مسائل خاص سیاسی حاکم بر کل دنیا را نباید نادیده گرفت، این عامل بر قیمت‌های جهانی کالاها بی‌تاثیر نیست. مدیرعامل کالسیمین که یکی از شرکت‌های صادرات محور است درخصوص تحلیل بازار فلز روی می‌گوید: برداشت ما از تحلیل‌های جهانی و همچنین آخرین مقالات بانک‌های آمریکا، این است که فلز روی بیشترین پتانسیل رشد را در بین فلزات اساسی دارد.
از طرفی به دلیل محدودیت عرضه از سوی معادن چین، بازارها با کسری موجودی این کالا مواجه است از این رو انتظار رسیدن قیمت جهانی روی به ۳۵۰۰ دلار در LME وجود دارد. این در حالی است که با نزدیک شدن به فصل سرما واحدهای «ذوب روی» در چین به ذخیره‌سازی کالا می‌پردازند و عرضه روی در بازار لندن با کاهش همراه می‌شود و قیمت‌ها رو به افزایش می‌گذارد از این رو بحث پرمیوم در خریدهای انبوه خریداران پیش می‌آید که احتیاط نیز می‌کنند.
امکان اینکه هر تن فلز روی تا رقم ۳۵۰۰ دلار به فروش برسد اما در ماه‌های آتی با نزول قیمت LME روبه‌رو شویم، وجود دارد. به نظر می‌رسد که حد پایین افت فلز روی تا کف قیمت ۲۵۰۰ دلار به ازای هر تن باشد.
وضعیت بازار روی
سعید انجدانی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر شرکت‌های تولیدکننده داخلی اغلب با معضل‌هایی نظیر بدهی بانکی و یا عدم دریافت و پرداخت مبالغ فروش کالا به شکل نقد هستند و بیشتر به صورت مدت‌دار فعالیت می‌کنند، اما شرکت‌های صادرات محور نظیر کالسیمین با این معضلات روبه‌رو نیستند.
پرداخت به موقع حقوق و مزایا و پاداش نیروی انسانی در کالسیمین مدیون همین بحث صادرات است. کالسیمین به بیش از ۱۳ کشور جهان صادرات انجام می‌دهد که در زمان قرارداد مبالغ از آن‌ها وصول و به گردش مالی شرکت به منظور مصارف متعدد تزریق می‌شود.
انجدانی معتقد است: امر صادرات از حیث درآمدزایی، تامین مواد و مصالح، قطعات یدکی و تجهیزات برای شرکت‌های تولیدکننده حائز اهمیت است. وی بر این باور است در بین فلزات اساسی در حال حاضر رویکرد به فلز روی بیشتر از گذشته است؛ به طوری که این فلز با رسیدن به قیمت ۳2۰۰ دلار به ازای هر تن توانست رکوردی جدید که در ده سال اخیر بی‌سابقه بود را رقم بزند.
اثر نرخ LME
انجدانی در خصوص اثر نرخ LME بر شرکت‌هایی که فعالیت مشابه کالسیمین دارند، تصریح می‌کند: سال گذشته این بحث در مجموعه روی کاران هلدینگ توسعه معادن روی به میان آمد که سوددهی کالسیمین بر اثر افزایش نرخ LME و قیمت دلار است و بر ارزش سهام این شرکت نیز موثر است.
در همان سال واحد برنامه‌ریزی هلدینگ برای بررسی این موضوع که سوددهی در کالسیمین هنر نیست چرا که تابعی از رشد LME و دلار است، اقدام به مطالعه‌ای کرد و در نتیجه آن دریافت شد که رشد قیمت LME معادل ۶۵ درصد بر سوددهی «فاسمین» اثرگذار است، اما ۳۵ درصد دیگر آن به عوامل دیگر نظیر نقش «مدیریت» است. در حوزه مدیریت کاهش هزینه‌ها، کاهش قیمت تمام شده تولید، خرید به موقع مواد مصرفی و کاهش قیمت آن‌ها در کنار رشد قیمت LME طبیعتا شرایط را بهبود می‌بخشد.
نحوه صادرات
وی درباره نحوه صادرات محصول‌های روی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: حدود یک سال قبل شاید هر شرکتی که تحت مدیریت توسعه معادن روی بود، محصول‌هایش را خود به فروش می‌رساند، اما اکنون با اعمال سیاست جدید در هلدینگ از طریق شرکت بازرگانی که زیرمجموعه هلدینگ توسعه معادن روی ایران است امر فروش صورت می‌گیرد بر این اساس فروش مستقل در شرکت‌ها حذف شده و به شکل یکپارچه و از یک کانال، مشتریان هلدینگ محصول‌های خود را سفارش می‌دهند و دریافت می‌کنند.
واردات خاک
به گفته مدیرعامل «فاسمین» در زمینه واردات خاک نیز همین رویه را در پیش گرفته است. از این طریق سلامت مجموعه توسعه تضمین شده و قیمت‌ها دستخوش تغییرهای غیرعملی و غیرتخصصی نمی‌شوند. با این تفاسیر ابتدا و انتهای خط تولید یعنی واردات خاک و صادرات شمش بر عهده شرکت بازرگانی مجموعه است، از این رو وظیفه تولید بهینه بر عهده مدیریت شرکت‌های تابعه است.
مدیرعامل کالسیمین می‌گوید: در زمینه تولید با توجه به سهمیه‌بندی خاک از سوی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی و همچنین پروسه واردات خاک، تلاش مجموعه این است که از برنامه تولید جلوتر باشد؛ به طوری که در ۶ ماهه نخست امسال رقم تولید بالاتر از پیش‌بینی در بودجه ۹۶ بوده است و به تبع آن فروش نیز فراتر از بودجه محقق شد.
مولفه‌های رشد
در کنار افزایش تولید همانطور که گفته شد دو عامل رشد نرخ ارز و قیمت‌ها در LME به افزایش سوددهی کالسیمین نیز منتج شد. انجدانی می‌افزاید: برای تامین خاک مورد نیاز برای تولید شمش روی علاوه بر واردات خاک و سهمیه دریافتی از سوی تهیه وتولید به سمت بهره گیری از خاک‌های باطله‌ای که سال‌ها جمع آوری شده‌اند روی آورده‌ایم. از طرح‌های کم‌نظیر در منطقه و در سطح روی کاران، احداث کارخانه کیک‌شویی یا همان BZS است.
کنسانتره روی
این کارخانه وظیفه دارد که از پسماندهی تولید روی در کارخانه‌های تولید شمش که سالیان سال در دره‌ای ذخیره شده است و قریب به ۳ میلیون تن برآورد می‌شود، به عنوان خوراک اولیه بهره گرفته و کنسانتره روی تولید کند. قرار است که معادل ۴۰۰ هزار تن کیک خشک به عنوان خوراک وارد خط تولید و ۱۰۵ هزار تن کنسانتره روی با عیار ۲۰ درصد تولید شود، یعنی به نسبت ۴ به یک تولید صورت پذیرد.
کنسانتره روی به عنوان خوراک به کارخانه ذوب و تولید شمش روی وارد می‌شود. ارزش افزوده پسماندها (که قیمت تمام شده این خوراک صفر است)، سرشار است و با بررسی که سال قبل انجام شد IIR در این پروسه معادل ۱۳۸ درصد است. در زمان آمدن اینجانب به مجموعه (تیرماه سال قبل)، پیشرفت فیزیکی این واحد معادل ۲۰ درصد بود که اکنون از مرز ۹۷ درصد عبور کرده است.
پروژه‌های مجموعه
همانطور که روال همه پروژه‌هاست، با پیشرفت ۹۷درصدی یک کارخانه می‌توان آن را به بهره‌برداری به صورت آزمایشی رساند و پیمانکاران دراین مرحله کارخانه را تحویل بهره‌بردار می‌دهند. در حال حاضر BZS به صورت آزمایشی در حال تولید اما افتتاح رسمی انجام نشده است تا کارخانه در طول زمان باقیمانده به ظرفیت اسمی برسد.
آثار زیست محیطی
مدیرعامل کالسیمین به آثار زیست محیطی طرح یادشده اشاره دارد و می‌گوید: پسماند جدید در کارخانه جدید از عیاری کمتری از 1.5 درصد برخوردارند در این طرح که معادل 29.5 میلیارد تومان هزینه سرمایه‌گذاری برآورد شده و بازگشت سرمایه آن معادل ۹ ماه (ارقام مربوط به ارزیابی اولیه) است.
این یک طرح زیست‌محیطی بزرگ تلقی می‌شود و تاکنون به این وضعیت و ابعاد نبوده است. «فاسمین» در سال به طور مثال ۲۵۰ هزار تن خاک برای تولید ۳۳ هزار تن شمش روی نیاز دارد که مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این میزان شمش را از ۳۰ درصد سهمیه داخلی و ۷۰ درصد وارداتی تامین می‌کند. به گفته انجدانی پس از راه‌اندازی BZS، جایگزینی برای بخشی از مواد اولیه وارداتی صورت می‌گیرد.
رویکرد واردات خاک
وی می‌افزاید: در سال اول که هنوز به ظرفیت اسمی‌نرسیده می‌توان ۲۵ درصد از ۷۰ درصد وارداتی را از BZS تامین کرد، با این روش ارز کمتری خارج می‌شود. البته اعتقاد در هلدینگ این نیست که بخشی از خاک را این طرح تامین کند و اصل بر افزایش تولید است.
به نظر می‌رسد با این رویه، پیش‌بینی تولید سال آینده از ۲۰ هزار تن به ۶۰ هزار تن (با توجه به بهره‌برداری از طرح‌ها) برسد. تلاش مجموعه نیز توسعه تولید شمش روی است. انجدانی به دیگرطرح دوستدار محیط زیست اشاره و تصریح می‌کند: از دیگر طرح‌های زیست‌محیطی، اجرا و هدایت آب‌های سطحی است.
طرح‌های کارخانه
همچنین احداث، ساخت و نصب غبارگیر کوره‌های القایی و دوار در کارخانه دندی، طرح کارخانه SO یا سولفور اکسیده که در بحث تغلیظ و فلوتاسیون امکان استفاده از خاک‌های کربناته و اکسیدی را دارد. برخلاف ذوب و روی بافق«فاسمین» نمی‌تواند از سولفید روی استفاده کند که این طرح این امکان را برای مجموعه فراهم می‌کند.
از طرح‌های دیگر در دست اقدام، طرح استحصال فلزات نیکل، کبالت و کادمیوم از کیک‌های پسماند روی است، علاوه بر این طرح لیچ اتمسفری که پیش‌بینی اولیه معادل ۸۸ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در دست بررسی و مطالعه است و طرح SX که طرحی مشترک با شرکت فرآوری مواد معدنی و کالسیمین و توسعه معادن روی است.
در همین رابطه بخوانید: ویژه‌نامه امروز ایران کانمین در «دنیای اقتصاد»