فرازچمنی/ رایزن سابق بازرگانی ایران در ترکیه
از ابتدای توافق تاکنون مجموعه دولت‌های اروپایی از حامیان و فعالان برجام بوده اند و تداوم آن را بسیار کلیدی و مهم می بینند. حتی علی رغم کناره گیری آمریکا از برجام اروپا همچنان بر عهد خود پایدار به نظر می رسد. حمایت اروپا از برجام از سنخ حمایت‌های روسیه و چین نیست، بواقع دو کشور اخیر با انگیزه رقابت با آمریکا خواهان ادامه این توافق هستند ولی اروپا از ابعاد مختلفی به موضوع می نگرد که از این میان و به ترتیب اولویت دو مورد بیش از سایرین جلوه می‌کند:
امنیت اروپا در برابر گسترش حضور روسیه در دریای سیاه و دریای مدیترانه که روسیه را در یک موقعیت آمادگی مقابله با هر نوع تهدید احتمالی ناتو علیه امنیت سرزمینی اش قرار می دهد. همانطور که می دانید از نظر جغرافیایی، سرزمین روسیه در موقعیت پست و همواری در مقایسه با سرزمین های اروپایی همسایه قرار دارد و این از قابلیت ژئواستراتژیک روسیه می کاهد.
بنابراین روسیه می کوشد که برای جبران این ضعف ژئواستراتژیکی به موقعیت هایی در غرب خاورمیانه، ترکیه و قبرس دست یابد. از این منظر، روابط روسیه با کشورهایی در منطقه، نظیر: ایران، ترکیه، عراق و سوریه کلیدی خواهد بود.
در مقابل، اتحادیه اروپا بیشترین دغدغه را در قبال هرگونه پیشروی روسیه خواهد داشت و با نگاهی به جغرافیای منطقه در خواهیم یافت که ایران نقطه پیوند روسیه با سرزمین های خاورمیانه ای قرار گرفته است. لذا اروپا باید برای جلب رضایت ایران و تا حد امکان جلوگیری از هر گونه نزدیکی احتمالی استراتژیک ایران و روسیه که جهت آن علیه سرزمین های اروپایی باشد بکاهد.
منابع و ذخایر انرژی ایران بخصوص گاز ایران که می تواند اروپا را از وابستگی ناگزیر به گاز روسیه رهایی بخشد.
اگر چه روسیه توسعه حضور و نفوذ در خاورمیانه و ترکیه را برای تثبیت موقعیت ژئواستراتژیکی خود در برابر اروپا و ناتو، ضروری می بیند اما با منضم نمودن کریمه به خاک خود جایی را برای مذاکره با طرف غربی باز گذاشته است. روسیه اکنون بر دریای سیاه و حتی بالکان و ترکیه تفوق دارد و از یک نیروی نظامی قدرتمند و تکنولوژی پیشرفته نظامی برخوردار است. بنابراین در قبال عدم گسترش بیشتر روسیه، به نظر می رسد که اروپا باید تلاش خود را بر سه اقدام متمرکز کند:
تقویت پیمان‌ناتو و حفظ انسجام اتحاد با آمریکا و مقاومت در برابر اشغال کریمه و بخش هایی از سرزمین اوکراین توسط روسیه
تلاش برای حفظ روابط با ایران، ارمنستان، گرجستان و آذربایجان، سوریه و حتی سایر کشورهای حوزه آسیای مرکزی
تداوم گفتمان با روسیه و ایجاد فرصت های تعدیل تنش و همکاری با روسیه نظیر همکاری برای احداث خط لوله انتقال گاز روسیه به آلمان
در این میان اقدام دوم و بویژه رابطه با ایران برای امنیت اروپا مهم است که متاسفانه توسط متحد استراتژیکش یعنی آمریکا پس از خروج از برجام دچار مخاطره شده است. به عبارت دیگر، دونالد ترامپ بر خلاف ادعاهایش، آب به آسیاب روسیه ریخته و اتحاد نظامی غرب و بخصوص موقعیت ناتو را در برابر سیاست توسعه طلبی روسیه متزلزل ساخته است.
این رفتار رییس جمهور آمریکا در کنار اعمال محدودیت های تجاری علیه اروپا بر تردید و شبهه ها در خصوص ماهیت اندیشه سیاست خارجی ترامپ می افزاید و این مساله نگرانی هایی را برای اتحادیه اروپایی ایجاد کرده است بلکه بتواند ظرفیت های اقتصادی ،تکنولوژیک و دیپلماسی خود را برای مقاومت در برابر روسیه و حفظ حوزه های منافع خود در جهان به کار گیرد.
پیش‌تر در «دنیای بورس» خواندید: رمزخوانی تغییر لحن ترامپ
از این نویسنده خواندید: دو پیشنهاد ترامپ و پوتین به ایران
