دنیای بورس: بازیگران حقوقی هر چند در جریان معاملات دیروز (سه شنبه) به حمایت های خود ادامه دادند ولی خریدهای سنگین این گروه از معامله گران مانع ریزش بازار نشد. به طوریکه ریزش حدود 7 هزار واحدی شاخص کل بورس در برابر خالص خرید 547 میلیارد تومانی حقوقی ها رقم خورد.
گرچه حمایت‌های سهامداران عمده طی سه روز معاملاتی اخیر ادامه‌دار بوده است، اما همچنان شاهد فشار فروش‌های سنگین هستیم. آیا حقوقی‌ها در مسیر خطایی قرار گرفته‌اند؟ پیش از آن باید تاکید شود، صرف خریدهای حقوقی، حجم پرفشار نقدینگی که طی یک سال و نیم اخیر وارد بورس شده است را نمی‌تواند مهار کند. بنابراین، اولین گام این است که تب و تاب تنش‌های منطقه‌ای کاهش یابد؛ هرچند در دفعات قبلی التهابات خیلی زود اثر آن خنثا می‌شد، اما ابعاد متفاوت شهادت سردار سپهبد سلیمانی مسیر بورس‌بازان را متفاوت کرده است. بنابراین، نمی‌توان تا زمانی که وضعیت مشخص‌تری بر منطقه ایجاد شود انتظار بازگشت قدرتمندی از سهام داشت؛ به ویژه آنکه سابقه مداخلات مقام ناظر این نگرانی را افزوده که اگر تنش‌ها تشدید شوند چه سطحی از ریسک، نقدشوندگی سهام را تهدید می‌کند.
اما به هر حال هیچ کس نمی‌تواند مدعی شود همه پول‌های حقیقی در حال خروج هستند و به علت گمانه‌زنی‌های متفاوت از آینده، بسیاری از آنها نیز در بازار مانده‌اند و تقاضای سهامداران حقوقی می‌تواند به متعادل شدن قیمت‌ها کمک کند. در شرایط منطقی، سهامداران حقوقی نیز مانند هر سرمایه‌گذار دیگری به منافع مالی خود توجه می‌کند؛ پس خریدهای آنها لزوما به معنای حمایت نیست و منافع بلندمدت را دنبال می‌کند. بر این اساس، اولین پیام مثبت خرید حقوقی‌ها آن است که آینده سهام با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌تواند مناسب باشد. پیام مثبت دومی که سهامداران حقوقی می‌توانند به بازار مخابره کنند نوعی آموزش سرمایه‌گذاری صحیح است. یعنی باید از این فرصت برای سیگنال‌دهی درست به سرمایه‌گذاران استفاده کنند تا تازه‌واردها نیز از ریسک‌های موجود در بورس آگاه شوند. به این معنا که سهام بنیادی حتی در شرایط تردید نیز با نقدشوندگی و حفظ سطوح مناسب قیمتی می‌توانند گزینه درست سرمایه‌گذاری باشند. این در حالی است که همین چند ماه پیش، همه هشدارها نسبت به حبابی شدن برخی سهم‌ها به علت قدرت پول‌های داغ جدی گرفته نمی‌شد و کسی برای تحلیل اهمیتی قائل نبود.
اما اگر خریدهای حقوقی جنبه «دستوری» به خود بگیرد می‌تواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد. اولا تقاضای دستوری باعث می‌شود این ذهنیت ایجاد شود که هدف تنها حفظ شاخص کل است و در نهایت نوعی بی‌اعتمادی به رفتار حقوقی‌ها ایجاد می‌شود. پیام منفی دوم آن است که نوعی انتظار به وجود می‌آید که حقوقی‌ها باید از همه سهم‌ها حمایت کنند، حتی اگر منافع بلندمدتی هم برای آنها نداشته باشد. در چنین شرایطی، دائما بحث‌هایی مطرح می‌شود که لیدر بازار برای برگشت قیمت‌ها کدام است و سرمایه‌گذاران به جای پذیرش ریسک به دنبال ناجی می‌گردند. یک بار می‌گویند سهام بزرگ بورسی با سبز نگه داشتن شاخص باعث آرامش بازار می‌شود و یک بار حرف از حمایت از سهام خودرویی و بانکی و یک بار از خرید در سهام کوچک و حتی حبابی می‌زنند. چنین رویکردی هرچند ممکن است اثرات مقطعی داشته باشد، اما در نهایت نمی‌تواند به آرامش بورس کمک کند. ضمن آنکه این نوع رفتار موجب از بین رفتن منابع در دسترس سهامداران حقوقی می‌شود که زمینه را برای تشدید هیجانات فراهم می‌آورد. بر این اساس، بهترین استراتژی حقوقی‌ها آن است که دقیقا مشابه یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای عمل کنند و با ارائه سیگنال‌های درست به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، مانع از ایجاد فضاهای هیجانی و غیرعقلانی شوند.
همانطور که در سایر بازارها مانند ارز نیز، نوسانات سنگین و دائمی مطلوب هیچ کس نیست و به یک بازی برد-باخت تبدیل می‌شود، در بازار سهام نیز صف‌نشینی یک بار در خرید و بار دیگر در فروش نمی‌تواند مطلوبیت مداومی ایجاد کند. در این روندهای پرشتاب، سود یک عده از زیان گروه دیگر به دست می‌آید، در حالی که سود واقعی شرکت‌های بورسی می‌تواند فضایی را فراهم آورد که همه از مشارکت در بازار سهام سود کسب کنند. بنابراین، سهامداران حقوقی ماموریت مهمی در شرایط فعلی برای ایجاد آرامش دائمی در بورس تهران دارند که نباید تحت تاثیر هیجانات مقطعی قرار گیرند.
خرید حقوقی های بورسی
در این میان بیشترین حمایت صورت گرفته از سوی سهامداران عمده در نماد پتروشیمی نوری صورت گرفت. به طوریکه خالص خریدی در حدود 25میلیارد تومان در نماد «نوری» ثبت شد. از 6میلیون سهم خریداری شده توسط حقوقی های «نوری»، 2 میلیون سهم را شركت صنايع پتروشيمي خليج فارس خریداری کرد.
بانک ملت نیز از دیگر نمادهای مورد توجه سهامداران عمده در بازار امروز بود که در نهایت با خالص خرید بیش از 22میلیارد تومانی همراه شد. در این راستا صندوق سرمايه گذاري بازارگرداني ملت به عنوان سهامدار 3درصدی «وبملت»، اقدام به خرید 1.5میلیون سهم کرد. دیگر نمادهای بانکی نیز از حمایت سهامداران عمده برخوردار شدند. در این میان صندوق سرمايه گذاري بازارگرداني تجارت ايران به خریدهای خود در نماد بانک تجارت ادامه داد و امروز نیز 50میلیون سهم را خریداری کرد. در نماد بانک صادرات نیز دو سهامدار عمده یعنی گروه مالي سپهرصادرات و صندوق سرمايه گذاري بازارگرداني سپهرصادرات به خرید سهم پرداخته و در مجموع 30میلیون سهم «وبصادر» را جمع آوری کردند. شركت دانش گستران آتي سازپويا به همراه شركت آرمان گسترظفرمند نیز در خرید سهام بانک پاسارگاد مشغول شدند و در نهایت این دو حقوقی حدود30میلیون سهم «وپاسار» را به پرتفوی خود افزودند. خرید 10میلیون سهم بانک پارسیان از سوی گروه مالي پارسيان نیز از دیگر تحرکات حقوقی ها در نمادهای بانکی بود.
در میان نمادهای معدنی نیز چادرملو شاهد خرید سهم از سوی 3سهامدار عمده بود. بر این اساس 9میلیون و 500هزار سهم از سوی شركت سرمايه گذاري توسعه معادن وفلزات ، 3میلیون سهم از سوی شركت سرمايه گذاري سپه و 2میلیون سهم نیز از سوی گروه مدیریت سرمايه گذاري اميد خریداری شد. روندی مشابه در نماد گل گهر با خرید سهم از سوی 4حقوقی دنبال شد؛ شركت سرمايه گذاري توسعه معادن وفلزات، شركت سرمايه گذاري سپه، شركت سرمايه گذاري وتوسعه گل گهر و گروه مدیریت سرمايه گذاري اميد هر کدام با خرید حدود 2میلیون سهم در مجموع 8.8میلیون سهم «کگل» را جمع آوری کردند.
در این گروه توسعه معدني و صنعتي صبانور نیز خرید 5میلیون سهم از سوی «ومعادن» را تجربه کرد. در این راستا خود «ومعادن» نیز با خرید سهم از سوی حقوقی ها روبرو شد. به طوریکه 8.5میلیون سهم مزبور از سوی شركت توسعه معدني وصنعتي صبانور و 500هزار سهم دیگر نیز توسط صندوق توسعه معادن وفلزات آرمان جمع آوری شد.
فولادی ها نیز از دیگر نمادهایی بودند که از حمایت حقوقی برخوردار شدند. در این میان صندوق سرمايه گذاري مشترك پيشرو به خرید 200هزار سهم فولاد اميركبيركاشان پرداخت. فولاد خراسان نیز با جمع آوری بیش از 500هزار سهم توسط شركت سرمايه گذاري توسعه معادن وفلزات روبرو شد. در این راستا فولاد خوزستان نیز خرید 400هزار سهم از سوی صندوق سرمايه گذاري گنجينه زرين شهر را تجربه کرد.
فولاد كاوه جنوب كيش نیز دیگر نماد این گروه بود که با خرید سهم از سوی دو سهامدار عمده روبرو شد؛ شركت مديريت سرمايه گذاري كوثربهمن و شركت مادرتخصصي مالي وسرمايه گذاري سينا در مجموع 100هزار سهم «کاوه» را به پرتفوی خود افزودند.
در همین راستا ملی مس ایران نیز خرید 3میلیون و 400هزار سهم از سوی شركت سرمايه گذاري آتيه انديشان مس، 18میلیون سهم از سوی شركت سرمايه گذاري توسعه معادن وفلزات و 200هزار سهم از سوی شركت صباميهن را تجربه کرد.
در میان نمادهای شیمیایی نیز شركت سرمايه گذاري گروه توسعه ملي به خرید 400هزار سهم پتروشیمی شازند پرداخت. پتروشیمی پارس نیز با خرید 100هزار سهم از سوی شركت صنايع پتروشيمي خليج فارس روبرو شد. صنايع پتروشيمي كرمانشاه نیز دیگر نماد این گروه بود که جمع آوری 220هزار سهم از سوی شركت گروه گسترش نفت وگازپارسيان را تجربه کرد. «پارسان» به عنوان حقوقی فعال در نماد پتروشيمي پرديس نیز به خرید یک میلیون و 600هزار سهم پرداخت. در همین راستا گروه پتروشيمي سرمایه گذاری ايرانيان نیز جمع آوری 2میلیون و 500هزار سهم توسط شركت صنايع پتروشيمي خليج فارس را تجربه کرد. شركت پتروشميران نیز به عنوان حقوقی فعال در نماد «جم پیلن» به خرید یک میلیون و 500هزار سهم پرداخت.