دنیای بورس: نرخ دلار در بازار غیررسمی به آرامی مسیر نزولی را طی می‌کند و در آخرین معاملات (تا ساعت 13:30) در نزدیکی 7700 تومان گزارش می‌شود. سکه نیز در حدود 2685 هزار تومان معامله می‌شود. قیمت سکه از ابتدای تیر ماه سطح 2680 هزار تومانی را پشت سر گذاشت و بعد از آن تا نزدیکی سطح 3 میلیون تومان نیز پیش رفت.
همان‌گونه که در گزارش‌های پیشین «دنیای بورس» تاکید شد در فضای پرتعلیق عرصه سیاست بین‌الملل که در شرایط فعلی بر سایر فضاهای داخلی احاطه دارد استفاده درست و کارآمد سیاست‌گذار از ابزارهای موجود می‌تواند آرامش قابل‌توجهی را به این بازارها تزریق کند. در این رابطه مطالعه گزارش فرصت محدود سیاست‌گذار برای مهار افسار ارز به خوانندگان توصیه می‌شود.
کشف قیمت ارز در بازار ثانویه
در میانه روز گذشته، خبر انجام اولین معاملات بازار ثانویه با این جزئیات منتشر شد که نرخ هر دلار در این بازار حدود 8000 هزار تومان مشخص شده است. با توجه به عدم وثوق نسبت به منابع خبر «دنیای بورس» از بازنشر آن خودداری کرد. بعد از آن مشخص شد که این تعیین نرخ صرفا در فرآیندی آزمایشی و برای کنترل عملکرد سامانه انجام شده است (این در حالی بود که نرخ دلار در بازار غیر رسمی در محدوده نزدیک به 7900 تومان گزارش می‌شد). با این حال در ساعات پایانی روز، خبری مربوط به معامله 10 هزار درهم امارات با نرخ 2050 تومان در این سامانه منتشر شد که بر این مبنا می‌توان نرخ هر دلار را در حدود 7500 تومان تخمین زد.
در فاز فعلی معاملات بازار ثانویه ارز، تنها صادرکنندگان کالاهای غیر فلزی و غیرپتروشیمیایی می‌توانند ارز خود را در این بازار عرضه کنند. با این وجود برای عمق بخشیدن به این بازار لازم است که ارز حاصل از صادرات صنایع فلزی- معدنی و پتروشیمیایی نیز به سمت عرضه این بازار اضافه شوند؛ در این صورت به نظر می‌رسد گذر از سطوح حمایتی نرخ ارز با سهولت بیشتری ممکن شود. در وهله‌های بعدی گستردگی معاملات و شفاف‌سازی از داد و ستدها اثربخشی این بازار را تشدید خواهد کرد.
راه‌اندازی بازار ثانویه ارز و انجام معاملات بدون تعیین سقف قیمتی تنها طی دو روز گذشته توانسته است قیمت سکه را با کاهش 200 هزار تومانی مواجه کند و دلار را در کانال 7000 تومانی تثبیت کند.
جهش‌های قیمت سکه و دلار از ابتدای خرداد با شتاب بیشتری نسبت به ماه‌های قبل از آن، ادامه یافت. سیاست‌گذاری‌های مناسب می‌تواند با همان شتاب اصلاح قیمت‌ها در بازارهای مذکور را به همراه داشته باشد. در این شرایط ایجاد فضایی شفاف و اعتمادسازی فراگیر می‌تواند این اثربخشی را کامل کند. همان‌طور که عوامل اقتصادی و غیراقتصادی توانست جهش ناگهانی نرخ دلار را به دنبال داشته باشد، اگر سیگنال مثبت از سیاست‌های بهینه اقتصادی (مانند راه‌اندازی معاملات گواهی سکه و همچنین امکان شفاف‌تر شدن معاملات توافقی ارز با استفاده از مکانیزم شفاف) و مهم‌تر از آن سیگنال مثبت سیاسی و نشانه‌‌ها از موفقیت کشور در سیاست بین‌المللی می‌تواند شوکی به نرخ دلار و به دنبال آن قیمت سکه وارد کند. این موضوع می‌تواند در جهت تخلیه هیجانات شتاب نزولی دلار را افزایش دهد.
از سوی دیگر ادامه فضای فرسایشی و سیگنال ناامیدی می‌تواند بازگشت قیمتی از سطوح روانی را به دنبال داشته باشد.
اگر چه راه‌اندازی بازار ثانویه اتفاق مطلوبی است ( و اثرات آن به سرعت و وضوح قابل مشاهده است) برای اثربخشی قدرتمند و کامل آن باید به اصلاح بیش از پیش ساز و کار آن اقدام کرد. در این راستا شفاف‌سازی از داد و ستدها و اطلاع‌رسانی صحیح می‌تواند اقدام اثرگذاری باشد.
اصرار بر پوشیده کردن جریاناتی از این دست همواره به بی‌اعتمادی منتهی شده است؛ در فضاهای ناشفاف به کرات فرصت‌ها برای رانت‌بری مهیا شده است و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری وارد کرده است و در صورتی‌که تمرکز واقعی بر اصلاح قیمت‌ها و بازگردانی آرامش به بازارها قرار دارد لازم است از این ابهامات فاصله گرفته شود. این موضوع خود می‌تواند زمینه بسیاری از اصلاحات بعدی را نیز فراهم کند.
در این میان شایعات و صحبت‌هایی در رابطه با عدم تحویل سکه پیش‌فروش نیز مطرح می‌شود. این مساله در وهله اول آسیب را به اعتماد افراد وارد می‌کند و در پی آن هیجان‌زایی دوباره‌ای را در پی خواهد داشت. طرح پیش‌فروش سکه در پی اصرار بر سیاستی نادرست و در زمانی نامناسب کلید زده شد؛ لیکن در فضای فعلی عدم تحویل سکه‌های پیش‌فروش می‌تواند دید نسبت به آینده را تیره کند، و در مقابل و در مسیر نزولی این بازار تقویت سمت عرضه می‌تواند شدت و سرعت اصلاح این بازارها را بیشتر کند.
همچنین بیش از یک هفته از تاریخی که به عنوان موعد عرضه اوراق سکه در بورس مطرح شده بود می‌گذرد و همچنان این مساله عملی نشده است. اخبار پراکنده، اختلاف نظر در رابطه با نرخ مالیات ماخوذه از اوراق مذکور را علت تاخیر در اجرایی شدن این طرح عنوان می‌کنند. با این حال استفاده از فضای فعلی، حرکت به سمت شفافیت بیشتر و تاکید بر اعتمادسازی عمده مسائلی هستند که می‌توانند به عنوان ضربه‌گیر نسبت به اتفاقات محتمل آتی عمل کنند.
سطوح فعلی قیمت سکه و دلار سطوح حمایتی قدرتمندی برای این بازارها به شمار می‌آیند و برای شکستن این سطوح سیگنال‌های مثبت قوی لازم است. بازارهای سکه و ارز که دماسنج‌های سیاسی-اقتصادی کشور محسوب می‌شوند همچنان آرامش باثباتی را تجربه نمی‌کنند. در صورت عدم استفاده به موقع و بهینه از امکانات، سیگنال منفی و قدرتمندی از عرصه روابط جهانی می‌تواند روند هیجانات را بار دیگر از کنترل خارج کند.
