دنیای بورس: شاخص کل بورس تهران در دو روز از سه روز معاملاتی اخیر رشدهای پرشتابی را تجربه کرد. در معاملات روز نخست هفته صنایع کوچک‌تر مورد استقبال بازار بودند و احتمال تشکیل حباب قیمتی در سهام این شرکت‌ها بیش از پیش پررنگ شد. در این میان سهام زیرمجموعه بازار پایه بیش از همه شرکت‌ها با احتمال تشکیل حباب همراه هستند. در معاملات دیروز علاوه بر کوچک‌ترها، رشد قیمتی سهام کالایی نیز رقم خورد. گرچه همچنان شاخص کل هم‌وزن با رشد بیش از 3 درصدی در معاملات دیروز نیز سرعت بیشتری را در مسیر صعودی ثبت کرد با این حال صعود بزرگان بازار نیز در نهایت جهش بیش از 2 درصدی شاخص کل را به دنبال داشت.
صعود سهام با سوخت بازار جهانی؟
در این خصوص باید گفت از ابتدای معاملات هفتگی بازار جهانی روز گذشته انتظار افت قیمت کالاها به دنبال تشدید جنگ تجاری آمریکا و چین وجود داشت. در حالی‌که بازار منتظر سناریوهای بدبینانه بازار جهانی و احتمالا افت دسته‌جمعی قیمت‌ها در بازار جهانی بود اما از ابتدای معاملات دوشنبه، نوسان اندک قیمت کالا را حول قیمت پایانی هفته گذشته معاملاتی بازار جهانی شاهد بودیم. در ادامه این بازار نیز بار دیگر احتمال آغاز دور جدیدی از مذاکرات تجاری مطرح شد و قیمت‌ها اندکی از کف خود فاصله گرفتند. با این حال مطابق با واکنش بازار جهانی که حالت نگران را در قیمت‌ها نشان می‌دهد در بورس تهران نیز باید به این موضوع توجه داشت.
عملکرد ماهانه؛ تثبیت‌کننده قیمت سهام؟
در خصوص عامل دیگر یعنی گزارش‌های ماهانه نیز عملکرد شرکت‌های مختلف از قیمت سهام حمایت کرد. با این حال نکته‌ای که به نظر می‌رسد معامله‌گران نسبت به آن بی‌توجه هستند جهش‌های قیمتی ماه‌های گذشته سهام با انتظار برای بهبود وضعیت سودآوری شرکت‌ها است و بر این اساس باید به این موضوع توجه داشت که برای بسیاری از شرکت‌ها حتی سیگنال مثبت کنونی از عملکرد ماهانه یا سودآوری تنها شاید بتواند توجیه‌کننده رشدهای قبلی سهام باشد و نه محرکی برای صعود تازه. بر این اساس ریسک تشکیل حباب قیمتی در سهام به خصوص کوچک‌تر باید مورد توجه قرار گیرد.
درجه امید به سیگنال سیاسی
نکته دیگر به عامل سیاسی بازمی‌گردد که معامله‌گرانی که حتی از سال 92 نیز به بازار وارد شده باشند به صورت مشخص با این رویه آشنایی دارند. نخست باید گفت خوشبینی بیش از حد می‌تواند در ادامه با زیان برای سهام‌داران همراه شود. این موضوع برای عده‌ای که تنها به عامل سیاسی دل بسته‌اند ریسک بیشتری به همراه دارد. گرچه سیگنال سیاسی عجیبی به ناگهان صادر شده است و طبیعتا واکنش بازارها نیز مورد انتظار است اما نمی‌توان تمام آن‌چه را که سران حکومتی ایران و هدف از کارشکنی‌های آمریکا را فراموش کرد. به هر حال باید منتظر ماند و بعید نیست که سهام نیز مانند معاملات ارز به این موضوع واکنش شدیدتری نشان دهد. در پایان معاملات دیروز بازار ارز شنیده‌ها از سقوط دلار به کانال 10 هزار تومانی حکایت داشت. اخبار سیاسی اثرات متعدد و متفاوتی را برای سهام به همراه دارد و باید به تمام آن‌ها به صورت هم‌زمان توجه داشت. با این حال نکته جالب توجه اثر موج مذاکرات هسته‌ای بر رویه معاملات سهام در سال‌های 92 تا 94 است که به عنوان یک نمونه از اثر اخبار سیاسی باید مورد توجه قرار گیرد.
رصد حباب بازار پایه
اما نکته پایانی به اجرای دستورالعمل معاملاتی بازار پایه از 10 روز دیگر بازمی‌گردد. فرابورس رنگ‌بندی معاملات بازار پایه و همچنین محدودیت معاملاتی این بازار را ابلاغ کرده و احتمالا از 10 روز آینده اجرا می‌شود. در این میان برخی از شرایط در خصوص روزهای معاملاتی و سایر موارد از این دست 5 روز قبل از اعمال اطلاع‌رسانی می‌شود. محدود شدن معاملات بازار پایه می‌تواند افت محسوس نقدشوندگی سهام زیرمجموعه این بازار را به دنبال داشته باشد و از این جهت می‌تواند بر قیمت سهام در این بازار فشار وارد کند. بر این اساس اگر معامله‌گران در این بازار فعالیت دارند باید این موضوع را مدنظر قرار دهند. دامنه محدود نوسان قیمتی یک تا سه درصدی در کنار احتمال محدود شدن روزهای معاملاتی و مواردی از این دست در کاهش نقدشوندگی سهام موثر است. ناتوانی در کنترل معاملات بازار پایه و موج‌های سفته‌بازی که به صورت مشخص بسیاری از نمادهای زیرمجموعه این بازار را به منطقه حباب کشانده است به محدود کردن معاملات ختم شده است.
به صورت کلی نکته‌ای که باید به آن توجه شود حباب سنگین قیمتی در بسیاری از نمادهای کوچک بورسی و فرابورسی است. میزان رشدهای تخلیلی و بی پایه و اساس قیمت در سهام برخی از شرکت‌ها می‌تواند برای خریداران فعلی با زیان سنگین همراه باشد. شاید در شرایط کنونی پیشبینی زمان دقیق تخلیه حباب مشکل باشد با این حال در زمان وقوع این مهم باید انتظار زیان سنگین سهام‌داران را داشت.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: رئیس جمهور فرانسه از فراهم کردن زمینه دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ در هفته‌های آینده خبر داد و ترامپ هم اعلام آمادگی کرد در صورت مناسب بودن شرایط با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران دیدار می‌کند. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران هم دیروز در سخنانی با اعلام بررسی نتیجه سفر ظریف به فرانسه در موضعی جالب و مهم گفت: اگر بدانم به جلسه‌ای بروم و ملاقاتی کنم که ایران آباد و مشکلات مردم حل می‌شود دریغ نخواهم کرد. بعد از سفر غیرمنتظره محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران، به محل برگزاری نشست گروه۷ در شهر ساحلی بیاریتز در جنوب غربی فرانسه و در کرانه اقیانوس اطلس برای رایزنی درباره پیشنهادهای امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، خبرگزاری رویترز روز یکشنبه از قول دو دیپلمات جمهوری اسلامی نوشت که شرایط و پیشنهادهای ایران شامل «اجازه فروش حداقل ۷۰۰ هزار بشکه نفت»، «عدم مذاکره برنامه موشکی» و «حفظ حق غنی‌سازی اورانیوم» است.
همچنین براساس گفته‌های وزیر امورخارجه ایران، یک نقشه راه ۲۵ ساله برای عملی کردن شراکت راهبردی جامع بین ایران و چین ارائه می‌شود. محمدجواد ظریف روز یکشنبه در تور آسیایی خود به سه کشور چین، ژاپن و مالزی در پکن با «وانگ یی» همتای چینی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در بدو ورود به پکن درباره سفرش به سه کشور آسیایی گفت: برنامه‌ای داشتیم برای گفت‌وگوهای دوره‌ای با دوستانمان در چین و همینطور بحث‌هایی در ژاپن و مالزی. همچنین برخی منابع مطلع در دولت ژاپن از دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران و تارو کونو، وزیر امور خارجه ژاپن در روز سه‌شنبه خبر دادند.همچنین این منابع گفته‌اند که ظریف قرار است با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در روز چهارشنبه دیدار کند.
در رویدادهای داخل نیز، دستورالعمل بازار پایه به همراه نحوه معاملات بلوکی در فرابورس و بازارگردانی توسط توسط فرابورس ابلاغ و مقرر شد تا ۱۰ روز دیگر با سه تابلو زرد ، نارنجی و قرمز اجرایی شود. همچنین دیروز عصر نمایندگان مجلس شرایط تعیین دستمزد دلال در قرارداد‌های تجاری را مشخص کردند.
ب) صنایع: مرضیه طهماسبی، رئیس دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی می‌گوید: مجتمع‌های پتروشیمی با هدف حمایت از ساخت داخل و تامین خوراک مورد نیاز صنایع تکمیلی، آماده فروش اعتباری محصولات خود هستند. همچنین صادق نجفی، دستیار ویژه و مشاور وزیر صنعت،معدن و تجارت از ابلاغ ۱۴ برنامه مهم و تاثیرگذار این وزارتخانه برای اصلاح صنعت خودرو خبر داد.
ج) شرکت‌ها: مدیرعامل جدید ایران خودرو بعد از برکناری هفته گذشته هاشم یکه زارع و عدم تمایل فرد معرفی شده دولت، مشخص شد که بر مبنای آن فرشاد مقیمی، معاون جوان وزیر صنعت، معدن و تجارت به سمت مدیرعاملی ایران خودرو منصوب شد.