فردین یزدانی - مدیر بازنگری طرح جامع مسکن - در گفت و گو با اکو ایران با اشاره به شرایط اقتصادی خانواده های ایرانی گفت : وضعیت کنونی تنها به دلیل وضعیت مسکن نیست وضعیت تحولات هزینه تمام شده، تحولات درآمد خانوار، این عدم تعادل وضعیت را بحرانی کرده است و این مساله اصلی است. اگر بخواهیم نسخهای برای وضعیت فعلی بازار اجاره بپیچیم، یک ساله اثر نمیکند؛ به حدی بحرانی است که نسخههای مرسوم جواب نمیدهد ولی متاسفانه کلید حل مشکل مسکن، خارج از بخش مسکن و در اقتصاد کلان، تورم، رشد اقتصادی، درآمد خانوار است.»
یزدانی با اشاره به بیاثر بودن وام ودیعه مسکن در شرایط فعلی میگوید:« اولین پیشنهاد وام ودیعه در سال 1384 داده شد و آن زمان شرایط اقتصادی نسبتا نرمال بود و وام ودیعه مسکن میتوانست به بخش مهمی از خانوارهای مستاجر کمک کند؛ اکنون شتاب قیمتها به حدی است که وام ودیعه مسکن اولا باید خیلی بالا باشد و سیاستهای پولی، تزریق اعتبارات در بخش مسکن اثر نمیگذارد.»
این کارشناس حوزه مسکن همچنین گفت:« ما شتاب تورمی داریم و این شتاب، اثر افزایش وام را خنثی میکند، دوما فرض کنید وام ودیعه مسکن را به 200 الی 300 میلیون تومان افزایش دادیم، مساله بازپرداخت آن چه میشود؟ بخش زیادی از مردم متاسفانه قدرت بازپرداخت اقساط این وام را ندارند و نتیجه آن افزایش بدهی بانکی و مشکلات در این بخش است.»
او همچنین در رابطه با طرح مالیات بر خانههای خالی برای بهبود وضعیت تورم در حوزه مسکن گفت:« ما در بخش مصالح ساختمانی بالای 40 درصد و در بخش زمین نیز، بالای 70 درصد تورم داریم؛ فرض کنید برای واحدی در محله نیاوران، متری 150 میلیون تومان مالیات تعیین کنید، مالک واحد مسکونی را 140 میلیون تومان عرضه میکند، با توجه به این تورم که پیش و روی اوست، نمیتواند به مناطق پایین شهر نشت پیدا کند و آحاد مردم از طرح مالیات بر خانههای خالی استفاده کنند.»
او با اشاره به کاهش تولید در بخش مسکن گفت:« هزینهی تولید مسکن بالا است؛ ما در دو الی سه سال اخیر، جهش تولید نداشتهایم؛ اگر معادل بگذاریم و جهش قیمت فروش مسکن را با رشد قیمت زمین و با رشد قیمت مصالح، میبینیم که جذابیت تولید مسکن کم شده است، یعنی در بخش هزینههای تولید هست به خصوص در مساله زمین، دوستانی که دغدغه مالیات بر خانههای خالی دارند کاش دغدغه مالیات بر زمین هم میداشتند.»
وی همچنین گفت:« برای حل دوره انتظار 45 سال، هر متر مسکن 50 میلیون تومان که متوسط قیمت مسکن در تهران است، باید به متری 20 میلیون تومان برسد تا بتواند مساله از مسائل خانوارها را حل کند؛ به صورت کلی و تئوریک سازوکار بازار مسکن با شکست بازار مواجه است؛ ولی هر سیاست اقتصادی در هر زمان و مکان جدا از محیط، نمیتوان اعمال کرد و دوای آن بسته به شرایط است.»
به گفته یزدانی، هر سیاستی برای یک شرایط ویژه و یک زمان ویژه مناسب است و الان وضعیت خارج از توان عادی است. ابزارهایی که پیشنهاد شده با آن بتوان شکست بازار را جبران کرد، برای شرایطی است که یک جزیرهای به نام بخش مسکن در کل جزایر اقتصاد کشور دچار تلاطم شده باشد.