سناریو‌های افت‌و‌خیز نماگر اصلی بازار
شکورعلیشاهی | تحلیلگر بازار سرمایه
شاخص کل بورس اوراق بهادار طی ۵ روز کاری گذشته با حدود ۵/ ۳ درصد کاهش از محدوده یک میلیون و ۴۴۷ هزار واحد به محدوده یک میلیون و ۳۹۷ هزار واحد رسید. روند صعودی کوتاه‌مدت در ۱۳ روز کاری قبل به سمت پایین شکسته شد و بعد از آن شاخص کل در یک سردرگمی خاص روند خنثی را در پیش گرفت تا اینکه در اواخر هفته گذشته با دو ریزش پیاپی احتمال اتفاق افتادن پرده اول از سناریوی کاهشی را بسیار زیاد کرد.
در هفته آینده احتمال ادامه کاهش قیمت‌ها در قالب پرده اول از سناریوی کاهشی و با هدف یک میلیون و ۳۶۵ هزار واحد محتمل است. البته با برخورد به این محدوده قیمتی یا حتی از محدوده‌های فعلی می‌توان امید به افزایش قیمت‌ها را داشت.
با توجه به شرایط بازار و عرضه‌های هیجانی بازگشت به مدار ریزش قیمت‌ها در قالب پرده دوم و سوم دیگر دور از دسترس نیست. در مرحله اول می‌توان انتظار داشت شاخص کل تا محدوده‌های یک میلیون و ۲۱۰ هزار واحد که هدف پرده دوم از سناریوی کاهشی است، ریزش داشته باشد.
در این پرده، ممکن است، محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد، به‌عنوان حمایت نقش خوبی ایفا کند. احتمال دارد با خبری غیرمنتظره یا تصمیم اقتصادی کلان که به ضرر بازار سرمایه باشد، پرده سوم که با فروش هیجانی بسیار زیادی همراه است، اتفاق بیفتد.
در این مرحله شاخص کل ممکن است تا سطوح یک میلیون واحد نیز ریزش داشته باشد که محدوده‌های حمایتی بسیار قدرتمندی از جمله یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد می‌توانند از رسیدن به این هدف جلوگیری کنند. پرده چهارم از سناریوی کاهشی به سطوح کمتر از یک میلیون واحد برای شاخص می‌پردازد که فعلا نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر کرد.
مناطق حمایتی، سطوحی از قیمت هستند که در آن احتمالا تقاضا‌کنندگان سهام زیاد می‌شوند و ممکن است نقطه پایان روند نزولی و کاهش قیمت‌ها باشند.
از طرفی سطوحی که به‌عنوان هدف قیمتی، در روند نزولی معرفی می‌شوند، مناطقی هستند که در آن معامله‌گران بلند‌مدت بازار در سهم حضور دارند و اکثر سفته‌بازان در این نقطه از سهم خارج شده‌اند، بنابراین در این محدوده‌ها علاوه بر احتمال تقاضای زیاد، ممکن است عرضه‌کننده سهام نیز از فروش اجتناب کرده و به نوعی در منطقه اشباع فروش که بعد از چند روز تقریبا متوالی کاهش قیمت در آن قرار می‌گیریم، حضور داریم.
همین موضوع ممکن است نقطه پایان کاهش قیمت‌ها باشد. البته تمامی این محدوده‌ها در صورت شکسته شدن به سمت پایین با حجم زیاد می‌توانند به سطوح مقاومتی تبدیل شوند.
اگرچه نشانه‌های نزولی در نمودار شاخص کل بیشتر از نشانه‌های صعودی است ولی هنوز شاخص کل در یک بلاتکلیفی خاص قرار دارد و ممکن است در هر لحظه با تصویب یک قانون جدید یا نوشتن یک دستورالعمل منطقی یا غیرمنطقی کفه ترازو به سمت تقاضا‌کنندگان سنگین‌تر شود.
البته این موضوع از ریسک‌های بسیار بزرگ بازار است و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ایران علاوه بر دانش‌های علمی در زمینه تحلیل تکنیکال و بنیادی با ریسک‌هایی همچون ریسک تصمیم‌های سلیقه‌ای ناظر بازار، ریسک قوانین یک‌شبه و ریسک دستورالعمل‌های غیرکارآ مواجه هستند. نحوه محاسبه و مقابله با این نوع ریسک‌ها در هیچ کتابی نوشته نشده است.
به هر ترتیب افزایش قیمت‌ها می‌تواند در چهار مرحله اتفاق بیفتد. در پرده اول از سناریوی افزایشی، هدف شاخص یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد خواهد بود. بسیاری از خریداران امروز بازار با رسیدن شاخص کل به این محدوده به دسته فروشندگان ملحق خواهند شد. سطح مقاومتی یک میلیون و ۴۵۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد می‌تواند مانع رسیدن شاخص به هدف قیمتی این مرحله شود.
بعد از عبور شاخص از محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد، مرحله دوم از سناریوی افزایشی آغاز خواهد شد. در این پرده، با ایجاد تقاضای بیشتر در سهام شرکت‌ها، شاخص کل ممکن است تا محدوده‌های یک میلیون و ۷۵۰ هزار واحد افزایش پیدا کند.
در سطح یک میلیون و ۶۸۰ هزار واحد احتمالا بعضی از خریداران سطوح پایین‌تر که احتمالا از پرده اول یا ابتدای پرده دوم وارد بازار شدند و به سرمایه‌گذاری خود اطمینان کافی ندارند، به‌عنوان عرضه‌کننده ظاهر شده و شناسایی سود کنند.
این محدوده به‌عنوان سطح مقاومتی بسیار مهمی در پرده دوم افزایش قیمت‌ها معرفی می‌شود. از نظر آماری، احتمال رخ دادن دو پرده اول از سناریوی افزایشی محتمل‌تر از دو پرده دیگر است. در پرده سوم، شاخص به دنبال فتح قله قبلی است که سطح قیمتی ۲ میلیون واحد، به‌عنوان مقاومت می‌تواند مانع رسیدن شاخص به سقف قبلی شود.
مرحله چهارم، به بعد از عبور شاخص از سطح سقف قبلی یعنی محدوده ۲ میلیون و ۱۲۰ هزار واحد می‌پردازد که در کوتاه‌مدت نمی‌توانیم به‌طور دقیق در مورد آن صحبت کنیم.
اختلاف حرکتی شاخص کل با هموزن
- مهدی طیبی | تحلیلگر بازار سرمایه
شاخص هموزن به دلیل واگرایی مثبتی که در کف تشکیل داده بود (فلش‌های سبز‌رنگ) با قدرت و شتاب بیشتری برگشت زد و در گام نخست تا وسط محدوده مقاومتی خود پیشروی کرد سپس با یک اصلاح حداقلی تا تراز ۸/ ۶۱ درصد فیبوناچی از کل ریزش اخیر را ریکاور کرد.
هم اکنون بین دو قله مینور اخیر با اندیکاتور شاخص قدرت نسبی یک واگرایی منفی تشکیل شده است (فلش‌های قرمز رنگ) که چند روزی این شاخص را به اصلاح می‌فرستد اما کف قبلی در ۴۳۶۵۰۰ واحد حمایت محکمی برای این نماگر خواهد بود.
انتظار می‌رود با رسیدن به این محدوده واگرایی منفی ایجاد شده خنثی شده و این شاخص مجدد به سمت بالا برای پس گرفتن قله‌های مینور و ماژور حرکت کند. اما در شاخص کل از همان ابتدای برگشت از یک‌میلیون و۲۰۰ هزار واحد شرایط به گونه دیگری بود.
فروش سهام عدالت تهدیدی برای سهام بزرگ و شاخص‌ساز بود و پس از کمی رشد قیمتی فشار فروش حقوقی‌ها و در هم کوبیدن صف‌های خرید موجب ضعف تقاضا و فرار نقدینگی از سهم‌های بزرگ و کوچ به سمت سهم‌های کوچک و متوسط شد.
سهم‌هایی که ممکن است گران باشند اما از عرضه بی‌حساب و کتاب حقوقی‌های گرسنه در امان هستند و بعضا از حمایت سهامداران درصدی اعم از حقیقی یا حقوقی نیز بهره‌مند هستند.
به این ترتیب شاخص به زحمت توانست تا لبه پایینی محدوده تراکمی خود پیشروی کند و حتی تراز ۲/ ۳۸ درصد فیبوناچی از کل ریزش را نتوانست لمس کند.
به هر حال این نماگر در حال اصلاح صعود اخیر خود از یک‌میلیون و۲۰۰ هزار واحد تا یک‌میلیون‌و ۵۳۵ هزار واحد است و انتظار می‌رود جایی مابین تراز ۵۰ تا ۸/ ۶۱ درصد فیبوناچی یعنی محدوده یک‌میلیون‌و۳۳۵ تا یک‌میلیون‌و۳۷۰ هزار واحد با تضعیف عرضه‌ها و تقویت تقاضا به مدار رشد برگردد.
