سنگینی وزنه سیستماتیک بر سهام
با وجود حمایت عوامل بنیادین از سهام اما همچنان فشار فروش باعث شده که قیمت سهام عمده گروه‌های بزرگ بازار مسیر نزولی را در پیش بگیرد. البته میزان افت قیمتی چندان زیاد نیست اما در وضعیت کنونی متغیرهای بنیادین، نزول قیمت سهام کاملا به هراس موجود میان معامله‌گران اشاره دارد. بورس تهران در چند سال گذشته بارها این هراس را تجربه کرده است. پیش از حصول توافق برجام میان کشورمان و کشورهای غربی امید و یاس از امضای این توافقنامه نوسانات قیمتی سهام را به دنبال داشت. در حالی‌که پس از نهایی شدن این توافقنامه در تیر 94 امیدواری به خروج اقتصاد کشور از بن‌بست به وجود آمد اما این پایان کار نبود. بار دیگر کارشکنی آمریکا به عنوان یکی از مهر‌ه‌های اصلی سدی در برابر اجرای بهینه این توافق شد.
از سال گذشته نیز با روی کار آمدن ترامپ از بهانه‌های برای کارشکنی آمریکایی‌ها در قبال برجام رونمایی شد. در شرایط کنونی صحبت‌های مقامات آمریکایی نگرانی زیادی را برای بورس ایجاد کرده است. گرچه برجام آن‌گونه که باید در اقتصاد کشور اثرگذار نبود اما به هر حال نمی‌توان از ثمره مثبت آن در حوزه‌های مختلف چشم‌پوشی کرد. در شرایط کنونی بازار سهام نیز با تردیدهای سیاسی در آستانه تصمیم‌گیری ترامپ در خصوص برجام مواجه است. این تردیدهای سیاسی عوامل بنیادین را کم‌رنگ کرده است. اوج‌گیری قیمت نفت، فلزات، محصولات پتروشیمی همگی از مواردی هستند که در شرایط معمول بازار رشد محسوس قیمت سهام را رقم می‌زدند. اما وضعیت کنونی باعث شده که خریداران نیز با وجود اطمینان از ارزندگی سطوح کنونی قیمت سهام چندان در سمت خرید فعال نباشند. با این حال باید گفت به تدریج با تخلیه هیجان سیاسی باید در انتظار حضور خریداران بود.
فشار فلزات بر شاخص
نمادهای فلزی امروز با فشار فروش و از سوی دیگر تقاضای نسبی مسیر کم‌نوسانی تجربه کردند. افت قیمتی «فولاد» در معاملات امروز بیشترین اثر کاهشی را بر شاخص کل گذاشته است. «فملی» از دیگر نمادهای با بیشترین اثر منفی بر شاخص کل بود. نمادهای مزبور در ماه‌های اخیر از حامیان اصلی شاخص کل بودند. پس از رشدهای مداوم قیمتی موج شناسایی سود از سوی معامله‌گران باعث شده که قیمت سهام این شرکت‌ها زیر فشار قرار گیرد. با این حال همچنان انتظار برای خودنمایی عوامل بنیادی مانند انتشار عملکرد 9 ماهه شرکت‌ها وجود دارد که می‌تواند از قیمت سهام این شرکت‌ها حمایت کند.
سطوح بالای قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی از عوامل بنیادین قوی برای سهام گروه فلزی به شمار می‌رود. به این ترتیب گزارش‌های عملکرد 9 ماهه این شرکت‌ها در روزهای آتی می‌تواند خبرهای خوبی از تعدیل مثبت آنها را به همراه داشته باشد.
در گروه معدنی، نمادهای سنگ آهنی به دلیل فشار فروش از سوی معامله‌گران با افت قیمت همراه هستند. سایر نمادهای کانه فلزی نیز برخلاف لحظات ابتدایی بازار معاملات را با افت قیمت پشت سر گذاشتند.
معاملات کم‌رمق پالایشی‌ها
معاملات گروه پالایشی در ابتدای معاملات امروز با رشد قیمتی اندکی در حال معامله بودند. اما در ادامه بازار شاهد فشار فروش از سوی معامله‌گران و به تبع آن افت قیمت در نمادهای این گروه بودیم. به غیر از نمادهای پالایش نفت تبریز و لاوان دیگر نمادهای این گروه رشد قیمتی را تجربه کردند.
ثبات نسبی قیمت جهانی نفت در سطوح بالا در کنار رشد نرخ دلار مبادله‌ای از عوامل اصلی حمایت از نمادهای پالایشی هستند. گرچه فضای منفی حاکم بر معاملات سهام بر قیمت سهام این گروه نیز فشار وارد کرده است اما در این گروه نیز به نظر می‌رسد عملکرد پاییز بتواند بار دیگر توجه معامله‌گران را به سمت این گروه جلب کند. البته این موضوع با فرض ثبات رویه نرخ‌گذاری پیشین توسط پالایش و پخش مورد انتظار است. اثر رشد قیمت نفت و ارز مبادله‌ای در عملکرد پاییز این شرکت‌ها قابل رصد خواهد بود.
معاملات کم نوسان پتروشیمی‌ها
متانول‌سازان همچنان با حمایت رشد قیمت متانول در بازارهای جهانی (414 دلار) همراه هستند. در این میان رشد نرخ دلار در بازار آزاد نیز توجه را به سمت نمادهای این گروه جلب کرده است. در میان نمادهای این گروه «زاگرس» روند نزولی قیمت را در پیش گرفت. با وجود افزایش تقاضای در لحظات نخست معاملات اما در ادامه افزایش فشار فروش مسیر قیمتی این سهم را نزولی کرد. ثبات سطوح کنونی قیمت متانول تا پایان سال می‌تواند جذابیت قابل توجهی را تا پایان سال جاری برای این سهم از نظر نسبت قیمت به درآمد انتظاری ایجاد کند. اما در فضای کنونی معاملات سهام و همچنین ابهام در خصوص روند آتی قیمت متانول در بازار جهانی فشار فروش در معاملات این نماد مشاهده می‌شود.
نشانه‌ها از کوچ نقدینگی به سمت کوچکتر‌ها
در شرایطی که ارزش معاملات بورس تهران در نمادهای بزرگ بازار نسبت به گذشته افت یافته است به نظر می‌رسد بخشی از نقدینگی به سمت نمادهای کوچک حرکت کرده است. در حالی‌که شاخص کل با افت اندکی معاملات امروز با پایان رساند، شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) با رشد 8/0 درصدی همراه شد. در معاملات امروز گروه استخراج زغال سنگ مورد اقبال فعالان بازار قرار گرفته است. دو نماد «کطبس» و «کشرق» به واسطه افزایش تقاضا صف خرید را تجربه می‌کنند. «کپرور»؛دیگر نماد این گروه نیز با وجود رشد قیمت موفق به تجربه صف خرید نشد. در این گروه خبرها حکایت از تقاضای انجمن زغال سنگ برای تغییر در شیوه قیمت‌گذاری(رشد قیمت داخلی) این محصول با توجه به رشدهای اخیر بهای زغال سنگ در بازارهای جهانی دارد. پیش از این نیز این موضوع از سوی تولیدکنندگان زغال سنگ مطرح شده بود، اما با توجه به انحصار بخش مصرف این موضوع با موافقت ذوب آهن همراه نشد. در نتیجه فرمول نرخ‌گذاری زغال سنگ تغییر کرد اما این موضوع اثر چندانی بر بهبود سودآوری این شرکت‌ها نداشت. در شرایط کنونی بار دیگر پیشنهاد ایجاد بازار آزاد برای نرخ‌گذاری زغال سنگ مطرح شده است. با این حال به نظر می‌رسد مسیر دشواری برای رسیدن به این هدف با توجه به سیاست کلان در جهت حمایت از صنعت فولاد کشور وجود داشته باشد.
معاملات تمامی نمادهای متعلق به گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات در محدوده مثبت قیمتی در حال انجام است. این در حالی است که در صنعت سیمان نیز اکثر نمادها رشدهای قیمت بالایی را تجربه می‌کنند. دو نماد «ستران»و «سهگمت» به دنبال افزایش تقاضا با صف خرید همراه هستند و نمادهای «سفارس»، «سکرما» و «سصوفی» تا نزدیکی‌های صف خرید پیش رفته‌اند. به نظر می‌رسد رکود نسبی معاملات گروه‌های بزرگ بهانه‌ای برای جولان نقدینگی در کوچکتر‌های بازار شده است. در صنعت کاشی و سرامیک «کساوه» و «کترام» صف خرید را تجربه می‌کنند. همچنان عامل قدرتمند برای حمایت از رشد پایدار قیمتی در این گروه مشاهده نمی‌شود و نزول قیمتی این نمادها در ماه‌های اخیر و حرکت نقدینگی را می‌توان دلیل اصلی رشد قیمتی این نمادها دانست.