دنیای بورس: روز گذشته شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با ثبت ریزش 4692 واحد (معادل 0.98 درصد) به سطح 472 هزار و 120 واحد رسید. این اتفاق در حالی رخ داد که شاخص کل هم‌وزن ریزش کمتری را متحمل شد و تنها افت 0.33 درصدی را پشت سر گذاشت. تاثیر اصلاح قیمت نمادهای بزرگتر در بورس تهران با توجه به رشدهای نه چندان قدرتمند اما سریع که به جهش‌های شاخص کل نیز دامن زده بود، انگیزه حفظ سود را افزایش داد. از طرفی نزدیک شدن عدد شاخص کل به مرز روانی 500 هزار واحدی با تغییر معادلات بازار همراه خواهد بود. در چنین شرایطی افزایش ارزش بازار سهام و ورود به سطوح جدید نیازمند زمان است. گرچه باز هم رشد تدریجی نرخ ارز می‌تواند سطح شکنی‌ها را ساده کرده و به عنوان یک موتور محرک، اصلاح زمانی را بسیار کوتاه کند. اما بازار سهام در شرایط بلاتکلیفی حتی با وجود رشد نرخ ارز می‌تواند با قطار کردن بدترین سناریوها در محدوده منفی حرکت کند.
رشد خزنده دلار
اگر نرخ دلار روند تدریجی رو به رشد خود را ادامه دهد (منظور تکرار شوک‌های دوران قبلی نیست) دو سناریوی کلان را پیش روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. سناریوی اول خروج پول به سمت دارایی‌های فیزیکی مانند ارز و طلاست و سناریوی دوم ماندن پول‌ها در بازار و جذب نقدینگی روز افزون برای به پیشواز رفتن افزایش نرخ دلار خواهد بود. اگرچه دو سناریوی فوق دو سر کاملا سیاه و سفید این طیف گسترده را نشان می‌دهد و محدودیت‌های بازار ارز برای نقل و انتقالات پول جهت فعالیت در این بازار می‌تواند با تاثیرگذاری دوگانه، هم سرعت‌گیر بزرگی برای رشد پر شتاب نرخ ارز باشد و هم ورود سرمایه‌های بزرگ را به این بخش از اقتصاد عملا منتفی کند. اما واقعیت‌های اقتصادی موجود در خصوص بحث رشد نقدینگی و پایه پولی کشور به تدریج رشد نرخ ارز را توجیه پذیر خواهد کرد حتی اگر سایه سنگین موضوع FATF از بازار ارز برداشته شود. بنابراین با توضیحاتی که به صورت بسیار اجمالی داده شد، رشد نرخ ارز بدون گشایش‌های واقعی اقتصادی و تعامل تجاری گسترده با شرکای خارجی در وضعیت فعلی یک امر اجتناب ناپذیر است. هرچند همانطور که اشاره شد، بار دیگر تاکید می‌شود که منظور از رشد نرخ ارز جهش‌های پرشتاب دوره‌های گذشته نیست. اما حتی با وجود پشت سر گذاشتن روند ملایم افزایشی نرخ ارز نیز بازار سهام در این فرآیند با جذاب شدن قیمت سهم‌ها می‌تواند مقصد موج بعدی سرمایه‌های سرگردان باشد. امری که به لحاظ ساختار خلق نقدینگی روزانه در کشور کاملا امکان پذیر است و از پتانسیل بالایی در این خصوص حکایت می‌کند.
انتظار برای تصمیمات FATF
قرار است در ساعات پایانی روز جمعه در خصوص قرارگیری ایران در لیست سیاه سازمان FATF تصمیم‌گیری شود. در همین راستا زمزمه‌هایی مبنی بر تمدید مهلت به ایران جهت به نتیجه رساندن دو لایحه CFT و پالرمو به گوش می‌رسد که می‌تواند تا حد زیادی از التهاب ایجاد شده در بازار ارز و سرگیجه بازارها حداقل در کوتاه‌مدت بکاهد. در نهایت باید گفت اگرچه بسیاری از کارشناسان بر این باورند که قرارگیری ایران در لیست اقدامات متقابل (counter-measures) به لحاظ فنی تغییری در ساختار محدود فعلی نقل و انتقالات ارزی و تعاملات تجاری ایجاد نمی‌کند و به بیان ساده‌تر اوضاع از چیزی که هست بدتر نخواهد شد اما در نقطه مقابل نیز برخی از تحلیلگران بر این باورند که موضوع قرارگیری ایران در وضعیت یاد شده توسط این نهاد بین‌المللی تبعات خسارت باری را به همراه خواهد داشت و می‌تواند حلقه محاصره مراودات مالی را بیش از این محدود کند. به نظر می‌رسد افزایش احتمال تمدید چندماهه مهلت سازمان FATF به ایران جهت تصمیم‌گیری در خصوص لوایح باقیمانده دست کم در کوتاه‌مدت و به لحاظ روانی بتواند در بازار ارز قیمت‌ها را تا حدودی کنترل کند و اصلاح جزئی را در پی داشته باشد. بسته به میزان واکنش بازار ارز به این اتفاق محتمل، بازار سهام نیز می‌تواند دستخوش تکانه‌های مقطعی و چرخش نقدینگی در صنایع شود که نوسان‌های شاخص کل را نیز به همراه خواهد داشت.
درخشش دوباره طلا در بازارهای جهانی
بازارهای جهانی در ساعات ابتدایی روز چهارشنبه شاهد تحرکات مثبت طلا و عبور قیمت این فلز زرد از مرز 1600 دلار بود. نزدیک شدن دوباره قیمت طلا به سقف 7 ساله و احتمال عبور از این محدوده، یکی از نشانه‌های تقویت گارد محافظه‌کاری سرمایه‌گذاران در روزهایی‌ست که احتمال کاهش سرعت رشد اقتصاد جهانی در سال 2020 بیش از پیش شده است.
از سوی دیگر کاهش حساسیت‌ها و کنترل بیشتر دولت چین بر موضوع شیوع روزافزون ویروس کرونا، آرامش نسبی را در سایر بازارهای کالایی نظیر فلزات اساسی به همراه داشته است. هرچند استفاده از لفظ آرامش به معنی بازگشت از کف قیمت‌ها و عدم نفوذ به سطوح پایین‌تر است و نباید در شرایط فعلی برداشت وسیع‌تری از آن داشت. در همین راستا قیمت جهانی مس با ثبت رشد 0.47 درصد بار دیگر به حوالی 5800 دلار نزدیک شد و تا حدی ریزش روز گذشته خود را جبران کرد. قیمت فلز روی نیز چنین مسیری را تا لحظه نگارش این گزارش سپری کرده و با ثبت رشد 0.5 درصدی، به عدد 2155 دلار رسیده‌است. رشد شاخص دلار به سطح 99.4 و نزدیک شدن این متغیر مهم به مرز تاریخی 100 بیش از اینکه یکی از نشانه‌های تقویت ارز آمریکا بر مبنای آمارهای امیدوارکننده اقتصاد این کشور باشد، از برتری این کشور نسبت به وضعیت اقتصادی سایر کشورهای دارند سایر ارزهای مهم خارجی است که فشار بر قیمت دلاری کامودیتی‌ها خواهد آورد و رشد قیمت کالاهای پایه علیرغم رشد شاخص دلار حاکی از میل صعودی قیمت آنها دارد.