بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته شاهد رشد کم رمق 202 واحدی در شاخص کل بود. افت دسته‌جمعی قیمت سهام گروه خودرویی روز گذشته در حالی رقم خورد که انتشار رسمی خبر افزایش نرخ فروش شرکت‌های خودروساز برخلاف ادعای بسیاری از طرفداران سهام این صنعت، تنها یک روز اثر مثبت بر جریان معاملات داشت و با تشدید عرضه از سوی سهامداران، شاهد بازگشت روند صعودی به محدوده کف روزانه و بعضا تشکیل صف‌های فروش نیز بودیم. نکته مهم در این خصوص مشارکت اصلی سهامداران حقیقی در معاملات روزانه و فاصله گرفتن سهامداران حقوقی از خرید و فروش پرحجم در این شرایط است. هیجان در معاملات روزانه خودروسازها نیز کاملا مشهود است و این مهم نسبت مستقیمی با عدم وجود تحلیل قدرتمند دارد. نکته مهم دیگر این است که علی‌رغم ثبت معاملات پرحجم در نمادهای بانکی و تاثیر مثبت عمده نمادهای این گروه بر شاخص کل، عرضه‌های شکل گرفته در ابتدای روند روزانه، از حرکت پرشتاب قیمت در نمادهای بانکی کاسته و این موضوع را می‌توان به نزدیک سقف بودن شاخص کل گروه بانکی نسبت داد. شکست سقف شاخص بانکی تنها با تشدید قدرتمند تقاضا در این گروه امکان پذیر است اما این مهم نیازمند نقدینگی قدرتمند است که بدون انتشار اخبار جدید و امیدوارکننده، در شرایط فعلی امکان پذیر نیست. از سوی دیگر جلب توجه سرمایه‌گذاران به سهامی گروه‌های دیگر بورسی و جلوه‌گری برخی سهام بر مبنای رشد ارزش دارایی‌ها در این مقطع زمانی، امکان کم شدن تدریجی توجهات از صنایع مطرح این روزهای بورس را فراهم می‌کند که به سرد شدن معاملات گروه بانکی و خودرویی خواهد انجامید و امکان حرکت پرشتاب را کاهش می‌دهد.
عامل تغییر ذائقه سرمایه‌گذار
ترس از عدم کسب سود بالاتر و به صرفه‌تر بودن معاملات پرتکرار براساس شرایط کلی جریان نقدینگی در ماه‌های گذشته؛ ذائقه عمومی سهامداران را عوض کرده‌است. از طرفی تحمل زیان ناشی از سهامداری در ماه‌های گذشته و عدم جبران بسیاری از زیان‌های وارده به سرمایه‌گذاران با دید بلندمدت، این باور را در میان آنها تقویت کرده که دوران فعلی دوران حرکت براساس جریان پول قدرتمند است و کسب سودهای بسیار کم نیز غنیمتی محسوب می‌شود. اما تشدید این رفتار در بازار سهام، روندهای شکل گرفته در حرکت پول قدرتمند را روز به روز کوتاه‌تر و دنبال‌کنندگان چنین روشی را روز به روز متضررتر می‌کند. کسب بازدهی‌های نسبتا معقول و بعضا چشمگیر در حرکت براساس جریان پول زمانی که روندهای شکل گرفته دارای اعتبار بیشتری بود؛ میسر می‌نمود اما در وضعیت فعلی شاهد این هستیم که سیگنال‌های فوری تقویت تقاضا در سهم یا صنایع پرمعامله، صرفا به نفع شروع‌کنندگان روند است و سهامداران خردی که به هوای پول قدرتمند سرمایه خود را با ریسک مواجه می‌کنند عمدتا بهره خاصی از این حرکت نمی‌برند و با ملاحظه عدم تقویت روند، به خیل فروشندگان اضافه می‌شوند. موضوعی که جریان صعودی سریع و آنی را با جریان نزولی قدرتمندتر و پرحجم‌تر مواجه می‌کند. این اتفاق طی روزهای اخیر و به کرات در نمادهای صنایع بانک و خودرو مشاهده شده‌است. باز هم ذکر این مسئله خالی از لطف نیست که ضعف کیفیت اطلاعات در گردش و اتکا بر شنیده‌ها و تضامین کلامی، عمده‌ترین دلایل بروز چنین پدیده‌ایست.
فصل غربال‌گری سهام؟
برآیند فراز و فرود نمادهای بزرگ در صنایع مختلف حاکی از نوعی غربال‌گری در میان سهام شرکت‌های بورسی‌ست. هرچند نمی‌توان به شناخت بازار در این مقطع نمره قبولی داد اما تحرکات شکل گرفته در صنایع بزرگتر و عدم برخورد یکسان در این فضا، حاکی از تمرکز بیش از پیش معامله‌گران بورسی به نمادهای بزرگتر است. این موضوع می‌تواند با نزدیک‌تر شدن موعد انتشار گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌های متکی بر عملکرد نیز خود را بیش از پیش نمایان سازد و عاملی در جهت تمرکز زدایی جریان معاملات روزانه باشد. چیزی که در این میان اهمیت دارد، بروزرسانی اطلاعات و عدم حرکت بر مبنای داشته‌های قدیمی و کلیشه‌های ثابت در وضعیت فعلی‌ست.
شوک ابتدای هفته چین به بازارها
آمار اقتصادی منتشر شده در خصوص تجارت خارجی چین در ماه دسامبر و فاصله چشمگیر آن با انتظار کلی کارشناسان حاکی از تاثیرپذیری قابل اعتنا و سنگین این کشور از جنگ تجاری با آمریکاست. هرچند به نظر می‌رسد این تاثیرپذیری دوطرفه باشد اما سرعت بالای حرکت رو به رشد اقتصاد چین طی سال‌های گذشته و نوع وابستگی ساختاری اقتصاد این کشور به تجارت خارجی، اثرات جنگ تجاری را به طور ویژه‌ای بر آمار واردات و صادرات چین منعکس کرده‌است. میزان صادرات و واردات چین در ماه دسامبر به ترتیب کاهش 4.4 و 7.6 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. کاهش صادرات و واردات نسبت به ماه گذشته (نوامبر) نیز عقبگردی 1.4 و 10 درصدی را نمایش می‌دهد که افت سنگین در زمینه واردات چشم‌انداز رشد اقتصادی چین را تیره و تار کرده‌است. انتشار این آمار یکی از مهمترین عوامل کاهش قیمت کامودیتی‌ها در روز گذشته بود. افت قیمت نفت برنت به زیر 60 دلار و نزدیک شدن قیمت نفت WTI به مرز 50 دلاری، اولین ترکش‌های ترس از کاهش سرعت رشد اقتصادی چین بود. از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان بر این باورند که به علت افزایش ریسک جنگ تجاری و بروز علائم آن در مرحله نخست برای چین و افزایش بار تنش‌های سیاسی اقتصادی بر دولت آمریکا خصوصا در شرایط تعطیلی دولت آمریکا، تمایل غول‌های اقتصادی به آتش بس بسیار زیاد است.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: یک نشریه آمریکایی در گزارشی تحلیلی با اعلام اینکه سازوکار مالی ویژه اروپا با ایران اواسط ژانویه همزمان با سومین سالگرد اجرای برجام در ۲۶ دی ماه ۹۷ راه‌اندازی می‌شود، نوشت سیاست سخت‌گیرانه رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران، اعتبار واشنگتن برای رسیدگی به دیگر مسائل را از بین می‌برد. نشریه پولتیکو به قلم جرت بلانک یک مقام دولت باراک اوباما و عضو ارشد بنیاد کارنگی نوشت: سیاست‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران با بی‌احتیاطی همراه بوده است، چراکه ایران را دعوت می‌کند تا به برنامه هسته‌ای خود بازگردد و اعتبار آمریکا برای بحث بر سر معاملات دیگر را کاهش می‌دهد. در همین حال رویترز به نقل از یک منبع آگاه خبر داد یک خریدار نفت کره جنوبی قرار است حدود 2 میلیون بشکه میعانات ایران را در ژانویه دریافت کند.
دیروز همچنین حسن روحانی؛ رییس جمهور در سفر به استان گلستان از تحرک وسیع دولت در زمینه ساخت و ساز مسکن در سال آینده خبر داد. به گفته وی در سال ۹۸، صد هزار واحد مسکونی به وسیله توسعه گران برای این مردم ساخته می‌شود. در همین حال روز گذشته جلسه هم اندیشی معاون ارزی بانک مرکزی با نمایندگان بخش بین الملل بانک‌ها و صرافی‌های بانکی در راستای سیاست‌های جدید ارزی دولت و به منظور ساماندهی و مدیریت بازار ارز در بانک مرکزی برگزار شد.
ب) صنایع: ناصر حکیمی؛ معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خبری روز گذشته اعلام کرد: گمان می‌کنم تا پایان سال‌جاری سیاست‌های بانک مرکزی در خصوص رمز ارزها اعلام شود.
ج) شرکت‌ها: در مجمع عمومی فوق‌العاده آسان پرداخت پرشین (آپ)، سهامداران این شرکت با افزایش سرمایه 32.5 درصدی آپ در بورس از محل سود انباشته موافقت کردند. آسان پرداخت پرشین در سال ۹۵ با سرمایه 100 میلیارد تومانی در بازار دوم معاملات بورس شروع به کار کرد و در حال حاضر سرمایه خود را بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده سال ۹۷ به 265 میلیارد تومان رسانده است. تامین مالی آپ از محل جذب سود انباشته به منظور جلوگیری از خروج وجه نقد بابت تامین سرمایه در گردش لازم جهت تحقق طرح توسعه پایانه‌های فروشگاهی انجام می‌شود.
به گفته حجت‌اله صیدی؛ مدیرعامل، بانک صادرات ایران در سه ماهه اول سال مالی شاهد کاهش ۲۰ درصدی زیان‌های عملیاتی در مقایسه با سال قبل بود و مجموعه البته به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده که منابع این بانک در حدود ۱۵ درصد افزایش یابد. همچنین بانک سامان به‌عنوان بانک عامل پذیرش سکه طلا و صدور گواهی سپرده سکه طلا، با تکمیل ظرفیت اولیه، مجوز پذیرش دوبرابری سکه و صدور گواهی را دریافت کرد.
گروه خودروسازی سایپا با توجه به اعلام مدیرعامل این گروه خودروسازی در برنامه گفتگوی ویژه خبری مبنی بر انجام فروش فوری محصول‌های سایپا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با بررسی جزییات و روش های فروش و همچنین رعایت حق تقدم در روزهای آینده شرایط فروش فوری خودروهای گروه سایپا از طریق رسانه ها اطلاع رسانی می‌شود. همچنین ایران خودرو بزرگترین خط تولید خارج از کشور را موسوم به سیامکو و مستقر در سوریه را پس از هشت سال توقف راه اندازی کرد. براساس گزارشی که خبرگزاری جمهوری عربی سوریه (سانا) منتشر کرده، سیامکو با همکاری خودروسازی ایران خودرو خط تولید چند اتومبیل از جمله پژو 207، شهبا، شمرا را آغاز کرد.
