره‌برداری نهایی از آن صورت خواهد گرفت.