صنعت سیمان از دو سال و نیم گذشته با رکود حاکم بر اقتصاد، به ویژه در بخش ساختمان، با چالش مواجه شد؛ به طوری که تولید در این بخش از میزان تقاضا پیشی گرفت و بازار داخلی حدود 40 درصد تولید را به خود جذب کرد.
بهم خوردن توافق توسعه صنعت سیمان
به گفته مرتضی لطفی؛ عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در دولت‌های هفتم و هشتم، بیش از یک هزار میلیون دلار به توسعه صنعت سیمان اختصاص یافت. اما پس از آن و در زمان بهره‌برداری از واحدهای جدید، به رغم توافق‌هایی که صورت گرفته بود تا نرخ بازپرداخت، مطابق نرخ زمان پرداخت تسهیلات باشد، نرخ مبادله‌ای مبنا قرار گرفت و بسیاری از واحدهای تولیدکننده سیمان در بازپرداخت این تسهیلات دچار مشکل شدند.
جلسه با دولت
لطفی در گفت‌وگو با سایت خبری «اتاق بازرگانی تهران» با اشاره به برگزاری جلساتی با معاون‌اول رییس‌جمهور و وزرای صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی، برای حل مشکلات صنعت سیمان تاکید می‌کند: در این جلسات مقرر شد کمیته‌ای برای رسیدگی به امور سیمان در ستاد اقتصاد مقاومتی تشکیل شود. این کمیته ایجاد شده اما به اعتقاد لطفی تنها حدود 30 درصد از خواسته‌های فعالان صنعت سیمان، اجرایی شده است.
امتناع بانک‌ها
این مدیر سیمانی بر این باور است: به موجب تبصره یک ماده 20 قانون رفع موانع تولید قرار بود، نرخ بازپرداخت تسهیلات ارزی صنایع، تعیین تکلیف شود که بانک‌ها از همکاری در این زمینه، هنوز هم امتناع می‌ورزند. البته در جریان مذاکرات با مقام‌های دولتی، آن‌ها موافقت کردند اعتبار قابل توجهی، حدود یک هزار میلیارد تومان را به یارانه حملونقل اختصاص دهند. به دلیل سهم40 درصدی هزینه‌های حملونقل در سبد هزینه‌های صادراتی، اختصاص این میزان یارانه می‌توانست به رشد صادرات سیمان کند. اما تنها حدود 20 هزار میلیارد تومان برای این بخش در قانون بودجه پیش‌بینی شد که البته ریالی از آن به بخش حملونقل اختصاص نیافت.
تفاهم‌نامه با سیمانی‌ها
در قالب تفاهم‌نامه سال 1394 سیمانی‌ها با دولت مقرر شد این صنعت با توجه به مشکل تامین گاز، دو ماه فعالیت خود را متوقف کند و دولت نیز متعهد شد در مقابل عدم مصرف گاز و مازوت، اعتباری را به این صنعت اختصاص دهد که به‌رغم پیگیری‌های مستمر، متاسفانه هنوز محقق نشده است. همچنن به موجب تفاهمنامه‌ای که سیمانی‌ها با وزارت راه و شهرسازی منعقد کردند، مقرر شد این وزارتخانه، سیمان مورد نیاز خود را در پروژه‌ها از تولیدکنندگان داخلی تامین کند و دولت هم اعتباری را به این امر اختصاص داده که قرار است در درازمدت اعطا شود.
معطل ماندن دیپلماسی تجاری
لطفی در این خصوص عنوان می‌کند: قرار بود اقدام‌هایی در رابطه با ایجاد بازار داخلی در حوزه‌های عمرانی و بازار خارجی انجام شود و دیپلماسی تجاری در این زمینه فعال شود که متاسفانه معطل مانده است. در حوزه صادرات نیز مشکلات فراوانی وجود دارد.
وی با اشاره به سهم بالای هزینه‌های حملونقل در هزینه‌های صادراتی می‌گوید: به دلیل بالا بودن این هزینه‌ها، امکان رقابت از تولیدکنندگان سیمان سلب شده است. نتیجه آنکه، صادرات ایران به بازارهای آفریقایی صفر است.
حال آنکه در صورت اختصاص یارانه حملونقل، می‌توان 10 میلیون تن سیمان به کشورهای آفریقایی صادر کرد. اکنون با وجود ظرفیت تولید 90 میلیون تنی سیمان، 56 میلیون تن در داخل مصرف شده و 40 میلیون تن مازاد تولید وجود دارد. در سال جاری نیز، صادرات سیمان حدود 7 یا 8 میلیون تن برآورد شده که احتمالا تا پایان سال به 10 میلیون تن خواهد رسید.
با توجه به کیفیت سیمان تولیدشده در ایران و مزیت‌هایی که تولید این محصول در ایران دارد، اگر دولت در زمینه دیپلماسی تجاری فعال شود، و زیرساخت‌های مورد نیاز در بخش صادرات را نیز فراهم کند، ارزش صادرات سیمان افزایش چشمگیری خواهد یافت.
در همین رابطه بخوانید: نمک دولت بر زخم سیمانی‌ها