تهدیدهای آمریکا شرکت‌های خارجی را تسلیم می‌کند؟

دشواری‌های ادامه حیات برجام

07:14 - 1400/01/18
با ادامه تهدیدها و فشارهای ایالات متحده و دیگر متحدان وی شرکت‌های خارجی به دنبال تغییر استراتژی حضور در فعالیت‌شان در ایران هستند. ناظران البته براساس سناریوهای پیش‌رو از شرایط دشوار و پیچیده برای نجات برجام خبر می‌دهند.
دشواری‌های ادامه حیات برجام

ایران و قدرت‌های 1+4 در حالی مذاکره‌های خود را بر سر برجام پی می‌گیرند که شرکت‌های اروپایی در ادامه افزایش تهدیدهای ایالات متحده یکی پس از دیگری قصد خروج از ایران را دارند. در تازه‌ترین تصمیم پژو سیتروئن و توتال اعلام کرده‌اند: در صورتی ایالات متحده معافیت‌هایی برای این دو شرکت در ایران قایل نباشد از ترس تحریم‌های ثانویه فعالیت‌های خود را در ایران متوقف می‌کنند.

خبرهای رسیده همچنین نشان می‌دهد بانک سرمایه‌گذاری اروپا نیز به دلیل فشارهای ایالات متحده نسبت به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا برای همکاری در ایران امتناع ورزیده است. بحث فروش نفت ایران و امتناع ورزی شرکت‌های آسیایی و اروپایی برای حضور در ایران بعد از خروج آمریکا از برجام دنبال می‌شود و به نظر مساله اساسی مذاکره دولت‌های حاضر در معاهده هسته‌ای نیز صحبت بر سر همین 2 موضوع باشد.   

 با این وصف در هفته‌های گذشته پس از سفرهای دوره‌ای دبیرکل اتحادیه اروپا از چین و روسیه و دیگر دول اروپایی همه اعضای معاهده توافق هسته‌ای به جز ایالات متحده روی حفظ برجام تاکید کردند. این در حالی بود که اتحادیه اروپا چند روز گذشته در پی تصمیم شرکت‌ها برای تعلیق فعالیت‌ها در ایران از ایالات متحده خواسته بود سازوکارهایی برای معافیت شرکت‌های اروپایی در این باره اعمال کند که البته با توجه به سیاست‌های جدید تهاجمی آمریکا در حوزه سیاست خارجه بعید به نظر می‌رسد به این خواسته جامه عمل پوشانده شود.

ایران هم البته با وجود رایزنی‌ها در خصوص حفظ برجام به دستور مقام رهبری و البته رییس جمهور قصد دارد به سرعت آمادگی‌های لازم برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو را (در چارچوب افزایش غنی‌سازی برجام) فراهم و آغاز کند.

در تازه‌ترین رویدادها همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو به آلمان، انگلیس و فرانسه برای متقاعد کردن اروپا برای فشار بیش‌تر به ایران سناریوهای جدیدی قابل طرح است. اگر چه دول اروپایی در دیدار با نتانیاهو بر لزوم حفظ برجام تاکید کرده‌اند اما همچنان در رفتارهای یک جانبه‌ای خواستار مذاکره بر سر نفوذ منطقه‌ای و مسایل موشکی ایران نیز شده‌اند.

ایران تاکنون هر گونه مذاکرات درباره مسایل موشکی را رد کرده است. البته مذاکرات ایران و اروپا بر سر یمن در حال پیگیری است. در دیگر سو، در پشت پرده هم خبرهای رسیده بیانگر این است که ایران و روسیه در حال اتخاذ تصمیم‌های جدید در خصوص تحولات سوریه هستند. ایران همچنین خروج نیروهای مستشاری خود از سوریه را منوط به درخواست دولت سوریه کرده است.

ناظران با اشاره به فشارهای ایالات متحده و تهدید شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی و به دلایل امنیتی و اقتصادی تاکید دارند نجات برجام در شرایط بسیار پیچیده و دشواری قرار دارد و شاید تنها دلیل حفظ برجام از نظر اروپا مسایل سیاسی باشد.

پیش‌تر در «دنیای بورس» خواندید:

خودرویی‌ها چقدر از لغو برجام متضرر می‌شوند؟

تقابل ریسک و بازدهی در سایه سنگین ترامپ