دنیای بورس: هجوم سهامداران فرابورسی برای عرضه سهام خود در دادوستدهای روز گذشته یکی از سنگین‌ترین افت‌های نماگر این بازار را طی سال‌جاری رقم زد. شاخص کل فرابورس در معاملات دیروز زیر فشار بی‌امان فروش سقوطی ۵/ ۳ درصدی را به ثبت رساند و طی کاهشی ۱۳۶ واحدی به ارتفاع ۳۷۳۳ واحد بازگشت و به این ترتیب، میزان عقب‌نشینی خود از اوج تاریخی را به عدد ۱۳ درصد رساند. همزمان با ریزش دسته‌جمعی بهای سهام فرابورسی شاهد تقویت تقاضا و افزایش قیمت اوراق خزانه در بازار بدهی بودیم.
نمره زیر ۲۰ «اخزا»ها پس از ۲۰ ماه
دیروز همزمان با افت دسته‌جمعی بهای سهم‌ها شاهد رفتار معکوس قیمت در بازار بدهی بودیم. در واقع، در معاملات دیروز قیمت تقریبا تمام سررسیدهای اوراق خزانه افزایش یافت و متعاقبا متوسط نرخ سود را در این بازار به سطوح پایین‌تری تنزل داد. حدود ۲۰ ماه بود که میانگین نرخ سود موثر اوراق خزانه در بالای مرز ۲۰ درصد نوسان داشت، اما این مرز از روز چهارشنبه گذشته شکسته شد و متوسط نرخ بازدهی عقب‌نشینی آرامی به زیر مرز ۲۰ درصد را ثبت کرد. این روند طی روز گذشته با شدت بیشتری دنبال شد و متوسط سود سالانه اوراق خزانه به سطح ۴/ ۱۹ درصد رسید.
این کمترین نرخ سود «اخزا» از بیست‌وپنجم بهمن ۹۶ است. پس از اوج‌گیری متوسط نرخ سود موثر اوراق خزانه در مرداد سال ۹۷ شاهد سیر نزولی این نرخ بودیم. تداوم این روند در نهایت طی روز گذشته در کاهش نرخ بازدهی بازار بدهی به ۴/ ۱۹ درصد تبلور یافت. در دوره قبلی نرخ «اخزا»ها به‌دلیل کاهش دستوری نرخ سود سپرده بانکی تا اواخر بهمن سال ۹۶ زیر ۲۰درصد نوسان داشت و بلافاصله با خبر انتشار گواهی سپرده‌های ۲۰درصدی توسط بانک‌ها به بالای این مرز خیز برداشت و طی حدود ۲۰ ماه در بالای این سطح نوسان داشت. اما در روزهای اخیر این نرخ روند باثباتی را در کانال ۲۰ درصد داشت تا اینکه از آخرین روز هفته قبل و همزمان با ریزش شدید قیمت سهام شاهد افزایش قیمت اوراق خزانه و متعاقبا کاهش نرخ به زیر این مرز روانی بودیم.
سنگین‌ترین افت در ۳ ماه
شاخص کل فرابورس دیروز یکی از سه ریزش بزرگ سال‌جاری را ثبت کرد. این شاخص دیروز همزمان با افت قیمت سهام ۹۵ درصد از کل بنگاه‌های فرابورسی ۵/ ۳ درصد عقب نشست. افت‌های شدیدتر این نماگر در سال‌جاری به ترتیب در ۲۲ اردیبهشت و ۲۵ تیر (هر دو معادل ۷/ ۳ درصد) رقم خورده بود.
در دوره‌های قبل شاخص کل فرابورس به‌دلیل دریافت سیگنال‌های منفی از عوامل بیرونی تن به اصلاح سنگین داده بود. برای مثال، در اردیبهشت پس از اوج‌گیری تنش‌های سیاسی در خلیج فارس و تشدید تقابل بین ایران و آمریکا جوی از نگرانی به کل بازار سهام سرایت کرد و قیمت‌ها را عمیقا متاثر ساخت. در اواخر تیرماه هم قیمت سهام فرابورسی در واکنش به اعلام تعرفه‌های حداکثری واشنگتن علیه پکن و ریزش شاخص‌های جهانی سهام و مواد خام تن به اصلاح سنگین داد.
اما بهای سهم‌ها روز گذشته درحالی‌که عوامل بیرونی در ثبات نسبی به‌سر می‌بردند تحت فشار دسته‌جمعی فروش، ۵/ ۳ درصد دیگر تنزل دادند تا میزان افت این نماگر از اوج تاریخی در هشتم مهرماه به رقم ۱۳ درصد برسد.این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که شاخص تا قبل از شکل‌گیری موج اصلاحی اخیر، جهشی ۹۰ درصد را از ابتدای سال(طی فقط ۶ ماه) به ثبت رسانده بود. پیشتازی سهام با ورود بی‌پروای پول‌های جدید باعث شد تا به‌زعم کارشناسان سرعت رشد قیمت‌ها از میزان درآمدزایی شرکت‌ها پیشی بگیرد و شائبه تشکیل حباب قوی‌تر شود.
اکنون همین نقدینگی تازه‌وارد در فاز اصلاحی بازار در تلاش برای فرار از زیان به موج‌های دسته‌جمعی فروش دامن زده است و تا روز گذشته منجر به اصلاح ۲/ ۱۳ درصدی شاخص از اوج تاریخی شده است. در این موج اصلاحی که از هشتم مهرماه آغاز شد، اغلب سهم‌ها با کاهش پیوسته قیمت مواجه شدند. البته شدت افت در سهم‌های کوچک‌تر بازار که شناوری پایین‌تری دارند و متعاقبا تقاضای روزانه کمتری را تجربه می‌کنند، در صف فروش قفل شدند و مسیر اصلاحی را با سرعت تندتری طی کردند.